تأثیر تراکم کاشت و زمان برداشت بر عملکرد بذری یونجه همدانی (Medicago sativa L.) در منطقه همدان

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

سعیده صلواتی ¹ , حجت اله مظاهری لقب ^{2 *} , مهدی کاکایی ³

1 - استادیار، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
2 - Plant Breeding
3 - گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1401/06/27 تاریخ پذیرش : 1402/02/16 تاریخ انتشار : 1403/07/01

کلید واژه: برداشت بذر, فاصله ردیف, وزن هزار دانه, یونجه ,

چکیده مقاله :

برای بهبود عملکرد یونجه، به کارگیری زمان مناسب برداشت علوفه و استفاده از تراکم کشت مطلوب، مفید است. به منظور ارزيابی این دو عامل بر عملکرد یونجه، آزمایشی به صورت کرت¬های خرد شده نواری در قالب طرح پایه بلوک¬های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. عامل تراکم کاشت در سه سطح (فاصله ردیف 40، 50 و 60 سانتی¬متر) در کرت¬های عمودی و عامل زمان برداشت علوفه در چین اول در چهار مرحله فنولوژیکی در کرت¬های افقی مطالعه شدند. نتایج نشان داد که تعداد غلاف در بوته، تعداد بذر در هر گیاه و وزن بذر در بوته تحت تأثیر اثر تراکم کشت در هر دو سال قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که در هر دو سال آزمایش افزایش فاصله ردیف از 40 به 50 و 60 سانتی¬متر و برداشت علوفه در مرحله ظهور غنچه گل و مرحله ظهور گل منجر به افزایش معنی¬دار تعداد غلاف در بوته و وزن بذر در بوته گردید. در سال اول افزایش فاصله ردیف تا 60 سانتی¬متر و برداشت علوفه در مرحله ظهور غنچه گل منجر به افزایش معنی¬دار وزن هزار دانه شد. در هر دو سال آزمایش افزایش فاصله ردیف به 50 سانتی¬متر و برداشت علوفه در مرحله ظهور غنچه گل و مرحله ظهور گل منجر به افزایش معنی¬دار عملکرد بذر گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، کشت با تراکم کمتر و برداشت علوفه در اوایل گلدهی در چین اول، با هدف افزایش عملکرد بذر یونجه در چین¬های بعدی توصیه می¬شود.

چکیده انگلیسی:

To improve the yield of alfalfa (Medicago sativa L.), application of appropriate harvesting time and use of desirable planting density are useful. In order to evaluate these two factors on alfalfa yield, an experiment was performed as a strip split-plot design based on randomized complete block design (RCBD) with four replicates. The factor planting density at three row spacing levels (40, 50, and 60 cm) in the vertical plots and the factor forage harvesting time at four phonological stages were studied in the horizontal plots. The results of the mean comparison showed that in both experimental years, increasing the row spacing to 50 and 60 cm and harvesting the forage at bud initiation and flower emergence stage resulted in a significant increase in number of pods per plant and seed weight per plant. In the first year, increasing the row spacing to 60 cm and harvesting time at the stage of flower bud emergence led to a significant increase in the 1000-seed weight. Overall, in both experimental years, increasing the row spacing to 50 cm and forage harvesting at the bud emergence and flower emergence stages resulted in a significant increase in seed yield. Therefore, low planting density and forage harvesting in the early flowering period in the first harvest is recommended to increase alfalfa seed yield in subsequent harvests.

منابع و مأخذ:

