برآورد کشش های تقاضای چای در ایران به روش داده های ترکیبی

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

سیاوش فلاح علی‌پور ¹ (دکترای اقتصاد کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان .)
رضا اسفنجاری کناری ² (عضو هیئت علمی/ دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان)
محمد کاوسی کلاشمی ³ (استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی‬، دانشگاه گیلان)
سیده صدیقه احمدزاده ⁴ (دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.)

تاریخ دریافت : 1396/08/03 تاریخ پذیرش : 1398/04/18 تاریخ انتشار : 1398/07/01

کلید واژه: چای, داده‌های ترکیبی, مدل LES (سیستم مخارج خطی), کشش تقاضا,

چکیده مقاله :

چای، پرمصرف ترین نوشیدنی جهان پس از آب بوده و خانوارهای ایرانی نیز دارای مصرف سرانه ای بالاتر از میانگین جهانی هستند. مطالعه حاضر برای بررسی جایگاه چای در سبد مصرفی خانوارهای شهری ایران، میزان حساسیت مصرف‌کنندگان را نسبت به تغییرات قیمت گروه چای و درآمد خانوار، برآورد کرد. به این منظور، تابع تقاضای گروه چای در دوره زمانی 1393-1384 با استفاده از داده های ادغام شده - ادغام داده های سری زمانی و مقطعی به صورت دهک و سال – در قالب کاربردی از سیستم مخارج خطی (LES) به روش‌های داده های ترکیبی، برآورد شده و ضرایب مربوط به کشش های قیمتی و درآمدی ارائه و تحلیل شد. نتایج نشان داد، تقاضای گروه چای در سال‌های مورد مطالعه، کشش ناپذیر قیمتی و درآمدی، به ترتیب با 42/0- و 53/0 است که نشان می‌دهد به طور متوسط در دوره مذکور و برای متوسط دهک های درآمدی، چای کالایی ضروری است. در پایان پیشنهاد شد به منظور افزایش رفاه تولیدکنندگان چای، سیاست افزایش قیمت چای می‌تواند موثر واقع شود.

چکیده انگلیسی:

Tea is the most consumed beverage in the world exclusive of water, and per capita tea consumption of Iranian households is higher than the global average. This paper estimates the degree of consumers’ sensitivity to changes in price of the tea category and household expenditure in order to examine the role of the product in the household consumption bundle. For this, tea category demand function is estimated as an application of Linear Expenditure System and pooled data - pooling of time-series and cross-section data in the form of income decile-year - during 2005-2014 using panel data methods, and then the price and income elasticities are calculated and analyzed. According to the results of estimating elasticities, the demand for the tea category is price and income inelastic, -0.42 and 0.53, respectively that shows tea is a necessity for the average of the income deciles at over the time period, on average.

منابع و مأخذ:

 

- بیرونی، ا. (1370). الصیدنه فی الطب، تصحیح عباس زریاب خویی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.

- چراغی، د. و قلی­پور، س. 1388. بررسی اثر سیاست­های اقتصادی بر تنظیم بازار چای در ایران، بررسی­های بازرگانی، 37، ص27تا42.

- حیدری، غ.­ر. و حسینی م.­ (1385). براورد واردات غیررسمی (قاچاق) چای به ایران، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 54، ص1-33.

- خسروی­نژاد، ع.­ا. (1380). برآورد تابع تقاضای نان برای خانوارهای شهری (کاربردی از مدل­های با اطلاعات ادغام شده)، فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 20، ص117تا137.

- خسروی­نژاد، ع.ا. (1384).  بررسی اقتصادی چای از تولید تا مصرف، مؤسسه پژوهش­های برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی، تهران.

- خوش­اخلاق، ر. و صمدی، س. و عمادزاده، م. و هادیزاده خیرخواه، ح. (1381). برآورد تابع تقاضای آب شهر تهران، پژوهش­های اقتصادی، 4، ص 109-130.

- فلاح علی­پور، س. و کرباسی، ع. (1386). برآورد تابع تقاضای گروه چای برای خانوارهای شهری ایران (1369-1383): کاربرد سیستم مخارج خطی به روش داده‌های ادغام­شده، مجموعه مقالات ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، مشهد.

- فیاضی، ع. و  یوسفی قلعه­رودخانی، ع. (1390). نگاهی به تاریخچه چای و نقش کاشف­السلطنه در احیاء این صنعت در ایران، مسکویه، شماره 18، ص127تا146.

- لبابی میرقوامی، م. و نصابیان، ش. و یزدانی، س. (1395). عوامل مؤثر بر عرضه چای در ایران (مطالعه موردی: استان گیلان)، مدلسازی اقتصادی، 34، ص 115-130.

- مرکز آمار ایران (1384-93)، سالنامه آماری، سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور.

- مرکز آمار ایران (1384-93)، مطالعات هزینه ­و درآمد خانوار شهری، سازمان­مدیریت­و برنامه­ریزی کشور.

- هاشمی، ا. و  خسروی­نژاد، ع.ا. (1374). سیستم مخارج خطی الگوی تقاضای خانوارهای شهری در ایران، اقتصاد، شماره 4، ص74-92.

References

- Adams, F.G. & Behrman, J.R.(1976). Econometric Models of the World Agricultural Commodity Markets: Cocoa, Coffee, Tea, Wool, Cotton, Sugar, Wheat, Rice, Ballinger Publishing Company, Cambridge, USA.

