سیاست کیفری حداقلی در فقه امامیه (با نگاهی به حقوق ایران)
محورهای موضوعی : حقوق خصوصیاسماعیل جعفری 1 , حسن حاجی تبار فیروزجایی 2 , مهدی اسماعیلی 3
1 - دانشجوی دکتری رشته حقوق کیفری و جرمشناسی، واحد آیت‌اله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران.
2 - دانشیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران
3 - استادیار، گروه حقوق، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: کیفرزدایی, جرم‌زدایی, سیاست کیفری, قضازدایی, حداقل‌سازی,
چکیده مقاله :
به دنبال عدم موفقیت نظام عدالت کیفری رسمی در امر مبارزه با بزهکاری، در اواخر قرن بیستم میلادی، جنبش جدیدی تحت عنوان حداقل سازی حقوق کیفری در قالب سازوکارهای جرم زدایی، کیفرزدایی و قضازدایی به ویژه در برابر جرائم کم اهمیت و مجرمین غیر خطرناک در افکار اندیشمندان و قانونگذاران شکل گرفت که به عنوان یک راه حل مناسبی جهت مدیریت جرم از طریق به مشارکت طلبیدن مردم و نهادهای غیررسمی به منظور حذف و یا کاهش آثار نامطلوب ناشی از تورم جزایی، افزایش مقبولیت اجتماعی دستگاه عدالت کیفری و تسهیل فرایند بازپروری مجرم و ایجاد عدالت اجتماعی محسوب می شود. یافته ها حاکی از این است که سیاست کاهش توسل به نظام عدالت کیفری مورد توجه آموزه های فقه اسلام از جمله آیات قرآن کریم، روایات و دیدگاه فقهای امامیه در قالب تکیه حاکم دادگاه به اصول و قواعد فقهی گوناگون در فرایند رسیدگی و صدور حکم و نیز اجرای مجازات، بوده است. همچنین، قانونگذار ایران با تصویب قوانین مجازات اسلامی مصوب 1392 و آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی و قانون کاهش مجازات حبس مصوب 1399 از طریق پیش بینی تدابیر گوناگون کیفرزدایی و قضازدایی نیز اراده واقعی خود را جهت پیوستن به این جنبش در قالب نهادهایی به ویژه کیفرزدایی و قضازدایی عملی نموده است.
Following the failure of the official criminal justice system in the fight against crime, in the late 20th century, a new movement called "minimization of criminal law" in the form of decriminalization, decriminalization and decriminalization mechanisms, especially against minor crimes and criminals Non-dangerous was formed in the minds of thinkers and legislators as a suitable solution for crime management through the participation of people and informal institutions in order to eliminate or reduce the adverse effects caused by criminal inflation, increase the social acceptability of the criminal justice system and facilitate the process of criminal rehabilitation and creation of social justice. The findings indicate that the policy of reducing recourse to the criminal justice system is concerned with the teachings of Islamic jurisprudence, including the verses of the Holy Qur'an, traditions and views of Imamiye jurists in the form of the court ruler relying on various jurisprudential principles and the rules in the process of hearing and issuing judgments, and also the execution of the punishment. Also, by approving the laws of Islamic punishment approved in 1392 and the code of criminal procedure approved in 1392 with subsequent amendments and additions and the law on reducing the prison sentence approved in 1399 through the provision of various measures of decriminalization and decriminalization, the Iranian legislature has shown its true will to join this movement and has implemented the form of institutions, especially decriminalization and decriminalization.
قرآن کریم.
ابراهیمی، شهرام. (1391). جرم شناسی پیشگیری. تهران: نشر میزان، چاپ دوم.
ابن نجیم، زینالدین. (1986). الاشباه والنظا ئر. دارالفکر، سوریه.
آشوری، محمد،.(1376). عدالت کیفری. تهران: گنج دانش، چاپ اول.
ایزدی فرد، علی اکبر. (1392). مبانی اصل 38قانون اساسی ایران و تحلیل سیاست کیفری ایران در حمایت از آن. فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، شماره4، سال دوم.
