باززایی غیر مستقیم گیاه دارویی درخطر انقراض زرین گیاه( Dracocephalum kotschyi Boiss)

محورهای موضوعی : زیست شناسی سلولی تکوینی گیاهی و جانوری ، تکوین و تمایز ، زیست شناسی میکروارگانیسم

پریسا جنوبی ¹ (گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، تهران)
احمد مجد ² (گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، تهران)
میترا زمانی نصرابادی ³ (گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی ، دانشگاه خوارزمی ،تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/07/23 تاریخ پذیرش : 1397/02/16 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: کلمات کلیدی: القای کالوس, بادرنجبویه دنایی, باززایی نو ساقه, ریز ازدیادی,

چکیده مقاله :

زرین گیاه ( Dracocephalum kotschyi Boiss) یکی از گونه های دارویی و معطر نعناعیان است که در ارتفاعات شمالی و شمال شرقی ایران یافت می شود. زرین گیاه به علت شرایط خاص رویشگاه و برداشت بی رویه انسانی این گیاه در خطر انقراض قرار دارد. در این مطالعه نتایج حاصل از کشت درون شیشه ای جداکشت های مختلف بدست آمده از دانه رست های سترون بدست آمد. کلیه تیمارهای بکار رفته برای محور زیر لپه تنها به کالوس زایی انجامید و باززایی مشاهده نشد. نتایج باززایی غیر مستقیم برگ لپه ای 14 روزه نشان داد که بیشترین درصد کالوس زایی مربوط به ریزنمونه های کشت شده در محیط کشت MSحاوی mg l-1 5/0 BA و mg l-1NAA 0/5 بود. کالوس های منتقل شده به محیط کشت باززایی حاوی mg l-1 2 BAو mg l-1 2/0NAA میزان 3/33% باززایی شاخه را نشان داد. همچنین به منظور القای نوساقه از طریق باززایی غیر مستقیم با واکشت متوالیریزنمونه برگ لپه ای در محیط کشت حاوی 1 میلی گرم بر لیتر BA و 1 میلی گرم بر لیتر NAA 3/53 % باززایی گزارش شد. بهترین درصد ریشه زایی به میزان 75% از محیط القای ریشه حاوی 2 میلی گرم بر لیتر NAA بدست آمد

چکیده انگلیسی:

Daracocephalum Kotschyi Boiss is a pharmaceutical and aromatic species of Lamiaceae which could be found in the northern and the north-eastern highlands of Iran. D. Kotschyi is an endangered species due to specific circumstances of habitat and human indiscriminated harvest. In vitro culture of different explants from sterile seedlings showed that all of media used for hypocotyl just produced callus without any shoot regeneration. The best callus production obtained from 14 day old - cotyledonary leaves cultured on MS medium containing 0.5 mg l-1 BA and 0.5 mg l-1 NAA. These calli were subcultured to MS medium containing 2 mg l-1 BA and 0.2 mg l-1 NAA that showed 33.3% shoot regeneration. In order to indirect regeneration using sequential reculturing, cotyledonary leaves on MS medium containing 1 mg l-1 BA and 1 mg l-1 NAA that 53.3% shoot regeneration was obtained. 75% from regenerated plants that were subcultured on root induction medium supplemented by 2 mg l-1 NAA could produce the strong roots. These plants were transferred to vermiculite and soil.They were adapted to greenhouse condition.

منابع و مأخذ:

[1]     Asaadi A M., KhoshnodYazdi A. 2010,Study of ecological characters of Dracocephalum kotschyi Boiss. In Bojnourd rangelands. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants,26(3): 406-410.

[2]     DiasM C.,Nickell G L. 2002, Rapid multiplication of Lavandula viridis L. through in vitro axillary shoots proliferation.Plant Cell Tiss. Org. Cult, 68: 99‐102.

[3]     Echeverrigaray S., Basso R., Andrade L B. 2005, Micropropagation of Lavandula dentata from axillary buds of field-grown adult plants. Biol Plant, 49: 439–42.

[4]     George E F., Hall M A., Klerk G J D. 2008, Plant propagation by tissue culture. Third Edition Springer Publisher, Vol. 1 .

[5]     Gonçalves S., Romano A. . 2013,  In vitro culture of lavenders (Lavandula spp.) and the production of secondary metabolites. Biotechnology Advances, 31: 166–174.

[6]     Gohari A R., Saeidnia S., Matsuo K., Uchiyama N., Yagura T., Ito M., Kiuchi F., Honda G. 2003, Flavonoid constituents of Dracocephalum koschyi growing in iran and their trypanocidal activity. Naturul medicines, 57(6): 250-252.

[7]     Hirata T., Kukreja A K. 1990, Volatile monoterpenoids constituents of the plantlets of Mentha spicata produced by shoot tip culture. Phytochemistry, 29: 955‐959.

[8]     HuiiL.,Guoping Z., GuozhengS.,Songlin R ., Qiaojuan F. 2012, Callus Induction and Plant Regeneration from Mature Seeds of Salvia splendens. Agriculture and Biology,14: 445–449.

[9]     Jiménez V M. 2005, Involvement of plant hormones and plant growth regulators on in vitro somatic embryogenesis. Plant Growth Regulation, 47: 91–110.

[10] Jahanian F., Ebrahimi S A., Rahbar Roshandel N., Mahmoudian M. 2005, Xanthomicrol is the main cytotoxic component of Dracocephalum kotschyi and a potential ant. Phytochemistry, 66: 1581-1592.

[11] Jalali, A . Jamzad, Z. 1999. Red data book of Iran. Tehran. research institute of forests and rangelands Iran.

[12] Kumaraswamy M., Anuradha M. 2010, Micropropagation of Pogostemon cablin Benth. through Direct Regeneration for Production of True to Type Plants. Plant Tissue Cult.and Biotech, 20(1): 81-89.

[13] Moradi k., Otroshy m. 2012,A combinathion of chemical scarification and 6-benzylaminopurine(BAP) treatment promote seed germination in Dracocephalum kotschyi seeds. Trakia Journal of Sciences, 10(3):26-29.

[14] Moradi k.,Otroshy M. 2012, Trichomes and Regeneration by Direct Organogenesis of Medicinal Plant Dracocephalumkotschyi L. Using Shoot Tips (Lamiaceae). J. Crop Sci. Biotech,15:15 (3): 251 – 257.

[15] Tlemcani C R Nordine A., EL Meskaoui A. 2013, Micropropagation of Thymus satureioides Coss. an endangered medicinal plant of Morocco. Journal of Agricultural Technology, 9(2): 487-501.