عوامل فردی بازگشت به اعتیاد، بین معتادان خود ‌معرف شهرستان اندیمشک

محورهای موضوعی : آموزه های فقه و حقوق جزاء

فرشیده کیهانی ¹ , صادق مرادی ² , غلامرضا محمدنسل ³

1 - دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرم شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/01/26 تاریخ پذیرش : 1402/04/14 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: بازگشت به اعتیاد, عوامل فردی بازگشت به اعتیاد, علل بازگشت به اعتیاد معتادان خود‌ معرف,

چکیده مقاله :

تاریخ دریافت: 1402/01/26 تاریخ بازنگری: 1402/04/11 تاریخ پذیرش: 1402/04/14 میزان بالای بازگشت به اعتیاد در جامعه، انجام تحقیقات سبب ‌شناسی را در جهت شناسایی عوامل زمینه ‌ساز بازگشت به این جرم که یکی از مهم‌ترین آسیب های اجتماعی است، برای طراحی و اجرای برنامه‌های پیشگیرانه، امری اجتناب‌ناپذیر ساخته ‌است. تحقیق حاضر، با هدف شناسایی و اولویت ‌بندی عوامل فردی بازگشت به اعتیاد، بین معتادان خود‌ معرف، با استفاده از پرسشنامه محقق ‌ساخته، به صورت انتخاب تصادفی طبقه ای بین 150 نفر از جامعه ی آماری در مراکز ترک اعتیاد شهرستان اندیمشک در سال 1398 انجام گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از آمار توصیفی و نرم افزار spss استفاده شده است. نتایج تحقیق، نمایان می دارد که از بین سیزده گویه ی متغیر عوامل فردی، وسوسه به مصرف مجدد مواد مخدر، دارای بیش‌ترین و وسوسه به مصرف مشروبات الکلی، دارای کم‌ترین میزان تأثیر بر بازگشت به اعتیاد است. عوامل فردی مؤثر بر عود اعتیاد نیز شامل مؤلفه‌های وسوسه به مصرف مجدد مواد مخدر، ضعف در تحمل عوارض ترک، مراجعه به مکان‌های قبلی مصرف، ضعف اراده، ورود شوک عاطفی شدید، بروز بی‌خوابی یا کم‌خوابی و عدم تکمیل دوره ی سم‌زدایی و درمان است.

چکیده انگلیسی:

Receive Date: 2023/04/15                    Revise Date: 2023/07/02                   Accept Date:  2023/07/05 The high rate of addiction relapse in the society has  made it  inevitable to carry out etiological research  in order to  direction of identify the underlying factors of returning to this crime as  the most important social damage, for the design and implementation of preventive programs. Therefore, the current cross-sectional descriptive research with the aim of identifying and prioritizing individual factors of addiction relapse among self- introduced addicts, using a researcher-made questionnaire based on a random-class selection of 150 people from the statistical population in addiction treatment centers in Andimshek city in the year 2018 was done. To analyze the data, descriptive statistics and spss software were used. : Among  the thirteen items of variable individual causes, the temptation to re- use drugs had the most effect rate and the consumption of alcohol had  the  least effect rate on the returning to addiction. Individual factors affecting the addiction relapse also include the components of temptation to re-use drugs, weakness in the tolerance of withdrawal effects, referring to previous places of use, weakness of will and weakness of self-confidence, severe emotional shock, onset of insomnia or low insomnia, non-completion of detoxification period and treatment.

منابع و مأخذ:

 

1. 1. اسعدی، علی، (1382)، « بررسی تأثیر شرکت در گروه‌های معتادان گمنام (NA) بر میزان عود اعتیاد در معتادان خود‌معرف مرکز ترک اعتیاد بهزیستی اصفهان »، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.


2. برماس، حامد؛ مهرابی رزوه، فاطمه؛ زنگنه مطلق، فیروزه و غازیانی، معصومه، (1390)، « بررسی علل گرایش مجدد معتادان (لغزش مجدد) به سوء‌مصرف مواد مخدر در شهرستان اراک »، دومین همایش نقش دانش و دانشگاهیان در پیشگیری از وقوع جرم و آسیب‌های اجتماعی، شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر.