اصغری سید محمد. (1386). عدالت به مثابه قاعده. تهران: انتشارات اطلاعات، چاپ اول.
افراسیابی، صابر و همکاران، (1398). مبانی قانونی و اخلاقی جرمانگاری در حقوق کیفری ایران. فصلنامه اخلاق در علوم فناوری، ۱۴ (۴).
آمدی، عبدالواحد بن محمد. (1337). غررالحکم. ج 2، ترجمه: محمد علی انصاری قمی، تهران: انتشارات مکتب الاعلام الاسلامی.
آنسل، مارک. (1370). دفاع اجتماعی. ترجمه: محمد آشوری و علی حسین نجفی ابرندآبادی، دانشگاه تهران، تهران: چاپ دوم.
آیتی، عبدالحمد. مترجم (1378). نهج البلاغه، خطبه 93. تهران : دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
ایرانشناسی، حمید. (1389 ). پیشگیری از وقوع جرم و نقش سازمان های مسئول در قوانین ایران. تهران: جنگل، چاپ اول.
بکاریا، سزار. (1374) . رساله جرایم و مجازاتها. ترجمه: محمدعلی اردبیلی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ دوم.
پرادل، ژان. (1381). تاریخ اندیشه های کیفری. ترجمه: علی حسین نجفی ابرندآبادی، انشارات سمت، تهران، چاپ اول.
ترمذی، محمد بن عیسی. (1419 ). السنن. جلد 4، بیروت: دارالاحیاء،.
جرجانی، میر سید شریف. (1419ق). شرح المواقف. جلد هشتم. قم: انتشارات دارالکتب العلمیه، چاپ اول.
حاجیتبار فیروزجائی. حسن (1393). مجازاتهای جایگزین حبس در حقوق کیفری ایران. انتشارات فردوسی، چاپ اول.
حرعاملی، محمد بن حسن.(1417). وسایل الشیعه. جلد دوم، قم: آل البیت.
حلی، جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهر. (1388). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. تحقیق: جعفر سبحانی، قم: انتشارات مؤسسه الاامام صادق (ع)، چاپ اول.
61-feinberg، Joel Harm to otherS (1984). the moralLimits of the criminal law، vol 1، OXford Universitypress.
62-A shworth, Andrew(1999). ,principle of criminal haw, 3end.
63-frase,Richard(2005). punishments purposes ,stan ford law review,Vol,58:07
64‑Toneyrmichael(1994).proprortionalityparssimonyandinterehangeablitiyofpunishmentinpenalthoryandpracticeTraditionandinnovationincriminaljustice editedby:duffetalpp84.
_||_1- Holy Quran.
2- Ebrahimi, Shahram, (1391). Preventive criminology, Mizan publication, Tehran, second edition.
3- Ibn Najim, Zain al-Din, (1986). Al-Ashbah and Al-Nazza Er, Dar al-Fikr, Syria.
4- Ashuri, Muhammad, (1376). Criminal justice, Ganj Danesh, Tehran, first edition.
5- Yazidi Fard, Ali Akbar, (2012). Basics of Article 38 of the Constitution of Iran and analysis of Iran's criminal policy in support of it, Islamic Human Rights Studies Quarterly, No. 4, second year.
6- Asghari Seyyed Mohammad, (1386). Justice as a rule, Information Publications, Tehran, first edition.
7- Afrasiabi, Saber et al., (2018). Legal and ethical foundations of criminalization in Iran's criminal law, the quarterly of ethics in technological sciences, year 14, number 4.
8- Amadi, Abdul Wahid bin Muhammad, (1337). Gharral al-Hakem, vol. 2, translated by: Mohammad Ali Ansari Qomi, Maktab Al-Alam al-Islami Publications, Tehran.
9- Ansel, Mark, (1370). Social defense, translated by: Mohammad Ashuri and Ali Hossein Najafi Abrandabadi, University of Tehran, Tehran, second edition.
10- Aiti, Abdul Hamad, translator (1378). Nahj al-Balagheh, Islamic Culture Publishing House, 93 Khatba Street, Tehran.
11- Iranology, Hamid, (1389). Prevention of crime and the role of responsible organizations in the laws of Iran, Jungle, Tehran, first edition.
