تعیین ارزش اقتصادی و بهرهوری آب در محصولات عمده ایرانشهر
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
1 - استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران.
2 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد مالی.
کلید واژه: قیمت سایه‌ای, تابع انعطافپذیر, تابع انعطافناپذیر, کشش خود قیمتی, شاخص بهرهوری,
چکیده مقاله :
آب یک نهاده مهم در تولید محصولات کشاورزی میباشد. بهگونه‌ایکه بخش کشاورزی بهعنوان بزرگ‌ترین مصرفکننده آب در تمام دنیا میباشد. هدف این مطالعه، تعیین ارزش اقتصادی و بهرهوری آب کشاورزی از دید تقاضاکنندگان با استفاده از رهیافت تابع تولید، در مزارع زیر کشت گندم و هندوانه در منطقه ایرانشهر در سال زراعی 97-96 میباشد. آمار و داده‌های مورد نیاز پژوهش که شامل نهادههای گوناگون مصرف شده برای تولید گندم و هندوانه (سطح زیرکشت (هکتار)، بذر مصرفی (کیلوگرم)، سمهای مصرفی (لیتر)، کود شیمیایی (کیلوگرم)، مقدار آب مصرفی (مترمکعب)، هزینه آنها، مقدار عملکرد و قیمت محصولات میباشد، از 80 کشاورز منطقه از راه نمونهگیری تصادفی و تکمیل پرسشنامه گردآوری و بمنظور تخمین مدلها و انجام آزمونهای مربوطه از نرمافزار اقتصادسنجی Eviews استفاده شد. برای تعیین ارزش اقتصادی آب، توابع انعطافپذیر و انعطافناپذیر مورد استفاده قرار گرفت. پس از برآورد این توابع، بمنظور انتخاب بهترین شکل تابع تولید از فرضهای کلاسیک و آزمونهای اقتصادسنجی استفاده شد. هم‌چنین، بر اساس شاخصهای بهرهوری مصرف آب کشاورزی (CPD،BPD وNBPD) مقدار بهرهوری برای این دو محصول محاسبه شد. بر اساس نتایج، تابع کاب داگلاس برای هر دو محصول بهعنوان تابع برتر تقاضا انتخاب شد. قدر مطلق کشش خود قیمتی تقاضای مشتق شده آب برای گندم و هندوانه به ترتیب 13/1 و 27/1 بدست آمد که بزرگ‌تر از یک بودن مقدار این کشش نشان میدهد، سیاستهای قیمتی میتوانند عاملی مهم در کنترل مصرف غیربهینه این نهاده با ارزش باشند. بهرهوری نهایی تولید برای گندم و هندوانه به ترتیب87/0 و 2 محاسبه شد. ارزش اقتصادی آب برای گندم 12441 ریال به ازای هر متر مکعب آب و برای هندوانه 14000 ریال به ازای هر مترمکعب بدست آمد. نتایج شاخصهای بهرهوری نشان دادند هندوانه نسبت به گندم از شاخص بهرهوری بالاتری برخوردار میباشد. بنابراین، با توجه به نتایج این پژوهش، کشت‌های با مصرف آب بالا و بازده اقتصادی پایین بایستی از الگوی کشت حذف شود. این کار هم باعث کاهش مصرف و استحصال آب شده و هم متضمن منافع اقتصادی بالا برای کشاورزان میباشد.
The purpose of this study was to determine the economic and agricultural productivity of farmers using wheat and watermelon cultivation fields in Iranshahr area in the 2017-2018 crop year. To determine the economic value of water, flexible and inflexible functions used. After the calculated these functions, in order to select the best production function were used of classical assumptions and econometric tests.Based on the results, Cobb-Douglas function was selected as a higher function of demand. Based on agricultural productivity utilization indices , the productivity of these two products was calculated. The absolute magnitude of the self-priced stretch of water demand for wheat and watermelon was 1.13 and 1.27, which was larger than the other. This greatly reduces the magnitude of costs, low cost policies can be valuable for controlling non-existing costs. The final production yields for wheat and watermelon were calculated to be 0.87 and 2 respectively. The economic value of water for wheat was 12441 and 14,000 rials per cubic meter. Results of productivity indices showed that watermelon had higher productivity index than wheat.
Abbasi, F., Naseri, A., Sohrab, F., Baghani, J., Abbasi, N., & Akbari, M. (2014).
Improving water efficiency. Publisher: Agricultural Research, Education and Extensi
Organization. 68 pages. (In Persian).