3. جباری فرد، فریبرز؛ حیدری، فرزانه و مسعودی، سهیلا، (1396)، « بررسی ارتباط بین نیمرخ روانی و عود بیماری اعتیاد در مراجعه‌کنندگان به مراکز ترک اعتیاد »، سومین همایش بین‌المللی افق‌های نوین در علوم تربیتی، روانشناسی و آسیب‌های اجتماعی، تهران، انجمن افق نوین علم و فناوری.


4. شرق، علی؛ شکیبی، علی؛ نیساری، رقیه و آلیلو، لیلا، (1390)، « بررسی عوامل مؤثر بر عود اعتیاد از دیدگاه معتادین مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد استان آذربایجان غربی در سال 88 »، مجله علوم پزشکی ارومیه، دوره بیست و دوم، شماره: 2، ص129-136.                                                                            


5. شیری، محمد، (1392)، « بررسی عوامل اجتماعی- جمعیتی مؤثر بر بازگشت به مصرف مواد مخدر (مطالعه موردی معتادان ورامینی) »، فصلنامه دانش انتظامی ویژه شرق تهران، دوره اول، شماره: 1، ص63-80.


6. صرامی، حمید، (1391)، «ضرورت توجه به رویکرد پیشگیری از اعتیاد در محیط‌های کار»، ضمیمه نشریه بازار کار، شماره: 97، ص6.


7. صفری، مهدی و موسوی ‌زاده، سیده‌ نرجس، (1393)، « بررسی عوامل مؤثر در بازگشت به سوء‌ مصرف مواد در مراجعین به مراکز ترک اعتیاد شهرستان مراغه در سال 1390»، نشریه دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دوره بیست و چهارم، شماره: 86، ص57-64.


8. 8. طراحی، محمد ‌جواد؛ انصاری، حسین؛ حیدری، کاظم؛ شرهانی، اسعد؛ اکرمی، رحیم؛ هلاکویی نائینی، کورش، (1392)، « بررسی دیدگاه کارشناسان ترک اعتیاد و معتادان خود‌معرف مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر خرم‌آباد در مورد عوامل مرتبط با عود اعتیاد سال 1389»، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دوره دوازدهم، شماره: 4، ص299-308.


9. ظفری نیا، یوسف؛ ترکاشوند، رویا؛ صارمیان، سپیده؛ گودرزی، منیر، (1390)، « بررسی عوامل مؤثر بر عود اعتیاد در مراجعین به مراکز ترک اعتیاد شهرستان خرم آباد (سه ماهه: شهریور، مهر، آبان، 1390) »، همایش ملی آسیب شناسی مسائل جوانان، فلاورجان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان.


10. غلامی، علیرضا، (1391)، نقش سازمانهای مردم نهاد در کاهش سوءمصرف مواد مخدر، تهران، انتشارات علوم پلیسی.


11. فلاح‌زاده، حسین؛ حسینی، نرجس، (1385)، « بررسی علل عود اعتیاد از دیدگاه معتادین مراجعه‌کننده به مرکز بهزیستی شهرستان یزد »، مجله طلوع بهداشت یزد، دوره پنجم، شماره: 1 و 2، ص67-74.


12. فیاضی، صدیقه؛ صیادی، ندا؛ رخ افروز، داریوش، (1388)، « بررسی عوامل شخصی، خانوادگی و اجتماعی مؤثر بر بازگشت به اعتیاد در معتادان مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر اهواز در سال 1388»، طرح پژوهشی.


13. 13. کریم‌یار جهرمی، مهدی؛ افتخار‌زاده، محمد امین؛ حمیدی‌پور، زهرا، (1394)، « بررسی میزان تأثیر علل مختلف عود اعتیاد از دیدگاه مبتلایان به سوء ‌مصرف مواد »، مجله تحقیقات علوم رفتاری، دوره سیزدهم، شماره: 1، ص124-133.


14. کریمی آبش احمد‌لو، مسعود، (1393)، « نقش هیجان ابراز‌شده خانواده در میزان آسیب‌پذیری روانشناختی و عود اعتیاد در معتادین »، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه محقق اردبیلی.


