اتنوفارماکولوژی و بررسی مهمترین مواد موثره ثانوی گیاه برازمبل Perovskia abrotanoides Karel. در رویشگاه‌های طبیعی استان‌های گلستان و خراسان شمالی

محورهای موضوعی : ژنتیک

معصومه مازندرانی ¹ , مایا بیک محمدی ² , هومان بیات ³

1 - گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی گرگان
2 - گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی گرگان
3 - شرکت کشت و صنعت گیاهان دارویی نیاک، گلستان

تاریخ دریافت : 1388/02/04 تاریخ پذیرش : 1388/06/21 تاریخ انتشار : 1388/12/25

کلید واژه: ترکیبات فنلی, آنتوسیانین, فلاونویید, اندام‌های مختلف, برازمبل .Karel P.abrotanoides, استان گلستان و خراسان شمالی,

چکیده مقاله :

گیاه دارویی برازمبل . Karel Perovskia abrotanoides از گونه‌های ارزشمند دارویی شمال ایران است که اغلب به صورت خودرو درحاشیه جاده‌های کوهستانی با اقلیم سرد و خشک دو استان گلستان و خراسان شمالی رویش دارد. سالیان درازی است که مردم بومی استان به طرق مختلف در طب سنتی از فراورده‌های آن در پیشگیری و درمان بیماریهای شایع خود استفاده‌ می‌برند. در این تحقیق ضمن اخذ اطلاعات اتنوفارماکولوژی، به منظور بررسی و مقایسه مهمترین مواد فعال ثانوی، سرشاخه ها ی هوایی گلدار و برگ گیاه از دو رویشگاه طبیعی، واقع در استان گلستان (شاهکوه ۲٣٠٠ متری) و استان خراسان شمالی (چمن بید ۱٠٧٦ متری) و از خاک‌هایی با بافت لوم رسی تا شن لومی و pH خنثی جمع آوری گردید. عصاره‌گیری به منظور ارزیابی ترکیبات فعال اندام‌ها در هر دو رویشگاه به عمل آمد و ارزیابی نتایج بدست آمده با استفاده از آزمون Pearson chi square انجام و در ٠٥/٠>P معنی‌دار ارزیابی گردید. نتایج بررسی‌های اتنوفارماکولوژیکی بدست آمده از چوپانان و درمانگران محلی در هر دو استان حاکی از اهمیت اکولوژیکی آن گونه به عنوان گونه مهم مرتعی، چرای دام و از همه مهمتر این که در طب سنتی، به همراه سایر گونه‌های دارویی به عنوان مقوی، ضدعفونی کننده، مسکن دردهای روماتیسمی، رفع التهاب، لیشمانیوز و دفع کرم و انگل مصرف می‌شود. نتایج حاصل از بررسی مهمترین مواد ثانوی عصاره گیاه، نشان داد که میزان ترکیب‌های فلاونوییدی، فنلی و آنتوسیانینی در اندام‌های و رویشگاه‌های مختلف متفاوت بوده و با افزایش ارتفاع رویشگاه، در 2300 متر بر میزان مقادیر آنها مخصوصا در سرشاخه‌های گلدار گیاه افزوده شده است که احتمالاً در تایید اعتقادات مردم بومی دو استان، مبنی بر رغبت بیشترآنها به جمع آوری و مصرف برازمبل از مناطق کوهستانی قابل بحث است.

چکیده انگلیسی:

Perovskia abrotanoides karel. belongs to Lamiaceae family,is one of the most important medicinal herbs in North and North east of Iran, with wild grown in mountainous road of Golestan and North Khorasan provinces. Long times ago, it has been used by the rural people in traditional medicine of this regions for treatment of their current ailments.  In this research flowering aerial parts and of plant were collected in two natural habitats (1074m in Chamanbid region and 2300m in Shahkooh) respectively, from silty clay loam soils. Methanolic extracts were obtained for evaluated of quantities of flavonoids, phenolic and anthocyanin compounds and analysed by Pearson chisquare in p<0.05. Ethno pharmacological data were obtained from rural healers and Sheepers due to its important ecological effects it has been used by the rural healers as a tonic, anti septic, anti inflammation, rheumatic pain, expel worms and treat leishmaniosis especially with combination to another medicinal plants.  The quantities of flavonoide, total phenol and anthocyanin were increased in higher region (2300m), especialy to confirm rural believed about P. abrotanoides, which more effective in mountainous region to treat of their current ailments.

