جایگاه دانش روانشناسی محیطی در ساختمان های بلندمرتبه با رویکرد معماری پایدار

محورهای موضوعی : معماری

سید عبدالهادی دانشپور ¹ , مجتبی مهدوی نیا ² , محمد مهدی غیائی ³

1 - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران. (مسئول مکاتبات)
2 - دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران
3 - دانشجوی دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1388/05/26 تاریخ پذیرش : 1388/06/26 تاریخ انتشار : 1388/10/01

کلید واژه: Environmental Psychology, معماری پایدار, Sustainable architecture, High-rise building, Behavioral Needs, بنای بلند مرتبه, روان‌شناسی محیطی, نیازهای رفتاری,

چکیده مقاله :

با توجه به رشد جمعیت و شهرنشینی، راهبرد بلندمرتبه سازی، در زمان حاضر رواج یافته است. بعلت تجمیع کاربران در سطحی محدود و بهره گیری قابل توجه از منابع انرژی در ساختمان های بلند، لازمست تا رویکرد پایداری در فرآیند طراحی و مرحله بهره برداری مورد توجه قرار گیرد. نظر به اهمیت رفتار کاربران در تحقق اهداف معماری پایدار و با توجه به آنکه در پژوهش های انجام شده، بندرت به جنبه های روان شناختی و رفتارهای مرتبط با این رویکرد پرداخته شده است؛ لذا در این نوشتار تلاش شده است پیوند میان حوزه های روان شناسی و معماری مدنظر قرار گیرد. پژوهش حاضر، با مبنا قرار دادن هرم نیازهای مازلو، به شناخت راهبردهایی در جهت ترویج رفتارهای پایدار پرداخته است. بعلاوه در ادامه با مؤثر دانستن نگرش در شکل دهی به رفتار، راهبردهای آموزش و مدیریت منابع را پیشنهاد نموده و در پایان دانش روانشناسی محیطی را به مثابه بستری برای ترویج رفتارهای پایدار توسط کاربران معرفی کرده است.

چکیده انگلیسی:

  According to the uncontrolled population growth and urbanity and also the increase of immigrations to cities and the lack of appropriate construction areas, the high rising strategy is being promoted. On the other hand, in this type of building, because of high user density in a limited area and the considerable use of energy resources during construction and exploitation, sustainable attitude have to be pursued not only in design process but also during exploitation. Since achieving the goals of sustainable architecture is impossible without attention to user’s behavior, the psychological terms and behavioral sciences play the key role. In this regard, few of the researches that have already been done are about the psychological and behavioral aspects of sustainability attitude.   In This paper, the role of environmental psychology in sustainable high rise building design is recognized and also in order to promotion of this type of behavior through Maslow pyramid model of needs, the ways and strategies are explored. In the next step, with considering of the role of “attitude” in promoting individual and social behaviors, the strategies of “education” and “resources management” have been presented. Finally, environmental psychology as a basis for motivating sustainable behavior by users is introduced.

منابع و مأخذ:

• سازمان عمران و بهسازی شهری، (1378). «مطالعات و اسناد تدوین برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»، تهران.


• اسلامی، سید غلامرضا، (1386). «روش­های علوم تجربی در طراحی و نقد فضا»، درس دوره دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.


• شولر، ولفگانگ، (1375). «مسایل اساسی بلند مرتبه سازی»، ترجمه فرزانه طاهری، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران.


• عزیزی، محمدمهدی، (1378). «ارزیابی اثرات کالبدی- فضائی برج­سازی در تهران»، نشریه هنرهای زیبا، انتشارات دانشگاه تهران، شماره 4و5.


• گلابچی، محمود، (1380). «معیارهائی برای طراحی و ساخت بناهای بلند»، نشریه هنرهای زیبا، انتشارات دانشگاه تهران، شماره 9.


• لنگ، جان (1384). «آفرینش نظریه معماری؛ نقش علوم رفتاری در طراحی محیطی»، ترجمه علیرضا عینی­فر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.


• مرتضوی، شهرناز، (1380). «روان­شناسی محیط و کاربرد آن»، مرکز چاپ وانتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.


• مطلبی، قاسم، (1380). «روان­شناسی محیطی: دانشی نو در خدمت معماری و طراحی شهری»، نشریه هنرهای زیبا، انتشارات دانشگاه تهران، شماره 10.

 

• Geller ES, Winnett RA, Everett P (1982). “Preserving the environment: new strategies for behavior change”, New York: Pergamon.


• Gifford, R. (1997). “Environmental Psychology: Principles and Practice”, London, Boston, Allyn and Bacon.


• Maslow, A. H. (1954). “Motivation and Personality”, New York: Harper & Row.


• Myers, D. G. (1988). “Social Psychology”, McGraw- Hill, International Ed”. 2^nd Edition, New York.


• Mottalebi Esfidvajani, Ghasem (1998). “A Theory of Meaning in Architecture & Urban design: An Ecological Approach ”, Unpublished Ph.D Dessertation, Faculty of Built Environment, The University of New South Wales, Sidney.


• Pank W., Girardet H., Cox G. (2002). “Tall Building and Sustainablity”, Economic Development Office- The Corporation of London.


• Wener R, Carmalt H (2006). “Environmental psychology and sustainability in high-rise structures”, Technology in Society 28; URL: http//www.elsevier.com/locate/techsoc.


• Williamson, Terry & Radford, Antony & Bennetts, Helen (2003). “Understanding Sustainable Architecture”, Spon Press, London.


• Wood, Antony (2007). “Sustainability: A New High-Rise Vernacular”, The Structural  Design of Tall and Special Buildings 16; URL: http//www.interscience.wiley.com.


• Yeang, Ken (2007). “Designing The Eco-skyscrapers: Premises for Tall Building Design”, The Structural Design of Tall and Special Buildings 16; URL: http//www.interscience.wiley.com.