برآورد تأثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر جریانات تجاری بخش صنعت در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی
محورهای موضوعی : دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزیکریم آذربایجانی 1 , حسین کریمی 2 , شکوفه ناقلی 3
1 - دانشیار دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان
2 - استادیار دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خمینی شهر
کلید واژه: سرمایه گذاری مستقیم خارجی, داده های تابلویی, مدل جاذبه, جریان های تجاری, کشورهای OECD,
چکیده مقاله :
یکی از مسایل عمده ای که در زمینه تجارت خارجی هر کشور مطرح می شود، موضوع آثار جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر صادرات و واردات می باشد. سرمایه گذاری مستقیم خارجی می تواند موجب افزایش ظرفیت های تولیدی به ویژه در مورد کالاهای صادراتی شود و در زمینه برقراری پیوند و ارتباط با اقتصاد بین الملل از طریق توسعه بازارهای صادراتی و پیشرفت در زمینه های تحقیق و توسعه به کشور میزبان کمک نماید. از این رو هدف این تحقیق، بررسی رابطه سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر جریان های تجاری بخش صنعت برای کشورهای OECD با استفاده از مدل جاذبه و داده های ترکیبی طی سال های2007-2000 می‌باشد. نتایج بیانگر رابطه مستقیم و مثبت معنی دار سرمایه گذاری مستقیم خارجی با جریان های تجاری بخش صنعت در کشورهای مورد بررسی می باشد، همچنین دیگر عوامل همچون درآمد ملی و جمعیت نیز دارای اثری مثبت و معناداری بر جریان های تجاری بخش صنعت دارند. اما فاصله جغرافیایی دارای یک اثر منفی بوده است
Foreign direct investment(FDI) can increase the capacity for producing export goods.The purpose of this study was to investigate the relationship of FDI to industrial trade flows (ITF) in the OECD countries by using gravity model and pooled data for the years of 2000 to 2007. The results showed that there was a positive and statistically significant relationship of FDI to ITFin the countries under study. Also, such other factors as national income and size of population had positive and statistically significant effects on ITF. Geographical distances had negative effects, however.
- اخوی احمد، 1373، "تجارت بینالملل، استراتژی بازرگانی و توسعه اقتصادی"، مؤسسه بررسیها و پژوهشهای بازرگانی ، تهران.
- بهکیش محمد مهدی، 1384، "اقتصاد ایران در بستر جهانی شدن"،نشر نی، چاپ سوم، تهران.
- بهنام مجتهدی ایرج، خرداد و تیر 1373، "شرکتهای چندملیتی در صحنه اقتصاد جهانی"، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 82-81، صفحات 107-98.
- داوودی پرویز، شاهمرادی اکبر، 1383، "بازشناسی عوامل مؤثر بر جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی در اقتصاد ایران و 46 کشور جهان در چارچوب یک الگوی تلفیقی"، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 20، صفحات 113-81.
- طیبی سید کمیل، آذربایجانی کریم، رفعت بتول، پاییز 1386، "بررسی رابطه جریان تجاری و سرمایهگذاری مستقیم خارجی (FDI)"، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 80، صفحات 120-101.
- کریمی هسنیجه حسین، 1382، "جهانی شدن، یکپارچگی اقتصادی و مناسبترین ترتیبات تجاری، منطقهای بر اقتصاد ایران(فرصتها و چالشها)"، پایان نامه دکتری، رشته اقتصاد، دانشگاه اصفهان.
- کمیجانی اکبر، عباسی منصوره، خرداد و تیر 1385، "تبیین نقش عوامل مؤثر بر جلب سرمایه مستقیم خارجی در ایران"، تحقیقات اقتصادی، شماره 73، صفحات 105-69.
- ملکی مهران، 1382، "بررسی تأثیر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی با تأکید بر کشورهای صادرکننده نفت"، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس.
