راهکارهای طراحی اقلیمیِ معابر فضای باز (مطالعه موردی: پیاده راه‌های دانشگاه کاشان)
محورهای موضوعی : معماریمحمد امین اسلامی 1 , احمد نوذری فردوسیه 2 , منصوره طاهباز 3
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه کاشان. (مسئول مکاتبات)
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه کاشان.
3 - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی تهران ایران.
کلید واژه: طراحی فضای باز, دمای تابشی محیط, شاخص جهانی اقلیم گرمایی, پیاده راه, آسایش گرمایی فضای باز,
چکیده مقاله :
فضاهای باز و معابر عرصه هایی هستند که زندگی جمعی در آنها جریان دارد، از این رو ایجاد آسایش گرمایی در این فضاهابه ویژه در اقلیم های گرمسیری حایز اهمیت است. در این پژوهش فضاهای باز و پیاده راه های دانشگاه کاشان به عنوان نمونهموردی در اوج گرمای تابستان و سرمای زمستان با هدف ارزیابی شرایط گرمایی آن و شناسایی مؤلفه های مؤثر در ایجاد خرداقلیم مناسب و ارائه یک چهارچوب کلی برای ساماندهی معابر فضای باز بررسی می شوند. بعد از انجام برداشت های میدانیتوسط دستگاه های هواشناسی، شرایط آب و هوایی نقاط مختلف مسیر، مقایسه و به کمک شاخص جهانی اقلیم گرمایی،وضعیت گرمایی نقاط روی نمودار سایکرومتریک تحلیل گردید. نتایج، بیانگر وضعیت گرمایی مسیر می باشد و همچنیننیازهای هر نقطه برای رسیدن به شرایط مطلوب را تعیین می نماید. در نهایت از طریق مقایسه مسیر با گذرها و معابر اقلیمیبافت تاریخی شهر، راهکارهای مناسب برای ساماندهی هرچه بهتر فضای باز ارائه شد.
Open spaces and pathways are areas of urban environment that a part of the social life of the citizens and inhabitantsof a town flows in there. Therefore, it is important to design thermal comfort, make a chance for safe, comfortableand stable life at such spaces, especially in hot and dry climates with hard and harsh environmental conditions ofthese regions. Through many of the urban land uses, the universities are spaces that placed buildings and differentuses within its own. Thus, in order to make the appropriate weather and climate conditions for students, it's veryimportant to design of open spaces and pathways between the buildings such as pathways among colleges,residence halls, rest areas, and also places to pause. The present paper considering the importance of designof open spaces in this place, and aims to evaluate the thermal conditions of pedestrian streets and open spacepathways, and also to identify factors contributing in creating the appropriate microclimate in such spaces, dealwith the following questions:- How open spaces thermal comfort indices can improve the design of pedestrian pathways?- Is it possible to determine the thermal status of pedestrian streets by using the field sampling?- What approaches should be considered in design of open spaces for thermal comfort?The present study includes two parts: the first part is the collection of information based on field study and thesecond part is the analysis and evaluation of collected data. The field sampling was carried out in one of thecrowded pathways at the University of Kashan, located in Ravand region, at the peak of summer heat and wintercold - on December 13 and 14, 2012 and June 22 and 23, 2013- at four times, in morning, noon, evening andnight, by mobile meteorological devices that are able to sample temperature, humidity, wind and air pressure data.The selected direction, connect the entrance door to colleges, restaurant, mosque and male residence halls. Theweather conditions were compared in different parts of the path, after transfer of the obtained data from the fieldsampling to related tables by using the Excel program. Furthermore, thermal status of these points was evaluatedwith the help of most recent evaluation index of outdoor thermal condition that is called Universal Thermal ClimateIndex, and was compared with the psychometric graph with thermal zone defined by the mentioned index.The results obtained from these graphs besides indicate thermal condition of the path, determine requirementsof each point to reach optimal weather conditions. In addition, the results show that the available elements of theenvironment and its architectural space design how much is impressive in microclimate condition of the area. At theend, a general framework and appropriate solutions is provide for better organizing of the open spaces in the formof two crossing spaces and pause spaces by comparing the mentioned pathway with climate compatible pathwaysof the historical context of Kashan and by using the techniques applied in their design.... Keywords: Open Space Design, Radiant Temperature, Universal Thermal Climate Index, Pedestrian, OpenSpace Thermal Comfort
1. بهزادفر، مصطفی؛ و منعام پور، علیرضا. (1389). تاثیر ضریب دید به آسمان در آسایش حرارت کاربران فضای باز شهری. آرمانشهر، 5، 23- 34.
2. توکلی، نیکی؛ و ماجدی، حمید. (1392). عملکرد محیط‌های سبز و طبیعی در ارتقا سلامت روحی- روانی انسان. هویت شهر. 7(13). 23-33.
3. حبیب، فرح؛ نادری، سید مجید؛ و فروزانگهر، حمیده. (1387). پرسمان تبعی در گفتمان کالبد شهر و هویت. هویت شهر. 2(3)، 13-23.
4. رازجویان، محمود. (1388). آسایش در پناه معماری همساز با اقلیم. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
5. طاهباز، منصوره. (1386). طراحی سایه در فضای باز. هنرهای زیبا، (31)، 27-38.
6. طاهباز، منصوره؛ جلیلیان، شهربانو. (1390). اصول طراحی همساز با اقلیم در ایران با رویکرد به معماری مسجد. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
7. طاهباز، منصوره؛ جلیلیان، شهربانو؛ و موسوی، فاطمه. (1391). آموزه‌هایی از معماری اقلیمی گذرهای کاشان. مطالعات معماری ایران، 1(1)، 59-83.
8. گرجی مهلبانی، یوسف؛ یاران، علی؛ پروردی نژاد، سمیرا؛ و اسکندری، منیژه. (1390). ارزیابی معماری همساز با اقلیم در خانه‌های کاشان. آرمان شهر. 7، 31-40.
9. Envco. (2013). Heat Stress Wet Bulb Globe Temperature Meter HT30. Retrieved April. 2013. From http://www.envcoglobal.com/catalog/product/handheld-relative-humidity/
10. Kestrel. (2013). Kestrel weather catalog. Retrieved April.2013. from http:// www.kestrelweather.com
11. Tahbaz, M. (2011). Psychometric Chart as A Basis for Outdoor Thermal Analysis. IJAUP- International Journal Of Architectural Engineering & Urban Planning, 21 (2), 95-109.
12. Brode, P., Gerd Jendritzky, Dusan Fiala, and George Havenith. (2010). The Universal Thermal Climate Index Utci In Operational Use. London: Windsor Conference. 11-9 April.
13. Google Earth V 6.2. (April 25, 2012). Kashan University. 34° 0'40.89"N, 51°21'56.20"E, Eye alt 6530 ft. Digital global 2012. http://www.earth.google.com [December 12, 2012]