تعیین مزیت نسبی ذرت دانهای در الگوی بهینه ی کشت استان فارس : مطالعه ی موردی مناطق سرد خشک و نیمه خشک

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

سمانه عابدی ^{1 *} , غلامرضا پیکانی ² , صفدر حسینی ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشدگروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
2 - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
3 - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران

تاریخ دریافت : 1394/10/06 تاریخ پذیرش : 1394/10/06 تاریخ انتشار : 1388/01/01

کلید واژه: فارس, مزیت نسبی, ذرت دانه ای, برنامه ریزی خطی, الگوی بهینه ی کشت,

چکیده مقاله :

ذرت دانه ای پس از گندم و جو به عنوان سومین محصول استراتژیک کشاورزی در جهان ،
اهمیت دارد . در ایران نیز این محصول به عنوان منبع اصلی تامین انرژی در تغذیه ی طیور دارای
اهمیت است . در این پژوهش با استفاده از روش برنامه ریزی خطی ، مزیت نسبی ذرت دانه ای با
استفاده از داده های سال 1383-84 در شهرستان های مناطق سرد خشک و نیمه خشک استان فارس
مورد بررسی قرار گرفته است . نتایج بدست آمده از برآورد شاخص های مزیت نسبی نشان داد ، با وجود
اینکه ذرت دانه ای در همه ی شهرستان های مورد مطالعه ی استان فارس دارای مزیت نسبی است ،
تنها در شهرستان نیریز سطح زیر کشت محصول ذرت دانه ای در الگوی بهینه ی کشت ، افزایشمییابد . همچنین مقایسه ی الگوی بهینه ی کشت ناشی از مدل های برنامه ریزی خطی با رتبه بندی محصولات بر اساس شاخص های مزیت نسبی بیانگر آن بود که محدودیت و میزان دسترسی به منابع ،
منجر به انتقال مزیت نسبی در تولید ، از محصولی به محصول دیگر می شود . عامل هایی همچون
سیاست های حمایتی ، تناوب زراعی و محدودیت منابع نیز می تواند در مزیت نسبی ، ترکیب و مقدار
بهینه ی کشت ، کارآمد باشند..

چکیده انگلیسی:

After Wheat and Barley, Corn is the third important crop in the word
and Iran , corn is used mainly for feeding livestocks. In this study
comparative advantage of corn in comparison with other competiting crops
was investigated applying Linear Programming to 2004-2005 data in arid
and Semi-arid of fars province. Results showed corn has comparative
advantage in Fars province except in Neyriz. In addition, comparing
optimum cultivation pattern resulted from Linear programming models with
crops rating based on comparative advantage indices indicated that
restriction in availability of resources, variable cost of tradable and nontradable
inputs and yield will lead in shifting comparative advantage from
one crop to another. Factors such as supporting policies, rotation, and
resource constraint might also have effect on comparative advantage of
crops and optimum cropping pattern. 
 

منابع و مأخذ:

1. وزارت جهادکشاورزی. 1384. آمار و اطلاعات هزینه تولید محصولات زراعی کشور. مرکز آمار و

فناوری اطلاعات. تهران.

2. وزارت جهاد کشاورزی. 1382. بازاریابی ذرت دانه ای در ایران. تهران.

3. مؤسسه پژوهش های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی، 1382. بررسی مزیت نسبی محصولات

کشاورزی منتخب معاونت برنامه ریزی و اقتصادی. تهران.

4. جولایی ر. 1383. مدیریت الگوی کشت محصولات زراعی سه شهرستان مرکزی استان فارس در

یک مدل چند منطقهای. رساله دکتری. دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس.

5. جیران ع. ر . جولایی ر. 1384. بررسی مزیت نسبی و شاخصهای حمایتی گوشت قرمز. فصلنامه

اقتصاد کشاورزی و توسعه. شماره49. ص117-140.

6. حسینی س. ص . عابدی س.1386. ارزیابی نقش مؤلفههای بازار و سیاستهای دولت در تعیین

قیمت ذرت در ایران، مجله اقتصاد کشاورزی. جلد اول. ص 21-33.

7. حسینی م. 1383. بررسی مزیت نسبی تولید محصولات عمده زراعی استان اصفهان (کاربرد

برنامهریزی خطی ایستا). دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس.

