نقش اجتماع‌پذیری محیط‌های آموزش معماری بر یادگیری دانشجویان: تحلیل مدل سازی معادلات ساختاری

محورهای موضوعی : معماری

الهام جعفری ¹ , حمزه غلامعلی زاده ² , محمود مدیری ³

1 - دانشجوی دکتری تخصصی معماری، گروه معماری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
2 - استادیار معماری دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران.
3 - استادیار مدیریت صنعتی، گرایش تحقیق در عملیات، دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/06/24 تاریخ پذیرش : 1397/12/06 تاریخ انتشار : 1399/01/01

کلید واژه: محیط آموزش معماری, تحلیل ساختاری, اجتماع پذیری, تعاملات اجتماعی,

چکیده مقاله :

در این پژوهش تصور بر آن است که یادگیری دانشجویان معماری در محیط آموزشی آنان، صرفنظر از سایر عوامل با اجتماع‌پذیری قرارگاه‌های موجود در محیط کالبدی آموزش ارتباط دارد. لذا ضمن آزمون اثربخشی اجتماع‌پذیری بر یادگیری دانشجویان، به تعیین عوامل موثر در ایجاد و افزایش اجتماع‌پذیری پرداخته شده است. در این ارتباط، به کمک روش تحقیق توصیفی-تحلیلی پس از شناخت متغیرها و جمع‌آوری نظرات محققان پیشین، عوامل مذکور شناخته شد و سپس از طریق روش دلفی-فازی و به کمک نظرات خبرگان(اساتید معماری) صحت تاثیرگذاری این عوامل مورد سنجش قرار گرفت. نتایج این مرحله عوامل موثر بر اجتماع‌پذیری را به شش عامل (عناصرفیزیکی، فضایی-معماری، معانی زیباشناختی، احساس امنیت، معنایی-ادراکی، عملکردی-فعالیتی) و 22 زیرعامل تقسیم کرد. در مرحله دوم نیز، فرضیه تحقیق مورد آزمون قرار گرفت، رنتایج تحقیق ضمن تایید نتایج مرحله قبلی، رابطه معنادار بین اجتماع‌پذیری محیط آموزش معماری را بر یادگیری دانشجویان معماری نشان داد.

چکیده انگلیسی:

The role of the architectural learning environment as an effective model in the talents of the Architectural students and educating them as future professional architects is important. The nature of architecture education is such that architectural students spend long hours with each other on classroom activities, so social interactions can be considered as one of the effective factors in improving their learning. Sociability is a qualitative feature of the environment that can increase the possibility of social interactions in the activity spaces. Therefore, in this study, by assuming the effective role of sociability in the physical environment of architectural education on students' learning, factors affecting sociability in the educational environment of architecture were examined. Using confirmatory factor analysis, the research hypothesis was tested and its results showed a significant relationship between the socialization of the architectural education environment on student learning. It is thought that the learning of architecture students in their educational environment, irrespective of other factors, is related to the socialization of the existing physical education settings. Therefore, in order to test the effectiveness of socialization on students' learning, we have determined the effective factors in creating and enhancing socialization. In architectural learning environments, enabling students to interact and communicate will share their experiences with one another and increase students' information exchange and awareness. What can be seen as a variable factor in the physical environment is the creation or enhancement of effective socialization and, in turn, the effective learning of architecture students. For this purpose, these factors were obtained by means of a descriptive-analytic research method after identifying the variables and collecting the views of previous researchers. Then, they were evaluated using the Delphi-Fuzzy method and with the help of expert opinion (architectural professors). The results of this phase divided the factors affecting socialization into six factors (physical, architectural, aesthetic meanings, sense of security, semantic-perceptual, functional-activity) and 22 sub-factors. In the second stage, the research hypothesis was tested. The research method used at this stage was a confirmatory factor analysis method that evaluated the views of the architectural students in the colleges of Guilan. The results of the research, while confirming the results of the previous stage, showed a significant relationship between the sociability of the architectural learning environment on the architectural students' learning. Therefore, it can be concluded that sociability as one of the environmental factors affecting learning can be considered as a strategy when designing the educational environment of architecture. The research method is also explanatory in terms of the type of results. The results of the study, while confirming the results of the previous step, showed a significant relationship between the socialization of the architecture education environment and the learning of architecture students. Therefore, it can be concluded that socialization as one of the environmental factors affecting learning can be considered as a solution when designing an architectural education environment. Socialization is one of the environmental factors affecting learning that can be considered as a solution when designing an architectural education environment.