15. 15. کلکوهن، ایان، (1388)، « طراحی عاری از جرم »، مهرداد رایجیان اصلی و حمید‌رضا عامری سیاهویی، تهران، انتشارات میزان.


16. 16. محمدی، ناهید؛ قنوتی، فاطمه معصوم و موالات، مهدی، (1386)، « بررسی عوامل مؤثر در بازگشت به اعتیاد در مراجعین به مراکز خود‌ارجاعی »، مجله مراقبت پرستاری و مامایی ابن‌سینا، دوره پانزدهم، شماره: 1، ص32-42.


17. 17. مرادی ‌نظر، مهدی؛ فرنیا، وحید؛ علیخانی، مصطفی؛ کاظمی کاریانی، علی؛ رضایی، ستار؛ رضاییان، شهاب؛ کرمی‌متین، بهزاد و نجفی، فرید، (1398)، « عوامل مرتبط با عود در افراد دارای اختلالات مرتبط با مواد مخدر تحت درمان نگهدارنده با متادون »، مجله پزشکی عمان، دوره سی و پنجم، شماره: 1، [آنلاین].


18. معارف‌وند، معصومه؛ شریفی، حسن پاشا و حاج‌بابایی، حسین، (1380)، « بررسی عوامل شخصی، خانوادگی و روابط اجتماعی مؤثر در بازگشت به اعتیاد در مورد معتادان بهبود ‌یافته‌ی اعتیاد »، فصلنامه مدد‌کاری اجتماعی، دوره پنجم، شماره: 7، ص46-40.


19. میرزایی، طیبه؛ راوری، علی؛ حنیفی، نسرین؛ میری، سکینه؛ حقدوست اسکویی، سیده فاطمه؛ میرزایی خلیل‌آبادی، صدیقه، (1389)، « عوامل مرتبط با عود اعتیاد از دیدگاه مبتلایان به سوء ‌مصرف مواد مخدر مراجعه کننده به مرکز ترک اعتیاد شهر رفسنجان »، نشریه پرستاری ایران، دوره بیست و سوم، شماره: 67، ص49-58.


20. هاشمی، تورج؛ فتوحی بناب، سکینه؛ کریمی، حمید رضا؛ بیرامی، منصور، (1389)، « نقش باورهای غیرمنطقی، ادراکات خودکارآمدی و حمایت اجتماعی در عود اختلال سوء مصرف مواد »، فصلنامه علمی پژوهشی اعتیاد پژوهی، دوره چهارم، شماره: 13، ص7-24


21. 
    
    
    
    21. 21. Elgeili, E.S & Bashir, T.Z. (2005). Precipitants of Relapse among Heroin Addicts. Addict Disord Their Treat. 4(1):29-38.
    
    
    22. 22. Ibrahim, F & Kumar, N. (2009). The Influence of Community on Relapse Addiction to Drug use: Evidence from Malaysia. European Journal of Social Sciences. 11 (3): 471-476.
    
    
    23. 23. Jiloha RC. (2012). Biological basis of tobacco addiction: Implications for smoking-cessation treatment. Indian J Psychiatr. 4: 301-313.
    
    
    24. 24. Kirchner, M., Pimentel, R. R. D.S. Rodrigo, R., Fernandes, T. (2020). Relapse and the search for the treatment of crack users, Journal of Nursing, UFPE On Line.
    
    
    25. 25. Liorente DP, Fernandez GC, Gutierz FM, Vielva PI. (1998). Pschological and behavioral factors associated with relapse among heroin abusers treatd in theraputic communities. Addic Behav. 23: 155-69.
    
    
    
    

    26 .Rahman, M.Z., Hamadani, J., Rahaman, M., Mustafa, K. (2015). Psycho-Social Factors Associated With Relapse to Drug Addiction in Banglades, Journal of Substance Use. 21(6).

    
    
    
    
    27. 27. Swanepoel, Ilze. (2014). The causes of relapse amongst young African adults following in-patient treatment for drug abuse in the Gauteng Province, a mini-dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree Master of social work, University of Pretoria.
    
    
    28. 28. Wallace, BC. (1989). Psychological and Environmental determinants of Relapse in Crack Cocaine Smokers. J Subst Abuse Treat. 6(2): 95-106.