ارزیابی واکنش عملکرد و خصوصیات مورفولوژیک ژنوتیپ های ارزن نسبت به قطع آبیاری در مرحله گلدهی

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

آزیتا نخعی ¹ , محمدرضا عباسی ² , الیاس آرزمجو ³

1 - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی
2 - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
3 - کارشناس ارشد زراعت مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی

تاریخ دریافت : 1391/07/05 تاریخ پذیرش : 1392/08/08 تاریخ انتشار : 1392/06/01

کلید واژه: عملکرد, اجزای عملکرد, قطع آبیاری, ارزن, توده,

چکیده مقاله :

به منظور ارزیابی واکنش 13 توده ی ارزن به قطع آبیاری در مراحل انتهایی، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات کشاورزی بیرجند در دو سال زراعی 85-1384 اجرا گردید. در آزمایش اول آبیاری با آغاز گلدهی (10% ظهور پانیکول) قطع شده و در آزمایش دوم، شرایط نرمال آبیاری به صورت عادی و با دور هر 7 روز یک بار اعمال گردید. نتـایج نشان داد که اثر تنش خشکی و توده بر تمامی صفات مورد بررسی معنی دار بود. قطع آبیاری منجر به کاهش صفات مورد بررسی شده و بیشترین درصد کاهش مربوط به عملکرد دانه و علوفه خشک بود. توده های 143-15 (خراسان جنوبی) و 24-15 (یزد) دارای بیشترین میانگین دو ساله عملکرد دانه و علوفه خشک و توده 132-15 (همدان) دارای کمترین عملکرد در بین توده های مورد بررسی بودند. بر اساس نتایج این پژوهش و با توجه به کاهش قابل ملاحظه عملکرد دانه و علوفه خشک در تیمار قطع آبیاری، این رژیم آبیاری به عنوان یک راهبرد مؤثر و قابل قبول در مدیریت آبیاری ارزن در منطقه بیرجند به شمار نمی رود. همچنین، توده 131-15 (خراسان جنوبی) در هر دو رژیم آبیاری از عملکرد دانه و علوفه خشک قابل قبولی نسبت به سایر توده ها برخوردار بود.

چکیده انگلیسی:

To evaluate the response of 13 millet accessions to skip irrigation at terminal growth stage, two separate experiments based on randomized complete block design with three replications conducted at the Agricultural Research Center of Birjand, Iran, in 2005 and 2006. Irrigation was stopped in the first experiment at 10% flowering while irrigation was conducted as usual, in the second experiment once every 7 days. Combined analysis of variance showed that stopping at flowering time irrigation leads to reduction in all investigated traits, especially dry forage and grain yield. Accession numbers 15-143 (Southern Khorasan accession) and 15-24 (Yazd) produced highest grain and dry forage yield in both years and accession number 15-132 (Hamadan) had the lowest yield against all the others. According to the results of this study and considering the severe reduction of grain and dry forage yield recommending deficit irrigation treatment, at flowering would not be feasible at Birjand region. Also, number 15-131 (Southern Khorasan) accession had an acceptable grain yield and dry forage on both irrigation regimes.