طراحی الگوی مدرسه هوشمند در راستای ارتقای آموزش آنلاین: رویکرد تئوری داده بنیاد

محورهای موضوعی : آموزش و پرورش

غفار تاری ^{1 *} , حبیبه خدایی ² , امیدعلی حسین زاده ³

1 - استادیار گروه مدیریت، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
2 - دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
3 - گروه مدیریت آموزشی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

تاریخ دریافت : 1402/03/11 تاریخ پذیرش : 1402/08/21 تاریخ انتشار : 1403/05/30

کلید واژه: مدرسه هوشمند, تئوری داده بنیاد, آموزش آنلاین,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف: در قرن حاضر با فراگیر شدن فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) رویکرد سنتی آموزش که غالباً به صورت حضوری بود به یک ساختار مدرن مبتنی بر آموزش‌های الکترونیکی(Electronic learning)، مجازی(virtual)، غیرحضوری یا آنلاین(Online) تغییر شکل داد. همچنین محیط یادگیری از معلم محوری به دانش‌آموز محوری تبدیل شد. مدرسه هوشمند و آموزش آنلاین یک رویکرد جدید آموزشی است که با تلفیق فناوری اطلاعات(IT) با برنامه‌های درسی تغییرات اساسی در فرایند یاددهی و یادگیری را به دنبال خواهد داشت. در این رویکرد نقش معلم به عنوان راهنما و انتقال‌دهنده دانش می‌باشد و نقش دانش‌آموز به عنوان عضو فعال، خلاق، نقاد و مشارکت‌جو به جای دانش‌آموز منفعل و صرفا مصرف‌کننده خواهد بود. بنابراین هدف اصلی از این پژوهش طراحی الگوی مدرسه هوشمند در راستای ارتقای آموزش آنلاین در نظام آموزشی کشور می‌باشد. روش شناسی پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و به‌روش داده‌بنیاد (Grounded Theory) انجام گرفته‌است. ابزار گردآوری داده‌ها در این تحقیق، مصاحبه می‌باشد. مصاحبه‌شوندگان پژوهش حاضر، خبرگان حوزه مدیریت آموزشی و متخصصان فناوری اطلاعات کشور با مدرک دکتری می‌باشند که دارای سابقه تدریس آنلاین و نسبت به موضوع پژوهش آشنایی دارند. نمونه‌ی مورد نظر از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند، انتخاب و مصاحبه‌ها تا رسیدن به حد اشباع نظری داده‌ها ادامه یافت. در این پژوهش با 16 خبره مصاحبه انجام شد. سپس مولفه‌های اصلی و فرعی متن مصاحبه‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی، شناسایی شد.
یافته‌ها: داده‌های مصاحبه با استفاده ‌از نرم‌افزار مکس کیودا (MAXQDA 2020) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از مجموع 16 خبره 9 نفر معلم و 7 نفر استاد دانشگاه بود. از گروه معلمان 310 کد و از گروه اساتید دانشگاه 234 کد و جمعاً 544 کد اولیه استخراج گردید. سپس کدهای اولیه مقوله‌بندی گردید.
بحث و نتیجه‌گیری: پس از تجزیه و تحلیل، کدهای اولیه مقوله‌بندی گردید و با توجه به نتایج بدست‌آمده شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌ای و راهبردها و پیامدهای حاصل از ارتقای آموزش آنلاین شناسایی شد. در نهایت مدل پارادایمی مدرسه هوشمند در راستای ارتقای آموزش آنلاین استخراج گردید.

چکیده انگلیسی:

Introduction: In this century, with the spread of information and communication technology. the traditional approach to education, which was often face-to-face, changed to a modern structure based on electronic learning, virtual, offline or online. Also, the learning environment changed from teacher-based to student-based. Smart school and online education is a new educational approach that will bring fundamental changes in the teaching and learning process by combining information technology with curricula. In this approach, the role of the teacher is as a guide and conveyer of knowledge and the role of the student is as an active, creative, critic and participant instead of a passive student and a mere consumer. Therefore, the main goal of this research is to design a smart school model in order to promote online education in the country's education system.
research methodology: This research was conducted with a qualitative approach and Grounded Theory method. The data collection tool in this research is interview. The statistical population of the current research is experts in the field of educational management and information technology specialists of the country with a doctorate degree. The interviewees have a history of online teaching and are familiar with the subject of research. The target sample was continued through non-random purposeful sampling, selection and interviews until the theoretical saturation of data was reached. In this research, 16 experts were interviewed. Then, the main and secondary components of the text of the interviews were identified in three stages of open, central and selective coding.
Findings: interview data were analyzed using MAXQDA 2020 software. Out of 16 experts, 9 were teachers and 7 were university professors. 310 codes were extracted from the group of teachers and 234 codes from the group of university professors, and a total of 544 initial codes were extracted. Then the primary codes were categorized.
Conclusion: After analysis, the initial codes were categorized and according to the obtained results, causal, contextual, , interventional conditions and strategies and consequences of online education promotion were identified. Finally, the paradigm model of smart school was extracted in order to promote online education.