اثربخشی آموزش مهارت های حل مسئله بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و شاد زیستی دانش آموزان

محورهای موضوعی : روان شناسی

شهرام واحدی ¹ (استاد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز)
امیر یکانی زاد ² (دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، دانشگاه تبریز، ایران.)
سمیه عالی زاده ³ (کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی، دانشگاه یاسوج، ایران)
نادیه ارجمندی ⁴ (کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان،ایران)

تاریخ دریافت : 1402/03/07 تاریخ پذیرش : 1403/03/26 تاریخ انتشار : 1403/03/13

کلید واژه: آموزش حل مسئله, راهبردهای تنظیم شناختی هیجان, شاد زیستی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های حل مسئله بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و شاد زیستی دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون– پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر خوی در سال تحصیلی 1402- 1401 بود. نمونه شامل 40 نفر دانش‌آموز بود که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزماش و گواه گمارده شدند. ابزار جمع آوری داده‌ها پرسشنامه تنظیم هیجان (گروس و جان، 2003) و پرسشنامه شاد زیستی آکسفورد (آرجیل و لو،1989) بود که تمام آزمودنی‌ها در مرحله پیش آزمون آن را تکمیل کردند. برنامه مداخله‌ای مهارت‌های حل مسئله دزوریلا و گلدفرید (1971) به گروه آزمایش مدت 10 جلسه 90 دقیقه‌ای آموزش داده شد؛ و در نهایت، پس آزمون و پیگیری از دو گروه آزمایش و گواه گرفته شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه‌های مکرر تحلیل شدند. نتایج تحلیل داده‌های این پژوهش نشان داد که آموزش مهارت‌های حل مسئله تأثیر معناداری بر افزایش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و شاد زیستی دانش آموزان دارد (001/0P<). همچنین، اثربخشی در مرحله پیگیری 3 ماهه تداوم داشت. درمجموع، نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، سودمندی و تأثیر آموزش مهارت‌های حل مسئله بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و شاد زیستی دانش آموزان را تأیید می‌کند. لذا پیشنهاد می‌شود که این برنامه توسط متولیان آموزش ‌و پرورش و نهادهای تربیتی جهت طراحی برنامه‌های آموزشی و بهبود دستاوردهای آموزشی مورد استفاده قرار بگیرد.

چکیده انگلیسی:

The present study was conducted with the aim of investigating the effectiveness of problem solving skills training on cognitive emotion regulation strategies and Happiness students. The method of the present study was semi-experimental with pre-test, post-test, and control groups with 3-month follow-up periods. The statistical population consisted of all boys' secondary high school students in the academic year of 2022-2023 in the city of Khoy. The sample consisted of 40 students who were selected by multi-stage random sampling and randomly assigned to two experimental and control groups. The data collection tool was the quality of emotion regulation questionnaire (Gross and John, 2003) and Oxford happiness questionnaire (Argyle & Lu, 1989), which all subjects completed in the pre - test phase. Intervention problem solving skills training D'zurilla and coldfried (1971) was conducted for the experimental group during 10 sessions of 90 minutes, and finally, post-test and follow-up were taken from the two experimental and control groups. Data were analyzed using repeated measures variance. The results showed that problem solving skills training had a significant effect on cognitive emotion regulation strategies and Happiness students (P< 0.01). It is suggested that this program be used by custodians of education and educational institutions to design preventive educational programs and improve educational achievements.