ارزیابی محتوایی میز مرجع دیجیتال کتابخانه‌های مرکزی برترین دانشگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

فاطمه جمشیدی قهفرخی ¹ (کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابدار کتابخانه عمومی آیت الله احمدی شهرکرد)

تاریخ دریافت : 1392/05/27 تاریخ پذیرش : 1392/09/15 تاریخ انتشار : 1392/09/30

کلید واژه: میز مرجع دیجیتال, خدمات مرجع, دانشگاه‌های برتر. وزارت علوم, تحقیقات و فناوری,

چکیده مقاله :

هدف: تعیین میزان بهره مندی کتابخانه های مرکزی برترین دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران از خدمات مرجع دیجیتال و همچنین بررسی میزان تطابق این خدمات با معیار ارزیابی میز مرجع دیجیتال کتابخانه های ایران است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی است و جامعه پژوهش در این مطالعه وب‌سایت کتابخانه های مرکزی 72 دانشگاه و پژوهشگاه وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که به عنوان برترین دانشگاه ها در قالب 68 رتبه در وب‌سایت رتبه‌بندی دانشگاه های کشور های اسلامی معرفی شده اند. ابتدا برخورداری این کتابخانه ها از میز مرجع دیجیتال تعیین شد، سپس میز مرجع دیجیتال کتابخانه های ایران از نظر محتوایی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: از بین 72 دانشگاه مورد بررسی 31 دانشگاه (05/43 درصد) از خدمات میز مرجع دیجیتال برخوردار هستند. از بین دانشگاه‌ها، دانشگاه شاهد با رتبه علمی 29، بالاترین درصد شمول ویژگی های میز مرجع دیجیتال را داراست و پس از آن دانشگاه تربیت مدرس قرار دارد. به طور کلی میزان شمول ویژگی های میز مرجع دیجیتال در کلیه کتابخانه‌ها 73/7% است. نتیجه‌گیری: بین رتبه دانشگاه و میزان برخورداری از ویژگی های میز مرجع دیجیتال همبستگی وجود دارد، بدین معنا که با بالاتررفتن رتبه دانشگاه میزان برخورداری از ویژگی های میز مرجع دیجیتال نیز بالاتر می‌رود.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The purpose of this research was to study the reference desk content of the central libraries of top universities affiliated to the Ministry of Science, Research and Technology Methodology: In this study, the central library websites of top universities in Iran were investigated. First, these universities were investigated in terms of having digital reference desk services. Then the content of digital reference desks of those universities was analized.  Results: Among the 72 universities which had been investigated, 31 universities had digital reference desk services. Shahed University had the highest percentage of compliance with Features of digital reference desk services and then was Tarbiat Modaress University. Generally, all the libraries had 7/73% of the Compliance with Features of digital reference desk services. Conclusion: There is a correlation between the universities degrees and the Compliance with Features of digital reference desk services.

منابع و مأخذ:

جناب زاده، رویا  (1382). خدمات مرجع دیجیتال در کتابخانه‌های دانشگاهی. کتابداری، 37(40)، ص 201-215.

حیدری، علی‌رضا (1378). بررسی خدمات مرجع کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های تمام وقت تحت پوشش وزارت فرهنگ و آموزش عالی و مقایسه فعالیت‌های خدمات مرجع کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های واجد و فاقد گروه کتابداری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

سبزی‌پور، مجید؛ فدایی، غلامرضا (1386). ارزیابی خدمات مرجع الکترونیکی در وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی دولتی شهر تهران. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 11(3).

عسگری، رقیه؛ شعبانی، احمد (1390). ارزیابی خدمات مرجع الکترونیک وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاهی منطقه مرکزی ایران. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، شماره 91.

عصاره، فریده؛  پاپی، زینب (1387). ارزیابی کیفیت تارنما (وب‌سایت)‌های کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی ایران به منظور ارائه پیشنهاد‌هایی در جهت ارتقای کیفیت آن‌ها. علوم و فناوری اطلاعات، 23(4).

قانع، محمدرضا (1383).  خدمات مرجع دیجیتالی در کتابخانه‌های دانشگاهی. کتابداری، 38(42).

نوشین‌فرد، فاطمه؛ اسماعیل‌زاده، آزاده (1390). ارائه الگویی برای میز مرجع دیجیتال کتابخانه‌های دانشگاهی ایران بر اساس تحلیل محتوای میز مرجع دیجیتال کتابخانه­های دانشگاه‌های برتر دنیا. فصلنامه دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات)، 3(12).

ورع، نرجس؛ حیاتی، زهیر (1386). بررسی وضعیت صفحات خانگی کتابخانه­های دانشگاهی تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری. فصلنامه کتاب، 72، 61-78.

 

Dollah, Wan., Kadir, Wan (2006). Digital reference services in selected public academic libraries in Malaysia: a case study. School of Communication & Information, Nanyang Technological University :122-135.

Lewis, Krystal M., De Groote, Sandra L (2008). Digital reference access points: an analysis of usage, Reference Services Review, 36(2), 194-204.

Maxwell, Nancy Kalikow (2002). Establishing and maintaining live online reference service, Library Technology Reports, 38(4).

Mc Inerney, Claire., Bird, Nora J (2005). Assessing website quality in context…, Information Research, 10(2),3,4,6-7,14-15.

Roesch, H (2006).  Digital reference services: state of the art in the focus on quality, Paper presented at the worldlibrary and information congress: 72^nd IFLA general conference and council (20-24 August 2006, Seoul, Korea).

Straiton, H.T. Jr. (1999). Information services in the year 2000 and beyond. Reference Librarian, No. 65: 3-14.

Tenopir, C. & L. Ennis. (1998). Digital reference world of academic libraries. Online, available:  www.infotoday.com/online/OL1998/tenopir7.html (accessed February 15, 2003)