12- Bekaria, Caesar, (1374). Treatise on Crimes and Punishments, translated by: Mohammad Ali Ardebili, Shahid Beheshti University Press, Tehran, second edition.
13- Pradel, Jean, (1381). The History of Penal Thoughts, translated by: Ali Hossein Najafi Abrandabadi, Semat Publications, Tehran, first edition.
14- Tirmidhi, Muhammad Ibn Isa, (1419), Al-Sunan, Volume 4, Dar al-Hiya, Beirut.
15- Jurjani, Mir Seyyed Sharif, (1419 AH). Sharh al-Mashiqi, Volume 8, Dar al-Kitab Al-Alamiya Publications, Qom, first edition.
16- Haji Tabar Firouzjai, Hassan (2013). Alternative punishments of imprisonment in Iranian criminal law, Ferdowsi Publications, first edition.
17- Haraamili, Muhammad bin Hasan, (1417), Al-Shi'a tools, second volume, Qom, Al-Al-Bayt.
18- Hali, Jamal al-Din Hasan bin Yusuf bin Motahar, (1388). Discovering Al-Murad in the Interpretation of Belief, Research: Jafar Sobhani, Publications of Imam Sadiq Institute (A.S.), Qom, first edition.
19- Hali, Jamal al-Din Hasan bin Yusuf bin Motahar, (1410 AH). Irshad al-Azhan, Jamia Modaresin Publishing House, Qom, first edition. 20- Khorasani, Akhund Mulla Mohammad Kazem, (1417 AH). Kefayyah al-Asul: Khatama fi al-Ijtihad wa al-Taqlid, vol. 2, Al-Al-Bayt Institute Publications, Qom, second edition.
21- Khomeini, Seyyed Rouh A., (1428), Al-Risaal Al-Ijtihad and Al-Taqlid, Al-Arooj Publishing House, Tehran.
22- Khomeini, Seyyed Rouh A. (2006). Sahifa Imam, volume 15, publishing works of Hazrat Imam (RA), Tehran.
23- Khomeini, Seyyed Rouh A. (2006). Sahifa Noor, Volume 21, Publication Institute of Hazrat Imam (RA), Tehran.
24- Khoi, Seyyed Abulqasem, (2013). Compendium of Al-Manhaj, Al-Adab Press, Najaf Ashraf.
25- Khaleghi, Ali, (2014). Criminal Procedure, Volume 1, Shahr Danesh Institute of Law, Tehran, 27th edition.
26- Khazani, Manouchehr, (1377). Criminal process (collection of articles), Tehran, Ganj Danesh, Tehran, first edition.
27- Scholar, Wahab, (2016). Quran and minimal criminalization, scientific and research journal of Islamic Jurisprudence and Law, 7th year.
28- Delmas Marti, May Ray, (2013). The great systems of criminal politics, translated by: Ali Hossein Najafi Abrandabadi, Mizan publishing house, Tehran, second edition.
29- Davariar, Mohammad Ali, (2004). Repentance and Fall of Punishments, Islamic Studies Quarterly, No. 39.
30- Raijian, Mehrdad, (1390). Supportive observational theory, Dadgstar Publishing House, Tehran, first edition.
31- Ragheb Esfahani, Abulqasem al-Hussein, (1404 AH), Al-Mufardat fi Ghraib al-Qur'an, volume one, translated by: Gholamreza Khosravi, Tehran, Mortazavi Publications.
32- Saifi Mazandarani, Ali Akbar (1432 AH). Fundamentals of jurisprudence, volume 4, Nashr al-Islami, Qom, first edition.
33- Police station, Keumerth (1375). The principle of legality of crimes and punishments in Iranian law, Mazandaran University Publications, first edition. 34- Gessen, Raymond, (1374). Theoretical criminology, translated by: Mehdi Kaynia, Majd Publications, Tehran, first edition.
35- Farjiha, Mohammad, (2014). The challenge of justice and efficiency in the discourse of criminal managementism, Journal of Criminal Law Studies, No. 9
36- Safari, Ali, (2012). Articles in criminology and penal science, Javadane, Tehran, second edition.
