ارزیابی فقهی شروط بیع صرف با تأملی در شرطیت تقابض در مجلس

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

میثم خزائی ^{1 *} , سید محمد حسن سیادت ² , طه زرگریان ³

1 - استادیار گروه حقوق، دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره)، بروجرد، ایران
2 - استادیار گروه حقوق، دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی(ره)، بروجرد، ایران
3 - دانشجوی دکتری گروه فقه و حقوق جزا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

تاریخ پذیرش : 1397/08/30 تاریخ انتشار : 1397/08/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

بیع صرف یا بیع الاثمان عقدی است که در آن طلا و نقره اعم از زینتی و مسکوکات در برابر هم خرید و فروش می‌شوند. در متون فقهی برای عقد مزبور سه شرط اصلی مثلاً بمثل، یدا بید و تقابض در مجلس، مطرح شده است؛ لکن در شرطیت تقابض در مجلس، میان فقیهان اختلاف نظر وجود دارد؛ تا آنجا که گروهی با فقدان آن از بطلان بیع صرف سخن رانده‌ و گروهی دیگر فقدان آن را موجب لطمه به عقد نمی‌دانند. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، دیدگاه‌های مطرح توسط فقیهان و ادلّه آنها را مورد ارزیابی قرار داده و در پایان با توجه به ادلّه روایی و عقلی، قائل به تفصیل شده، در بیع صرفی که عوضین همجنس نیستند، تقابض در مجلس شرط و در صرفی که عوضین همجنس هستند نظریه عدم شرطیت تقابض در مجلس، مطرح گردیده است. البته نقدی بودن معامله به جهت دوری از ربا شرط بوده و این غیر از شرط قبض است.

چکیده انگلیسی:

The mutual sale of silver and gold (Bei Sarf) is a contract in which silver and gold, ornamental or coinage, are exchanged for each other. There are three main conditions regarding such contract: equality in amount of two Congruent considerations (Meslan be Mesl) dealing in cash (Yadan be Yaden) and conditionality of exchanging good and price in the place (Taghaboz dar Majles). There are discrepancies among jurists on the conditionality of exchanging good and price in the place of deal. Some jurists consider it as a necessary condition in the sale of silver and gold while some others believe that it does not render a null and void contract. In this study, different viewpoints and the evidences are evaluated with a descriptive-analytical approach. Here considering the rational and Islamic narrated reasons, we distinguish them in such a way that in a deal in which mutual considerations are not of the same kind, exchanging good and price in the place is considered as a necessary condition, but in a deal with the same considerations, exchanging good and price in the place is not considered as a necessary condition. Of course, dealing in cash, in order to keep the deal  away from usury is a necessary condition and this does not related to the conditionality of exchanging good and price in the place.