• Abadouz, G., H.G. Abdollah., A.R. Abdol, and A. Behradfar. 2010. Effect of row spacing and seeding rate on yield component and seed yield of alfalfa. Notulae Scientia Biologicae. 2(1): 74-80. (In Persian).
• Abdoli, P., S.A. Siadat, G. Fathi, and E. Farshadfar. 2004. Effect of planting date on yield criteria of some canola genotypes in Kermanshah. The Scientific Journal of Agriculture Iranian. 27(1): 105-117. (In Persian).
• Hall, M.H., C.J. Nelson, J.H. Coutts, and R.C. Stout. 2004. Effect of seeding rate on alfalfa stand longevity. Agronomy Journal. 96(3): 717-722.
• Jafari, R., and K. Marashi. 2020. Effect of plant density and planting pattern on growth and yield characteristics of mungbean (Vigna radiate L.) under Baghmalek weather condition. Iranian Journal of Pulses Research. 11(2): 12–21.
• Kamkar, B., A.R. Daneshmand, F. Ghooshchi, A.H. Shiranirad, and A.R. Safahani Langeroudi. 2011. The effects of irrigation regimes and nitrogen rates on some agronomic traits of canola under a semiarid environment. Agricultural Water Management. 98(6): 1005-1012.
• Kazemi, M., M. Talebifar, A.R. Ghaemmaghami, and H. Kazemi. 2011. Effect of seed rate and row spacing on seed yield and yield components of alfalfa (Medicago sativa L.) var. Baghdadi. Iranian Society of Crops and Plant Breeding Sciences. 13(3): 511-520 (In Persian).
• Mazaheri Laghab, H. 2008. Introduction to forages crops. Bu-Ali Sina University Press, Hamedan. 290Pp. (In Persian).
• Mazaheri Laghab, H., M.R. Abdollahi, S. Moosavi, and R. Yazdi. 2011. Effect of row spacing and stage of the first cutting of forage on seed production in alfalfa (Medicago Sativa L.). Seed and Plant Production Journal. 27(1): 91-110 (In Persian).
• Mazaheri Laghab, H., K. Barati, A.M. Rezaei, and GH. Asadian. 2003. Study of the effects of forage harvest stages from rye and triticale cultivars on seed yield and its components in dual purpose cultivation. Pazhohesh-va-Sazandgi. 16: 76-83 (In Persian).
• Moreira, A., and N. Fageria. 2010. Liming influence on soil chemical properties, nutritional status and yield of Alfalfa grown in acid soil. Revista Brasileira de Ciencia Do Solo. 34: 1231–1239.
• Nabila Zaki, M., M.S. Hassanein Karima, and M. Gamal EL-Din. 2007. Growth and yield of wheat cultivars irrigated with saline water in newly cultivated land as affected by bio fertilization. Journal of Applied Sciences Research. 3(10): 1121–1126.
• Ozlem, A., and H. Geren. 2007. Evaluation of heritability and correlation for seed yield components in faba bean (Vicia faba L.). Journal of Agronomy. 6(3): 484-487.
• Peltonen-Sainio, P., and L. Jauhiainen. 2008. Association of growth dynamics, yield components and seed quality in long-term trials covering rapeseed cultivation history at high latitudes. Field Crops Research. 108(1): 101–108.
• Rahmani, M., and M. Esmaeili Aftabdari. 2017. Determination of the most suitable planting pattern fora dual-purpose cropping of seed and forage alfalfa stand based on economic values in Zanjan. Journal of Crops Improvement. 19(2): 493-503 (In Persian).
• Rathke, G.W., T. Behrens, and W. Diepenbrock. 2006. Integrated nitrogen management strategies to improve seed yield, oil content and nitrogen efficiency of winter oilseed rape (Brassica napus L.): A review. Agriculture, Ecosystems and Environment. 117(2-3): 80–108.
• Sanderson, M.A. and G.F. Elwinger. 2002. Plant density and environment effects on Orchardgrass-White clover mixtures. Crop Science. 42: 2055-2063.
• Sengul, S. 2006. Using path analysis to determine lucerne (Medicago sativa L.) seed yield and its components. New Zealand Journal of Agricultural Research. 49(1): 107-115.
• Stanisavljevic, R., J. Milekovic., D. Dokic., D. Terzic., J. Markovich., D. Bekovic, and L. Dukanovic. 2012. Effect of crop density on yield and quality of alfalfa forage from combined use (forage-seed). Biotechnology in Animal Husbandry. 27(4): 1571-1578.
• Tesfamariam, E.H., J.G. Annandale, and J.M. Steyn. 2010. Water stress effects on winter canola growth and yield. Agronomy Journal. 102(2): 658-666.
• Yaghmury, N. 2003. Effect of row spacing and seeding rate on seed yield of alfalfa in Sanandaj. Proceeding of 8th Congress of Crop Science, Faculty of Agriculture, University of Guilan, Iran. pp. 413.
• Yazdani, A., R. Naderi., A.A. Fazeli, and M.J. Bahrani. 2015. Effect of Planting Methods and Seeding Rates on Yield of Alfalfa (Medicago sativa L.) CV. Hamedani in Bajgah, Fars Province. Journal of Crop Production and Processing Isfahan University of Technology. 5(15): 167-176. (In Persian).
• Zhang, W., F. Xia., Y. Li., M. Wang, and P. Mao. 2017. Influence of year and row spacing on yield component and seed yield in Alfalfa (Medicago sativa L.). Legume Research. 40(2): 325-330.