37- Saberi, Hossein, (2014). A comparative study of the two rules of Jab and general pardon from the perspective of jurisprudence and law, studies of jurisprudence and law, no. 100.
38- Sadeghi, Mohammad Sadegh, (1378). Bazeposhi, Judicial Law Journal, No. 28-29.
39- Tabatabai, Seyyed Ali, (1404 AH). Riyad al-Masal fi Bayan Hakam. Baldalael, Al-Al-Bait Institute, Qom.
40- Tripolisi, Qazi Ibn Baraj, (1406 AH). Al-Muhazab, Al-Nashar al-Islami Institute, Qom.
41- Tusi, Muhammad bin Hassan, (1420 AH). Al-Khalaf, Al-Nashar al-Islami Institute, Qom, second edition.
42- Ameli, Muhammad bin Makki (the first martyr), (1417 AH). Al-Dros Sharia Fi Fiqh al-Umamiyah, second volume, Nashr al-Islami, Qom, second edition.
43- Odeh, Abdul Qadir, (1993). 2/217 al-Tashri al-Jina'i al-Islami, compared to the law of Beirut, second volume, Al-Rasalah Institute Publications, Beirut, first edition. 44- Gholami, Hossein, (2014). The principle of minimum criminal law, Mezan publication, Tehran, first edition. 45- Gholami, Hossein, (1375). Adalat al-Samani, Somit Publications, Tehran, first edition. 46- Laithi al-Wasiti, current Ibn Muhammad (1376). Ayun al-Hakm and al-Mo'az, Dar al-Hadith, Qom. 47- Makki Ameli, Muhammad bin Jamal al-Din (the first martyr), (Bita). The benefits of Al-Mofid School, Qom.
48- Majlisi, Mohammad Baqer (2016). Bihar Al-Anwar, Islamic Publications, Qom.
49- Mohagheq Ardabili, Mollah Ahmed, (B.T.A.). Majmam al-Faideh and al-Burahan in the description of Irshad al-Azhan, Nashr al-Islami, Qom. 50- Mohagheq Damad, Seyyed Mustafa, (1379). Rules of Jurisprudence (Penal Section), Islamic Science Publishing Center, Tehran, first edition.
51- Mahmoudi Janaki, Firoz, (2012). Basic principles and methods of criminalization, doctoral dissertation, University of Tehran.
52- Motahari, Morteza, (1409 AH). Fundamentals of Islamic Economics, Hekmat Publishing House, Tehran, first edition.
53- Holy Ardabili, (1305 AH). Zebadi al-Bayan fi Hakam.
54- Momeni, Abedin, (2016). Influential components in the implementation of Hudud, studies of Islamic jurisprudence and law, ninth year, number 17.
55- Najafi Abrandabadi, Ali Hossein, (1377). Encyclopedia of Criminology, Ganj Danesh, Tehran, first edition.
56- Najafi Ebrandabadi, Ali Hossein, (2013), Encyclopaedia of Criminal Investigation and Crime Prevention, Mizan Publishing House, Tehran, first edition.
57- Naraghi, Mehdi, (2008). Jame al-Saadat, translated by: Karim Faizi, Qaim al-Muhammad (PBUH) publishing house, Qom, first edition.
58- Nobahar, Rahim, (2018). The principle of minimal application of criminal law, A. Museums of Criminal Law, Razavi University of Islamic Sciences, No. 1.
59- Noorbha, Reza, (2008). The field of criminology, Ganj Danesh, Tehran, second edition.
60- Niazpour, Amir Hossein, (2012). Consensus of criminal procedure, Mezan publishing house, Tehran, second edition.
61-feinberg، Joel Harm to otherS (1984). the moralLimits of the criminal law، vol 1، OXford Universitypress.
62-A shworth, Andrew(1999). ,principle of criminal haw, 3end.
63-frase,Richard(2005). punishments purposes ,stan ford law review,Vol,58:07
64‑Toneyrmichael(1994).proprortionalityparssimonyandinterehangeablitiyofpunishmentin penalthoryandpracticeTraditionandinnovationincriminaljustice editedby:duffetalpp84.