کاربرد روش تحلیل سلسله مراتبی فازی در مدیریت یکپارچه منابع آب شهرستان نی‌ریز

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

صفیه بهمن پوری ¹ , غلامرضا سلطانی ²

1 - دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز.
2 - استاد بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز.

تاریخ دریافت : 1395/12/14 تاریخ پذیرش : 1397/07/25 تاریخ انتشار : 1397/10/01

کلید واژه: تحلیل سلسله مراتبی فازی, مدیریت یکپارچه منابع آب, شهرستان نی ریز,

چکیده مقاله :

در این مطالعه راهکارهای حفاظت و مدیریت یکپارچه منابع آب شهرستان نی ریز در استان فارس با استفاده از ترکیب تحلیل سلسله مراتبی فازی(FAHP) و روش تاپسیس (TOPSIS) مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تدوین چارچوب نظری مطالعه از روش کتابخانه‌ای بهره گرفته شد. سپس با استفاده از مصاحبه و نظرخواهی از کارشناسان و تصمیم سازان مربوطه، آمار و اطلاعات موردنیاز در خصوص وضعیت منابع آب شهرستان نی ریز گردآوری شد. برای ارزیابی این راهکارها از معیارهای اصلی اقتصادی، زیست‌محیطی، اجتماعی، فنی و دوازده زیر معیار جهت ارزیابی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که معیار اقتصادی و اجتماعی با وزن نسبی 357/0 و 358/0 بیشترین تأثیر را در فرایند ارزیابی دارد و معیارهای زیست محیطی و فنی به ترتیب با وزن های 193/0و 091/0 رتبه‌های بعدی تأثیرگذاری رادارند. از میان راهکارهای تدوین شده، تغییر کاربری آب با امتیاز 682/0 در رتبه اول و راهکار افزایش تغذیه و کاهش تخلیه سفره های آب زیرزمینی با امتیاز 638/0 در رتبه دوم قرار گرفت.

چکیده انگلیسی:

This study investigates the conservation and integrated management of water resources strategies for Neyriz city in Fars province using the hybrid method by combination of FAHP and TOPSIS. The theoretical framework was developed by Library technique. Then, using interviews and a survey of relevant experts and decision makers, required statistics and information about water resources condition of Neyriz were collected. Four major criteria of economic, environmental, social and technical aspects and twelve sub-criteria were considered for the assessing strategies. The results indicated the economic and social criteria with relative weights of 0.357 and 0.358 have greatest impact on the assessment process and the environmental and technical criteria with weights of 0.193 and 0.091 respectively had lower rank in effectiveness. Among the developed strategies, water-use Change with score of 0.682 was the first and increasing nutrition and reducing the depletion of underground aquifers with score of 0.638 was second rank

منابع و مأخذ:

Refrences

- Afshar A., Ashtian B., Haghighirad F,Makui A, & Montazer , G.A. (2010).” Extension of fuzzy TOPSIS method based on interval-valued fuzzy sets,” Applied Soft Computing 9:457–461.

-  Azarnivand, A., Hashemi, F, & Banihabib, M. (2015). Extended Fuzzy Analytic Hierarchy Process Approach in Water and Environmental Management (Case Study: Lake Urmia Basin,Iran). Environ Earth Sci (2015) 73:13–26.

-  Buckley, J. J. (1985). Fuzzy Hierarchical Analysis. Fuzzy Sets and Systems, 17(3), 233-247.

-  Chang, D.Y. (1996). Applications of the Extent Analysis Method on Fuzzy AHP. European Journal of Operational Research, 95(3), 649-655.

-  Feng, J., White, B., Tyurina, O.V., Guner, B., Larson, T., Lee, H.Y., Karlstrom, R.O., & Kohtz, J.D. (2004).” Synergistic and antagonistic roles of the Sonic hedgehog N- and C-terminal lipids,” Development 131(17): 4357-4370.

-  Fu G., (2008).” A fuzzy optimization method for multicriteria decision making: an application to reservoir flood control operation,” Expert Syst Appl 34(1):145–149.

-  Gogus, O. & Boucher, T.O. (1998). Strong transitivity, rationality and weak monotonicity in fuzzy pairwise comparisons. Fuzzy Sets and Systems, 94(1), 133-144.

-  Hermes, A., Grice, M., Mucke, D., & Niemann, H., (2008).” Articulatory indicators of syllable affiliation in word initial constant clusters in Italian,” Proccedings of the 8th International Seminar on Speech Production. (pp. 433-436).

-  Hwang, C. L., & Yoon, K. (1981). Multiple Criteria Decision Making. Lecture Notes in Economics and Mathematical Systems.

-  Liou, T. S., & Wang, M. J. J. (1992). Ranking fuzzy numbers with integral value. Fuzzy sets and systems, 50(3), 247-255.

-  Madani, K., Sheikhmohammady, M., Mokhtari, S., Moradi, M., & Xanthopoulos, P. (2014). Social Planner’s Solution for the Caspian Sea Conflict, Group Decision and Negotiation, 23, 579–596.

-  Morais, D.C. & Almeida, A.T. (2006).” Water supply system decision making using multicriteria analysis,” Water SA,32 (2), 229–235.

-  Satty, T. L. (1980). The analytic hierarchy process. McGraw-Hill.

-  Simonovic, S.P. & Verma, R. (2008). "A new methodology for water resources multi–criteria decision making under uncertainty" J. Phys Chem Earth, 33: 322–329.

-  Snellen, W.B. & A. Schrevel. (2004). IWRM: for sustainable use of water, 50 years of international experience with the concept of integrated water management. Background document to the FAO/Netherlands Conference on Water for Food and Ecosystems Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality, Wagenigen, The Netherlands 16 p.

-  Stam, A., Sun, M. & Haines, M. (1996). Artificial neural network representations for hierarchical preference structures. Computers & Operations Research, 23(12), 1191-1201.

-  Van Laarhoven, P. J. M. & Pedrycz, W. (1983). A Fuzzy Extension of Saaty's Priority Theory. Fuzzy Sets and Systems, 11(1), 199-227.

-  Zarezadeh, M., Madani, K., & Morid, S. (2012). Resolving trans boundary water conflicts: lessons learned from the Qezelozan-Sefidrood river bankruptcy problem, World Environ, Water Resource Congeries. American Society of Civil Engineers, Reston, 2406–2412.