منابع و مأخذ:

مظفریان، و.ا. (1377) فرهنگ نامهای گیاهان ایران. فرهنگ معاصر - صفحه 435-432

Arabi, F., Moharramipour, S., Sefidkon, F., (2008). Chemical composition and insecticidal activity of essential oil from Perovskia abrotanoides (Lamiaceae) against Sitophilus oryzae and Tribolium castaneum. International Journal Tropical Insect Science Vol. 28, No. 3:144–150.

Aoyagi, Y., Takahashi, Y., Satake, Y. Takeya, K., Aiyama, R., Matsuzaki, T., Hashimoto, Sh. and Kurihara, T. (2006). Cytotoxicity of abietane diterpenoids from Perovskia abrotanoides and their semisynthetic analogue. Bioorganic & Medicinal Chemistry 14: 5285–5291.

Ballabh, B., Chaurasia, O.P., Ahmed, Z., Bala Singh, Sh., (2008). Traditional medicinal plants of cold desert Ladakh-Usedagainstkidneyand urinarydisorders. Ethnopharmacology 118:331–339.

Cetin, H., Erler, F., Yanikoglu, A., (2007). A comparative evaluation of Origanum onites essential oil and its four major componds larvicides against the pine processionarg moth, thaumetopoea wikinsoni. Pest management science, 63(8): 830-833.

Chang, C., Yang, M., Wen, H., Chern, J., (2002). Estimation of total flavonoid content in propolis by two complementary colorimetric methods. J.Food Drug Anal. 10: 178-182.

Chanotiya, Chandan, S., Mathela, Chandra, S., (2007). Essential Oil Composition of Juniperus wallichiana from North Western region of Kumaun Himalaya. J Technology Publications.

Duke, J., Bogenschuts, J., Cellier, D., (2002). Hand book of medicinal herbs. FL:CRC Press, 391-392.

Esmaeili, S., Naghibi, F., Mosaddegh, M., Sahranavard, Sh., Ghafari, S., Abdullah, N.R., (2008). Screening of antiplasmodial properties traditionally used among some Iranian plants. Ethnopharmacology, vol4, No 1.

Golshani, S., karamkhani, F., Monset-Esfehani, H.R., Abdollahi, M., (2004). Antinociceptoive effects of the essential oil of Dracocephalum kutschyi in the mouse writhing test. J pharm pharmaceut Sci, 7(1): 76-79.

Hart, P.H., Brand, C., Carson, C.F., Riley, T.V., Prager, R.H., Finlay-Jones, J.J., (2000). Terpinen-4-ol, the main component of the essential oil of Melaleuca alternifolia (tea tree oil), suppresses inflammatory mediator production by activated human monocytes. Inflamm Res. Nov; 49 (11):619-26.

Hosseinzadeh, H., Amel, S., (2001). Antinociceptive effects of the aerial parts of Perovskia abrotanoides extracts in Mice, Med J Iran Hosp, Vol 4 No 1, 15-17.

Huang, K. C., (1999). The Pharmacology of Chinese Herbs, 2nd ed.; CRC Press: Boca Raton,; pp 91−94.

Jaafari, M., Hooshmand, S., Samiei, A., Hossainzadeh, H., (2007). Evaluation of- leishmanicidal effect of Perovskia abrotanoides Karel. root extract by in vitro leishmanicidal assay using promastigotes of Leishmania major. Pharmacologyonline, 1:299-303.

Kayser, O., Kiderlen, A.F., Croft, S.L., (2003). Natural products as antiparasitic drugs. Parasitol Res 90: S55-S 62.