- موسوی سید علیرضا، قائدی مهنوش، مهر 1385، " بررسی سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران"، مجله تدبیر، شماره 173.
- مهدوی ابوالقاسم، پاییز 1383، "تحلیلی بر نقش سرمایه گذاری خارجی در رشد اقتصادی"، تحقیقات اقتصادی، شماره 66، صفحات 208-181.
- نظری محسن، بازرگانی کیا معصومه، بهار 1383، "بررسی اثر جهانی شدن بر صنایع نساجی، پوشاک و چرم"، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 64، صفحات 126-103.
- هدایتی حاتم، 1377، "اثر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر رشد صادرات کشورهای صادرکننده نفت گروه D8"، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی.
- یاوری کاظم، سعادت رحمان، پاییز 1384، "اثر سرمایهگذاری خارجی بر رشد اقتصادی ایران: راهبردهای جایگزینی واردات و توسعه صادرات"، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق علیهالسلام، شماره 27.
- Africano, A. P., and Magalhaes, M., 2005 ,“FDI and Trade in portugal: A Gravity Analysis”, FEP Working Papers 174.
-Aizenman, J., and Noy, I., 2006,“ FDI and Trade Two Way Linkages?”, The Quartely Review of Economics and Finance, PP. 317-337.
-Baltagi, B. H., 1995,“Econometric Analysis of Panel Data”, John Wiley & Sons Inc., New York, USA.
-Bayouci, T., and Lipwort, G., 1997,“ Jepanese Foreign Direct Investment and Regional Trade”, IMF Working Paper, August.
-Berclay, L. A., 2000,“ Foreign Direct Investment in Emerging Economies: Corporate Strategy and Investment Behavior in the Caribbean”, Routledge, London and New York.
-Kueh, J. H., and Puah, C. H., and Lau, E., and Abu Mansor, S., 2007,“ FDI – Trade Nexus: Empirical Analysis on ASEAN-5”, MPRA paper No. 5220.
-Liu, X., Wang, C., Wei, Y., 2001,“ Causal Links Between Foreign Direct Investment and Trade in China”, China Economic Review.
-Liu, L., and Graham, H., 1998,“ The Relationship Between Trade and FDI: Results for Taiwan and South Korea”, Working Paper.
-Magalhaes, M., and Africano, A. P., 2007,“ A panel Analysis of the FDI Impact on International Trade”, FEP Working Papers, 235.
-Moosa, I., 2002,“ On the Determinants of FDI: Evidence from East and Southest Asia”, World Development, No. 21, PP. 391-406. Moosa, I., 2002,“ Foreign Direct Investment,Theory, Evidence and Practice”, Lodon, Palgrave.
-Rothmuller, L., 2003,“ Does FDI Matter for Trade in Brazil? An Application of the Gravity Model”, No. C71. (http://www.anpec.org.br/encontro/artigos)
-Rubio, O. B., and Munoz, M. M., 1999,“ Foreign Direct Investment and Trade: A Causality Analysis”, PP. 305-323. (http://www.springerlink.com/link.asp)
- Sebastian, 1993,“ Openness, Trade Liberalization, and Growth in Developing Countries”, J. Econ. Lit, Sept, pp. 1373-1375.
-UNCTAD, 2009,“ Transnational Corporations, Agricultultural Production and Development”, World Investment Report, United Nations Publication.
-UNCTAD, 2006,“ FDI from Developing and Transition Economies: Implications for Development”, World Investment Report, United Nations Publication.
-UNCTAD, 2005,“ Transnational Corporations”, Transnational Corporations Journal, United Nations Publication, Vol. 14, No. 3.
-Wilamoski, P., and Tinkler S., 1999,“ The Trade Balance of U.S. Foreign Direct Investment in Mexico”, Atlantic Economic Journal, Mar.
-World Bank, World Development Indicators (http://www.worldbank.org/research) 32.
- (http://mpra.ub.uni0muenchen .de/mprapaper)