برآورد تابع تقاضا و ارزش اقتصادی آب در تولید سورگوم علوفه‌ای در منطقه سیستان

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

حلیمه پیری ¹ , ملیحه حیدری ²

1 - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده آب و خاک دانشگاه زابل
2 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد مالی

تاریخ دریافت : 1396/01/31 تاریخ پذیرش : 1397/03/09 تاریخ انتشار : 1397/04/01

کلید واژه: کشش خود‌ قیمتی, قیمت سایه‌ای, تابع انعطاف‌پذیر, تابع انعطاف‌ناپذیر,

چکیده مقاله :

    اصلاح نظام قیمت­گذاری مبتنی بر ارزش اقتصادی آب در بخش کشاورزی، یکی از کارآمدترین ابزارهای مدیریت تقاضا است که به تنظیم الگوی مصرف آب در این بخش منجر می­شود. با اصلاح تعرفه­های آب در بخش کشاورزی، می­توان امیدوار بود که مقدار تقاضای آب کاهش یافته و زمینه صرفه­جویی و ذخیره­سازی آن فراهم گردد. هدف این مطالعه، تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی از دید تقاضاکنندگان با استفاده از رهیافت تابع تولید، در مزارع زیر کشت سورگوم علوفه­ای در منطقه سیستان در سال 94 می­باشد. برای تعیین ارزش اقتصادی آب، توابع انعطاف­پذیر و انعطاف‌ناپذیر مورد استفاده قرار گرفت. پس از برآورد این توابع، بمنظور انتخاب بهترین شکل تابع تولید از فرض­های کلاسیک و آزمون­های اقتصاد­سنجی استفاده شد. بر اساس نتایج، تابع       کاب­داگلاس به عنوان تابع برتر تولید انتخاب شد. قدر­مطلق کشش خود­قیمتی تقاضای مشتق­شده آب 25/2 محاسبه شد که بزرگ­تر از یک بودن مقدار این کشش نشان می­دهد که سیاست­های قیمتی می­توانند عامل مهمی در کنترل مصرف نابهینه این نهاده با­ارزش باشند. بهره­وری نهایی تولید 3/0 و ارزش اقتصادی آب 450 ریال به ازای هر متر­مکعب آب به­دست آمد که اختلاف 5/55 درصدی با قیمت آب­بها دارد. بنابراین پیشنهاد می­شود با حذف تدریجی اختلاف قیمت­ها، ارزش آب را به جایگاه واقعی خود نزدیک­تر کرده و در مصرف این نهاده در منطقه مورد مطالعه صرفه‌جویی شود.

چکیده انگلیسی:

    Reform of pricing system based on the economic value of water in agriculture is one of the most efficient tools of demand management which leads to set the pattern of water used ..The aim of this study is the to determine the economic value of agricultural water using production function approach for sorghum in Sistan area in 2015.To determine the economic value of water, flexible and inflexible functions were used. Based on the results, a Cobb-Douglas function was selected to estimate water demand. The price elasticity of derived demand water was 2.25 which showed that price policy could be an important factor in the control of non-optimum use of water. Final production efficiency was 0.3 and economic value of water was 450 Rials per cubic meter of water which was 44.5 percent less than current water charges. Therefore, it was suggested that by gradually eliminating the difference in prices, the value of water would be closer to its price.

منابع و مأخذ:

- Al-Karabliehk, E. Salman, Z. A. Al-Omari, S. A. Wolf, H. Al-Assad, A. T. Hunaiti, A. D. & Subah, M. A. (2012). Estimation of the economic value of irrigation waterin jordan. Agriculture Science and Technology. B2: 487-497.

 - Chalfant, J.A. (1984). Comparison of alternative functional forms with application to agricultural input data. American Journal of Agricultural Economics, 66: 216-220.

- Gojarati, D. N. ( 2002). Basic Econometrics, 4^th Editions, publish by Tata McGraw-Hill.

- Huang, Q. Rozelle, S. & Howitt, R.( 2008). The efficient use of data in estimating production technology: Trading off precision and heterogeneity. Working papers, Department of applied economics, University of Minnesota.

- Jurado, A. M. Ortega, M. J. Ruto, E. & Berbel, J. (2012). The economic value of guaranteed water supply for irrigation under scarcity conditions. Agricultural water Management. 113:10-18.