Khaliq, S. Volk, F.J., Frahm, A.W., (2007). Phytochemical investigation of Perovskia abrotanoides Planta Med. 73 (1): 77-83.

Lako, J., Trenerry, V.C., Wahlqvist, M., Wattanapenpaiboon, N., Sotheeswaran, S., Premier, R., (2007). Phytochemical flavonols, carotenoids and the antioxidant properties of a wide selection of Fijian fruit,vegetables and other readily available Food Chemistry.101,1727-1741.

Moallem, S. A., Niapour, M., (2008). Study of embryotoxicity of Perovskia abrotanoides, an adulterant infolk-medicine, during organogenesis in mice, Ethnopharmacology, 117:108–114.

Mockute, D., Nivinskiene, O., (2004). Sabinene Chemotype of Essential Oil of Seeds of Daucus carota L. ssp. carota Growing Wild in Lithuania.J Technology Publications,

Morteza–Semnan,i K., (2004. The essential oil composition of Perovskia abrotanoides from Iran. Pharmaceutical Biology, Vol. 42, No. 3, 214-216.

Nassiri Asl, M., Parvardeh, S., Niapour, M., Hosseinzadeh, H., (2002). Antinociceptive and anti-inflammatory effects of Perovskia abrotanoides aerial part extracts in mice and rats. Medicinal Plants congress (Abstract), 294-295.

Obame, L.C. Edou, P., Bassole, H.N., Traone, A.S., (2008). Chemical Composition, antioxidant and antimicrobial essential oil of Dracryodes edulis from Gabon. African J. of Microbial, vol 2, 148-152.

Pourmortazavi, S.M., Sefidkon, F., Hosseini, S.G., (2003). Supercritical carbon dioxide extraction of essential oils from Perovskia atriplicifolia Benth., J Agric Food Chem. 2003 Aug 27;51(18):5414-9.

Rustaiyan, Ab.H., Masoudi, Sh., Ameri, N., Samiee, K., Monfared, A., (2006). Volatile constituents of Ballota aucheri Boiss, stachys benthamiana Boiss and Perovskia abrotanoides Karel. Growing wild in Iran. Essential oil Researcher, Vol. 6, 3-5.

Sajjadi, S.E., M ehregan, I., Khatamsaz, M., Asgari, Ghe., (2008). Chemical composition of the essential oil of Perovskia abrotanoides karel. Growing wild in Iran. Flavour and Fragrance Journal, 20(4) 445-446.

Shanmugam, S., Manikandan, K., Rajendran, K., (2009). Ethnomedicinal Survey of Medicinal Plants Used for the Treatment of Diabetes and Jaundice Among the Villagers of Sivagangai District, Tamilnadu. Ethnobotanical Leaflets 13: 189-94.

Southwell I., Russell M., Smith R.L., Brophy J.J., Day J., (2008). Melaleuca Teretifolia, a Novel Aromatic and Medicinal Plant frome Australia. Medicinal and Aromatic Plants - Volume 3: Perspectives in Natural Product Chemistry, Vol. 3, 154-159.

Vardar- unlü, G., Canada, F. Sokmen, A., Daferera, D., Polissiou, M., Sokmen, M., Donmez, E., Tepe, B., (2003). Antimicrobnial and antioxidant activity of the essential oil and methanol extracts of Thymus Pectinatus Fisch. Et Mey. Var. pectinatus (Lamiaceae). J Agric Food chem.. 1; 51(1) 63-70.

Vinson, J.A., Dabbagh, Y.A., Mamdouh, M.S, Jang, J., (1995). Plant flavonoids,specially tea flavonols are powerful antioxidant using an in vitro oxidation model for heart disease.journal of Agricultural and Food Chemistry,43,2800-2802.

Vukovic, N., Milosevic, t., sukdolak, s. and solujic, s., (2007).Antimicrobial activities of essential oil and methanal extract of Teucrium montanum. ADVertise with oxford journal. 17-20.

Yoon, Y., Kim, Y. O., Jeon, W. K., Park, H. J., Sung, H., (1999). J. J. Ethnopharmacol. 68, 121–127.