- Baltagi, B.H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, 3rd ed. John Wiley and Sons, England.

- Chang, K. (2015). World Tea Production and Trade: Current and Future Development, A publication by the Food and Agricultural Organization of the United Nations, Rome, Retrieved from www.fao.org/3/a-i4480e.pdf.

- Chung, C.H. & Ukpong, G. (1981). The World Tea Economy: An Econometric Model of its Structure, Performance and Prospects, World Bank Commodity Models, Vol. 1, World Bank Staff Commodity Working Paper, No. 6.

- Dastagiri, M.B. (2017). Analysis of Economic Trends in Overseas Markets for Indian Tea and Coffee, Outlook on Agriculture, 46(1). pp:  44-48.

- Euromonitor. 2017. Tea in Iran, Retrieved from www.euromonitor.com/tea-in-iran/report.

- FAO Intergovernmental Group on Tea. (2012). Twentieth Session: A Demand Analysis for Tea Market, Colombo, Sri Lanka, Retrieved from www.fao.org/fileadmin/templates/est/COMM_MARKETS_MONITORING/Tea/Documents /IGG_20/12-2-demand.pdf.

- IHS Global Inc. (2015). EViews 9 User’s Guide II, IHS Global Inc., Irvine, USA.

- Geary, R.C. (1950-1951). A Note on "A Constant-Utility Index of the Cost of Living", The Review of Economic Studies, 18(1). pp:  65-66.

- Greene, W.H. (2012). Econometric Analysis, 7th ed. Pearson Education Limited, England.

- Gujarati, D.N. & Porter, D.C. (2009). Basic Econometrics, 5th ed. McGraw-Hill, New York, USA.

- Henderson, J. & Quandt, R.E. (1980). Microeconomic Theory: A Mathematical Approach, 3rd ed. McGraw-Hill, New York.

- Heng, Y. & House, L. (2016). A Composite Demand Analysis for the Beverage Market. In 2016 Annual Meeting, July 31-August 2, 2016, Boston, Massachusetts (No. 235704), Agricultural and Applied Economics Association.

- Hsiao, C. (2014). Analysis of Panel Data, 3rd ed. Cambridge University Press, New York, USA.

- Kinnucan, H.W., Miao, Y., Xiao, H. & Kaiser, H.M. (2001). Effects of Advertising On U.S. Non-Alcoholic Beverage Demand: Evidence from a Two-Stage Rotterdam Model, In Michael R. Baye, Jon P. Nelson (ed.) Advertising and Differentiated Products (Advances in Applied Microeconomics, Volume 10) Emerald Group Publishing Limited, 1–29.

- Klein, L.R. & Rubin, H. (1947-1948). A Constant-Utility Index of the Cost of Living, the Review of Economic Studies, 15(2). pp: 84-87.

- Levin, A., Lin, C.F. & Chu, C. (2002). Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-Sample Properties, Journal of Econometrics, 108. pp: 1-24.

- Murti, V.N. (1966). An Econometric Study of the World Tea Economy, Ph.D. Thesis, University of Pennsylvania: Philadelphia, USA.

- Nguyen, D.T. & Rose, M. (1987). Demand for Tea in the UK 1874–1938: An Econometric Study, The Journal of Development Studies, 24(1). pp:  43-59.

- Pofahl, G.M., Capps, O. Jr., & Clauson, A. (2005). Demand for Non-Alcoholic Beverages: Evidence of from the ACNielsen Home Scan Panel, In American Agricultural Economics Association annual meeting, Providence, RI.

- Ruxton, C. (2016). Tea: Hydration and Other Health Benefits, Primary Health Care, 26(8). pp: 34-46.

- Samuelson, P.A. (1947-1948). Some Implications of "Linearity", The Review of Economic Studies, 15(2). pp: 88-90.

- Stone, R. (1954). Linear Expenditure Systems and Demand Analysis: An Application to the Pattern of British Demand, the Economic Journal, 64 (255). pp: 511-527.

- TechNavio-Infiniti Research Ltd. (2017). Global Tea Market 2017-2021. Retrieved from www.technavio.com/report/global-tea-market.

- Tyler, G.P. 1976. Recent Developments and Future Prospects for the World Tea Economy, Oxford Agrarian Papers, 5(1). pp: 99-123.

- UNCTAD and FAO. (1979). The Technical Feasibility of Operating an International Buffer Stock for Tea, Report TD/B/IPC/TEA/5, Geneva.

- Vishwasrao Sr, S. and Bosshardt, W. (1996). Optimum Tariffs for Vertically Differentiated Products with an Application to Indian Tea Exports, Applied Economics,28(2). pp: 273-280.

- Weerahewa, J. (2003). Estimating Market Power of Tea Processing Sector, Sri Lankan Journal of Agricultural Economics, 5(1). pp: 69-82.

- Yen, S.T., Lin, B.H., Smallwood, D.M. & Andrews, M. (2004). Demand for Nonalcoholic Beverages: The Case of Low-Income Households, Agribusiness, 20(3). pp: 309–321.

- Yohannes, M.F., & Matsuda, T. (2016). Weather Effects on Household Demand for Coffee and Tea in Japan, Agribusiness, 32(1). pp:  33-44.

- Zheng, Y. & Kaiser, H.M. (2008). Advertising and U.S. Nonalcoholic Beverage Demand, Agricultural and Resource Economics Review, 37(2). pp: 147–159.