نقش تنظیم کننده‌های رشد گیاهی و جداکشت‌های مختلف بر پاسخ کشت بافتی و سوسپانسیون سلولی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L)
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعیلیلا کوهی 1 , ناصر زارع 2 , رسول اصغری زکریا 3 , پریسا شیخ زاده مصدق 4
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی
2 - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
3 - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
4 - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
کلید واژه: بابونه آلمانی, کشت درون شیشه‌ای, سوسپانسیون سلولی, کالوس‌زایی, Matricaria chamomilla L,
چکیده مقاله :
بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.) یکی از گیاهان دارویی مهم است که در صنایع مختلف داروسازی و آرایشی- بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق که در سال 1391 در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی انجام گرفته است، پاسخ درون شیشه‌ای جداکشت‌های برگ و هیپوکوتیل بابونه آلمانی در محیط کشت گامبورگ(B5) و تحت تأثیر نوع و سطوح مختلف تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی شده و کشت سوسپانسیون سلولی آن انجام گرفت. جداکشت‌های هیپوکوتیل و برگ کشت شده بعد از گذشت یک تا دو هفته شروع به تولید کالوس کردند. از بین ترکیب تنظیم کننده رشدی بیشترین رشد کالوس (264.1 میلی‌گرم) مربوط به جداکشت برگ در محیط حاوی 0.5 میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D و یک میلی‌گرم بر لیتر BAP بوده و کمترین مقدار آن (40.42 میلی‌گرم) در محیط حاوی 1.5 میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D با جداکشت برگ مشاهده شد. برخی از جداکشت‌‌ها و کالوس‌ها در تعدادی از تیمارها ریشه‌های نابجا تولید کردند. بیشترین درصد ریشه‌زایی در جداکشت برگ (58.73%) مربوط به محیط حاوی چهار میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D و یک میلی‌گرم بر لیتر کینتین و در مورد جداکشت هیپوکوتیل (48.61%) مربوط به محیط حاوی1.5 میلی‌گرم بر لیتر NAA بود. بیشترین درصد کالوس‌های ترد (42.22%) در جداکشت هیپوکوتیل در محیط B5 حاوی چهار میلی‌گرم بر لیتر NAA و سه میلی‌گرم بر لیترBAP به دست آمد. کشت سوسپانسیون سلولی با انتقال کالوس‌های نرم حاصل از ریزنمونه هیپوکوتیل به محیط کشت MS مایع حاوی 1.5 میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D و یک میلی‌گرم بر لیتر کینتین استقرار یافت. منحنی رشد سلولی نشان داد که تکثیر سلول‌ها از روز چهارم بعد کشت شروع شده و تا روز 13 ادامه می‌یابد. سپس، رشد سلولی متوقف شده و کشت‌ها وارد مرحله ایستایی می‌شوند.
German chamomile (Matricaria chamomilla L.) is one of the most important medicinal plants that its essential oils used in different medicinal industries. In this study which was carried out in 2013 growing season at the Faculty of Agricultural Sciences of the University of Mohaghegh Ardabili, the in vitro response of leaf and hypocotyl explants of German Chamomile in B5 medium supplemented with different levels of plant growth regulators including 2,4-D, naphthalene acetic acid (NAA), kinetin and 6-benzylaminopurine (BAP) were investigated in a factorial experiment based on completely randomized design (CRD).In addition, cell suspension cultures were established and characterized. Hypocotyl and leaf explants exhibited cell proliferation and produced callus within 1-2 weeks. The highest fresh weight of the callus (264.1 mg) was produced by leaf explants in the medium supplemented with 0.5 mg/l 2,4-D and 1 mg/l BAP. However, the leaf explants cultured on medium containing 1.5 mg/l 2,4-D showed the lowest cell proliferation and callus yield (40.42 mg). The highest percentage of root induction from leaf explants (58.73%) was observed on the medium containing 4 mg/l 2,4-D and 1 mg/l Kin, and from hypocotyl explants (48.61%) was observed on medium supplemented with 1.5 mg/l NAA. The 42.22% of calli derived from hypocotyl explants on B5 medium supplemented with 4 mg/l NAA and 3 mg/l BAP, were friable. Cell suspension cultures of German chamomile were established by transferring of hypocotyl-derived friable calli into the MS medium supplemented with 1.5 mg/l 2,4-D and 1 mg/l kinetin. The growth curve of cell proliferations started 4 days after culture and continued to grow until day 13th, where the cells entered stationary phase.