8. سلامی ح . پیش بهار ا. 1380. تغییرات الگوی مزیت نسبی محصولات کشاورزی درایران: تحلیل

کاربردی با استفاده از شاخصهای مزیت نسبی ابراز شده. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. 67 :34-

 .99

9. عابدی س. 1387. تعیین مزیت نسبی ذرت دانه ای در الگوی کشت در ایران. پایان نامه

کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.

10. عابدی س، پیکانی غ. ر. . حسینی س. ص. 1388. تعین مزیت نسبی ذرت دانه ای در استان

خوزستان. مجله علوم کشاورزی ایران. جلد 39.

11. عزیزی ج. . یزدانی س. 1383. تعیین مزیت نسبی محصولات عمده باغبانی ایران. فصلنامه

اقتصاد کشاوزی. سال دوازدهم. شماره46. ص41-72.

12. فرقانی ح. . کیانی م. 1384. بررسی مزیت نسبی زیره سبز ایران در مقایسه با گروه کشورهای

منتخب. اقتصاد کشاورزی و توسعه. سال سیزدهم. شماره 52. ص144-154.

13. فلاحی ا. . چیذری ا. ح. 1386. بررسی مزیت نسبی و سیاستهای حمایتی کیوی ایران.

مجموعه مقالات ششمین کنفرانس اقتصاد کشارزی ایران. دانشگاه فردوسی مشهد.

14. قلی بگو م. 1384. بررسی سیاستهای حمایتی دولت در مزیتهای نسبی (مطالعه موردی: در

بخش زراعت و باغبانی استان قزوین). فصلنامه اقتصاد کشاوزی. سال سیزدهم. شماره50. ص51-80.

15. کاوسی م. 1387. بررسی مزیت نسبی تولید ارقام مختلف برنج در استان گیلان به روش برنامه

ریزی خطی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.

16. محمدی د. 1382. تعیین مزیت نسبی دا نههای روغنی و برسی مشکلات تولید آنها در استان

فارس. فصلنامه اقتصاد کشاوزی. شماره47. ص125-151.

17. مهرابی بشرآبادی ح. 1386. مزیت نسبی محصولات زراعی در استان کرمان. مجموعه مقالات

ششمین کنفرانس اقتصاد کشارزی ایران. دانشگاه فردوسی مشهد.

18. نجفی ب. . میرزایی، ا. 1382. بررسی و تعیین مزیت نسبی محصولات زراعی در استان فارس.

فصلنامه پژوهشهای بازرگانی. شماره 26. ص35-50.

19. هاشمی بناب ص. 1384. بررسی مزیت نسبی تولید محصولات زراعی با استفاده از روش

برنامهریزی خطی (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.

 

20. Duchin F. 2003. A Generalized Trade Model Based on Comparative

Advantages with m Regions, n Goods, and k Factors, Rensselaer Polytechnic

Institute. Available at: www. Wiiw. Ac At/ PDF/ other- seminars- Duchinpaper.

 

21. Fong CBJ and Fan C. 1999. Measuring Small Holder Comparative

Advantage and Agricultural Trade. CARD- working paper. No: 99.

22. Gardner B. and Rausser G. 1998. Agriculture and Macro economy. Hand

book of Elsevier Science. Handbook of Agricultural Economics.

23. Mohanty S. and Fang C. 2002. Assessing the Competitiveness of India

Cotton Production: A Policy Analysis Matrix Approach. Working Paper. 02-

WP 301. May 2002. 

24. Shahabuddin Q. and Dorosh P. .2002. Comparative Advantages in

Bangladesh Crop Production. Available at: www. Cigar org/ ifpri/

divs/mssd/ DP, htm.

25. Schott P. 1998. Land Abundance, Risk and Return: A Heckscher- Ohlin

Linear Programming Approach to FDI. Available at: www. Som. Yalo. Edu/

faculty/ papers/Land- bundance. Pdf.

26.Zhong F. , Zhigang XU and Longbo FU. 2002. Regional comparative

advantage in China’s main grain crops. http:// WWW, Adelaide, Edu. Au/

cies/Cerc/gmp1, Pdf.