اثرات آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزاء عملکرد ژنوتیپهای گندم نان در گرگان
محورهای موضوعی : ژنتیکولی ارازی 1 * , سید محمد جواد میرهادی 2 , مهدی کلاته عربی 3 , محمد اسماعیل اسدی 4
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران
2 - عضو هیئت علمی، گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران
3 - عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان
4 - عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان
کلید واژه: گندم, ژنوتیپ, آبیاری تکمیلی, عدم آبیاری,
چکیده مقاله :
عملکرد و اجزاء عملکرد بیست ژنوتیپ گندم نان در شرایط دوبار آبیاری در مراحل گلدهی و پر شدن دانه و عدم آبیاری در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان، در سال زراعی 86-1385 بررسی و مقایسه شد. دو طرح جداگانه، هردو در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. پس از اعمال تیمارهای آبیاری و عدم آبیاری بر 20 ژنوتیپ گندم نان تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، تعداد سنبله در واحد سطح و عملکرد دانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس ساده نشان داد که بین ژنوتیپها درهر یک از شرایط آبیاری تکمیلی و عدم آبیاری از نظر عملکرد دانه و سایرصفات مورد مطالعه تفاوت آماری معنیدار در سطح 1 درصد وجود دارد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب دو محیط آبیاری تکمیلی و عدم آبیاری نیز نشان داد که تعدادی از صفات یاد شده تفاوت معنیداری در سطح 1 درصد نشان میدهند. به علت بارندگیهای با پراکنش مناسب در طول دوره زندگی گیاه زراعی که به استناد آمار هواشناسی 350 میلی متر از آذر ماه 1385 تا خرداد 1386 بوده است، محیط عدم آبیاری، بارندگی منظم و مناسبی را دریافت نمود که عملکرد آن را به طور قابل ملاحظه ای بالا برد. محیط آبیاری تکمیلی علاوه بر دریافت آّب باران، آبیاری تکمیلی نیز شد. نتایج بدست آمده نشان داد که آبیاری تکمیلی در چنین شرایطی بدلیل ایجاد سله عمیق در خاک محیط ریشه و شستشوی مواد غذایی خاک، نه تنها سبب افزایش عملکرد نشد، بلکه بعنوان یک عامل محدود کننده عملکرد ژنوتیپها نیز عمل کرد. در شرایط آبیاری تکمیلی و عدم آبیاری، عملکرد دانه با تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزاردانه، همبستگی مثبت و معنیدار نشان داد.
Grain yield and its components of twenty genotypes of bread wheat evaluated and compared under rainfed and two Supplemental Irrigations at Gorgan agricultural research station in 2006-2007. a field experiment was conducted at two separate design , in a randomized complete block design (RCBD) with three replications.Different morphological traits including: No-grain per spike, spike per meter square , spikelets/spike, 1000 kernel weight , kernel yield were evaluate after implementation of supplemental irrigation and non irrigation in two different experiments on twenty genotypes of bread wheat. Results of simple variance analysis showed that there was a significant different between genotypes at 1 level under supplemental irrigation and non irrigation. Results of complex variance analysis showed that there was a significant difference between some traits at 1 level. Meteorology citation shows that it rains about 350 mm from November 2006 to June 2007 and rainfed environment obtained adequate water and its kernel yield reached to high possible level. The supplemental irrigation environment derived water from two sources. In this respect in soil of experiment formed deep crusting and thus damaged roots, washed mineral materials and restricted kernel yield. At supplemental irrigation and rainfed, there was a positive correlation between kernel yield with ear/m2 and thousands kernel weight.