مکانیابی صنایع در فضایی نابرابر
محورهای موضوعی : دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی
مهدی مقدم
1
(استادیار اقتصاد ریاضی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میاندوآب.)
کلید واژه: مکانیابی, مدل معین وتصادفی, مدل لاجیت و پروبیت چندگزینه‌ای,
چکیده مقاله :
نابرابری فضایی در انتخاب مکان صنایع یکی از دلایل نابرابری درآمدی ملتها ست. انتخاب مکان بهینه صنایع نه تنها منجر به استفاده بهینه از ظرفیتهای بالقوه تولید می‌شود بلکه هزینه تولید و توزیع کالا را به مشتریان بالقوه به حداقل رسانده و درآمد متوسط را در حد امکان به حداکثر می‌رساند. هدف این مقاله ارائه مدلی مناسب و کاربردی جهت پیدا کردن مکان بهینه هر فعالیت اقتصادی است. همچنین جواب دادن به این سؤال که آیا مکان دقیق یک فعالیت اقتصادی به‌صورت بهینه قابل تعیین است. روش مطالعه از نظر هدف، کاربردی است که بر اساس مطالعات قبلی، اطلاعات اسنادی و جمع آوری اطلاعات به روش میدانی رفتار صنایع قند و شکر در استان‌های آذربایجان غربی و شرقی را با توجه به اهمیت استراتژیک این محصول به‌صورت موردی مطالعه می کند. دوره زمانی این مطالعه ده ساله ی (1375 - 1385) است. روش اقتصادسنجی این مطالعه مدل‌های"لاجیت و پروبیت چندگانه" با استفاده از نرم افزار Eviews است. پس از تـخمین مدل، از آماره t- استیودنت و نسبت حداکثر راست نمایی (Maximum Likelihood Ratio ) برای تبیین نتایج استفاده شد. سپس با بکارگیری تکنیک‌های مختلف ازجمله روش مؤلفه اصلی (Principal Component Analysis) و روش تحلیلی تاکسونومی عددی مکان های با احتمال سودآوری بیشتر اولویت‌‌بندی شد و بهترین مکان برای احداث کارخانه قند در این استا نها مشخص شده‌اند.
Spatial inequality in locating industries is one of the reasons of income inequality of nations. Optimal locating of industries not only leads to optimal use from potential capacities of production, but also minimizes production and distribution costs of commodity and maximizes average income as far as possible. This paper intends to offer an appropriate and applicable model for finding an optimal location for any economic activity. It also tries to find out whether it is possible to optimally determine the location of an economic activity. The method of the study is applied. Due to strategic importance of sugar industries, this paper studies their behavior in Wes Azerbaijan and East Azerbaijan provinces on the basis of previous studies, document analysis and data gathering. The time period of this study is from 1996-2006. The econometrics method of this study is multiple Logit and Probit models using Eviews software. After model estimation, the t-student statistics and Maximum Likelihood Ration were used for the explanation of the results. Then, using different techniques such as Principal Component Analysis and analytical method, the numerical taxonomy of locations with more profitability potentiality was prioritized and the best location for building the plant was determined.
اداره کل آمار و اطلاعات 1378-"چهار محصول زراعی صنعتی" (چغندر- پنیه- آفتابگردان- نیشکر) وزارت کشاورزی، معاونت برنامه‌ریزی و بودجه.
آمارنامه استان آذربایجان غربی 1379
دفتر آمار و فناوری اطلاعات 1383 "هزینه تولید محصولات کشاورزی" وزارت جهاد کشاورزی معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی. نشریه شماره 03/83
دفتر آمار و فناوری اطلاعات 1383"هزینه تولید محصولات کشاورزی" وزارت جهاد کشاورزی معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی. نشریه شماره 03/83.
دامودار، گجراتی 1372مبانی اقتصاد سنجی، حمید ابریشمی (مترجم)، دانشگاه تهران، جلد دوم- ص690تا740
سالنامه‌های آماری استان آذربایجان شرقی و غربی1384،1383 ،1382 ،1381
مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران 1378 طرح کالبدی منطقه آذربایجان (مطالعات جمعیتی).
معین نعمتی، حسن 1373. چگونگی استقرار فعالیتهای صنعتی در کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی- چاپ اول.
وزارت جهاد کشاورزی استان آذربایجان‌غربی اداره آمار و خدمات کامپیوتری سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان‌غربی از سال 1375 الی1385.
گلیهی، فرد 1996 نظریه سیاست اقتصاد کلان - ترجمه مهدی تقوی- انتشارات ترجمه- تهران- چاپ دوم- ص102تا 154.
Gramer, J. S 2003, orginis and development of the logit model, pp: 2-18.
Hansen. R. E. 1987, “Industrial location policies theyer costly and inefficient in korea” The woeld bank research News, vol 17, pp-5-69
Hansen. M. 2000 “Logit and probit models” quantitative qualitative data and Econometrics 3 pp.7-8
Husman, J.A. 1978, "A conditional prodit Model for qualitative choice "Econometrica Vol. 46, No. 2, pp: 404-445.
Henderson. 1986, “Scale Economies Intra- industry trade and Indusrty Location in the “New trade theory” No. 9514, pp.5-21.
Kohn, M. 1973, "An Enprical Investigation of factor which influence callege behavior" Rand corporation Reports. P: 79.
Lee, H, and yang. J, 1997, “An AHP decision model for facility location selection pp. 241-254.
Lindberg, O. 1951, “Student over papers industriens lokalisering” Almguist and wick cells Bokurycheri- pp-210-217.
Losh, A. 1987, "The Economics of location Yale university press" New Haver , pp: 1-5.
Rodgers, A. 1952, “Industrial- Amajor Factor in the Location of the steel Industry in the united states” Geographic Review, N.42 pp-50-59.
Richard, S. And Harry, W. 1977, "City size and national started in developing country" World bank staff working papers no 252.
Tobin, J. 1958, "Estimation of Relation shops for limited variable", pp:24-36.
Vinaylall, S. and Chakravorty 2005, “Industrial location and spatial in equaliml Theory and Evidence From India” review of Development Economics, 9(1): pp. 47-65.
Wilson, E.B. 1925, "The logistic or autocatalytic grid "proceeding of the national Academy of sciences, 11: pp. 451-456.
World Bank 1986, "industrial location policies, Thayer costly and efficient in Korea, The world bank Raserch News, Vol.7: pp.5-6.
Yang . L And Lee. H 2008"An Ahp Decision Model for facilion.
Schmitz g 1999, Global competition and local cooperation: success and failure in the Sinos Valley, Brazil, World Development, 27:1627-1650.