Al-Karablieh, E., Salman, Z. A., Al-Omari, S. A., Wolf, H., Al-Assad, A. T., Hunaiti,
A. D., & Subah, M. A. (2012). Estimation of the economic value of irrigation waterin
jordan. Agriculture Science and Technology. B2: 487-497.
Chalfant, J.A. (1984). Comparison of alternative functional forms with application to
agricultural input data. American Journal of Agricultural Economics, 66: 216-220.
Chizari, A.M., Sharzei, Gh., & Keramatzadeh, A. (2011). Determining the economic
value of water with an ideal planning approach (Case study: Barzoo Shirvan Dam),
Journal of Economic Research, 71:39-66. (In Persian).
Fallahi, A., Khalilian, p., & Ahmadian, M. (2014). Extraction of demand functions and
determination of economic value of water in the production of major crops in Seydan
Farooq plain of Marvdasht city. Journal of Agricultural Economics and
Development, 23 (90): 1-26. (In Persian).
Gojarati, D. N. (2002). Basic Econometrics, 4th Editions, publish by Tata McGraw-Hill.
Golzari, Z., Ishraqi, F., & Keramatzadeh, A. (2016). Estimation of economic value of
water in wheat production in Gorgan. Journal of Water Research in Agriculture,
60(4):458-466. (In Persian).
Hatami, D., Rahimi, W., & Musaipour, M. (2017). An Analysis of the Role of Middle
Cities in Balancing the Urban Network, Case Study: Iranshahr City. Journal of
Urban Development Studies, 1(3):49-64. (In Persian).
Henderson J. M., & Quandt, R. E. (1980). Microeconomic theory a Mathematical
approach. Third Edition.
Hosseinzad, J., & Salami, H. (2010). Selection of production function to estimate the
economic value of agricultural water a case study of wheat production. Journal of
Agricultural Economics and Development, 48:53-84. (In Persian).
Hosseinzad, J., Salami, H., & Sadr. (2013). Estimation of economic value of water in
crop production using flexible production functions Case study: Maragheh-Bonab
plain. Journal of Agricultural Knowledge, 17(2):1-14. (In Persian).
Huang, Q., Rozelle S., & Howitt, R. (2008). The efficient use of data in estimating
production technology: Trading off precision and heterogeneity. Working papers,
Department of applied economics, University of Minnesota.
Islami, A., Mehrabi, A.A., Zehtabian, Gh., & Ghorbani, M. (2013). Estimation of
agricultural water demand function of pomegranate orchards in Charkhab village of
Yazd. Journal of Rangeland and Watershed Management Iranian Journal of Natural
Resources, 66(1):17-27. (In Persian).
Karimi, M., & Jalini, M. (2017). Investigation of agricultural water productivity indices
in important agricultural products of Mashhad plain. Journal of Water and
Sustainable Development, 4(1): 133-138. (In Persian).
Keramatzadeh, A., Chizari, A., & Mirzaei, A. (2004). Determining the economic value
of agricultural water using the model of optimal cultivation model of combined
agriculture and horticulture (Case study: Barzoo Shirvan Dam. Agricultural
Economics and Development, 54: 33-60. (In Persian).
Mansoori, M., & Ghiasi, A. (2002). Estimating the cost price of agricultural water at the
foot of reservoir dams with an engineering economics approach (Case study:
Buchan, Mahabad and Barun reservoir dams in West Azerbaijan). Agricultural
Economics and Development, 37: 171-191. (In Persian).
Pakrawan, M., & Mehrabi Basharabadi, H. (2010). Determining the economic value and
water demand function in sugar beet production in Kerman province. Iranian Journal
of Water Research, 6:83-90. (In Persian).
Parhizkari, A., & Badi Barzin, H. (2017). Determining the economic value of water and
simulating the behavior of farmers in Takestan region in reducing agricultural water
resources. Water Research in Agriculture, Journal of Water Research in Agriculture,
31(1):106-118. (In Persian).
Pouran, R., Raghfar, H., Ghasemi, A., & Bazazan, F. (2016). Calculating the economic
value of virtual water with the approach of maximizing irrigation water efficiency.
Iranian Journal of Applied Economic Studies. 6(21):189-212. (In Persian).
Shajari, Sh., Barikani, A., & Amjadi, A. (2007). Water demand management using
water pricing policy in Jahrom groves: A case study of royal dates. Agricultural
Economics and Development, 65: 55-72.
Sherzei, Gh., & Amir Timuri, S. (2011). Determining the economic value of
groundwater: A case study of Ravar city. Economic Research, 47(1):113-128. (In
Persian).
Sun, T., Huang, Q., & Wang, J. (2018).Estimation of Irrigation Water Demand and
Economic Returns of Water in Zhangye Basin. Water. 10(19):2-21.