منابع و مأخذ:

1. اسماعیل‌پور، حسن؛ جوکار، محمد؛ و منصور کیایی؛ اسحق. (1389). بررسی و رتبه‌بندی موانع و مشکلات صادرات گاز طبیعی ایران به عرصه‌های بین‌المللی بر مبنای مدل الماس پورتر، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت راهبردی. 17(46)، 25-40.
2. پارسا، محمد. (1395). روانشناسی یادگیری بر بنیاد نظریه‌ها. تهران: سخن، چاپ هشتم.
3. جعفری، محمد؛ و خضرلو، جعفر. (1394). بررسی تاثیرفیزیکی بر کیفیت یادگیری(آموزش) فراگیران در مرکز آموزش ولیعصر(عج) تبریز، فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی. 1(35)، 1-20.
4. حیدری، علی‌اکبر؛ یزدانفر، سید عباس؛ و بهدادفر، نازگل. (1392). ارائه مدلی برای تبیین پارامترهای تأثیرگذار در معنای مکان در محیط‌های آموزشی نمونه موردی: مقایسه معنای مکان در دانشکده معماری و غیر معماری، نشریه علمی-پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، 5، 49-62.
5. خاک‌زند، مهدی. (1383). مرکز آموزش معماری(خانه معماران). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین.
6. دانشپور، سید عبدالهادی؛ و چرخچیان، مریم. (1386). فضاهای عمومی و عوامل مؤثر بر حیات جمعی، باغ نظر، 7، 19-28.
7. دانشگر مقدم، گلرخ؛ بحرینی، سید حسین؛ و عینی‌فر، علیرضا. (1390). تحلیل اجتماع‌پذیری محیط کالبدی متأثر از ادراک طبیعت در محیط انسان-
ساخت،مطالعه موردی نمونه‌های مسکونی شهر همدان، نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 45، 25-36.
8. داوری، علی؛ و رضازاده، آرش. (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS .تهران: جهاد دانشگاهی.
9. سیف، علی‌اکبر. (1394). روانشناسی پرورشی نوین. روانشناسی یادگیری
و آموزش. ویرایش هفتم.تهران: نشر دوران.
10. شجاعی، دلارام؛ و پرتوی، پروین. (1394). عوامل مؤثر بر ایجاد و ارتقاء اجتماع‌پذیری در فضاهای عمومی با مقیاس‌های مختلف شهر تهران (نمونه موردی: فضاهای عمومی دو محله و یک ناحیه در منطقه 7 تهران). باغ نظر، 12، 94-108.
11. طهماسبی، ارسلان. ( 1391). ارزیابی مؤلفه‌های کیفی تأثیرگذار بر تعاملات اجتماعی در مقیاس محلی با تأکید بر خلق مکان. نمونه موردپژوهش: سنندج. رساله دکتری دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
12. علی‌الحسابی، مهران؛ و نوروزیان ملکی، سعید. (1388). تجربه آموزش طراحی در مدارس معماری. نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزش، 3(4)، 323-336.
13. علیتاجر، سعید؛ و زارعی حاجی‌آبادی، فاطمه. (1395). نقش محیط ساخته شده در تعاملات دانشجویان در فضاهای غیررسمی مدارس معماری، نمونه موردی: دانشکده هنرومعماری دانشگاه بوعلی و پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران. نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، (1)21، 79-90.
14. فرگاس، جوزف پی. (1391). روانشناسی تعامل اجتماعی (رفتار میان فردی)، (خشایار بیگی، مهرداد فیروزبخت، مترجم)، چاپ سوم. تهران: انتشارات ابجد.
15. قنبران، عبدالحمید؛ و جعفری، مرضیه. (1393). بررسی عوامل مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در میان ساکنان محله مسکونی( نمونه موردی: محله درکه-تهران). نشریه علمی-پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، 7، 61-62.
16. لطف عطا، آیماز. (1387). تأثیر عوامل محیطی بر یادگیری و رفتار در محیط های آموزشی(ابتدایی) در شهر. فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت شهری، 21، 73-90.
17. لنگ، جان. (1388). آفرینش نظریه معماری نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. (علیرضا عینی فر، مترجم). چاپ چهارم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
18. محمدی، محمد؛ و آیت‌الهی، محمدحسین. (1394). عوامل مؤثر در ارتقاء اجتماع‌پذیری بناهای فرهنگی، بررسی موردی: فرهنگسرای فرشچیان اصفهان. نشریه علمی-پژوهشی نامه معماری و شهرسازی. دانشگاه هنر، 15، 85-92.
19. مردمی، کریم؛ و قمری، حسام. (1390). الزامات معماری تأثیرگذار در
اجتماع‌پذیری فضای ایستگاه‌های مترو. دوفصلنامه مدیریت شهری،1(27)، 31-40.
20. شورای عالی برنامه‌ریزی آموزشی. (1377)، مشخصات کلی، برنامه و سرفصل دروس دوره کارشناسی مهندسی معماری، تهران: وزارت علوم،
تحقیقات و فناوری.
21. مک‌اندرو، فرانسیس‌تی. (1393). روان‌شناسی محیطی. (غلامرضا محمودی، مترجم). تهران: نشر وانیا. چاپ چهارم.
22. هومن، حیدرعلی. (1390). مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. تهران: انتشارات سمت. چاپ چهارم.

23. Alitajer, S., Sajadzadeh, H., & Saadati vaghar, P.(2016). A S‌tudy of Sociability Factors’ Influence on Educational Spaces: The Case of the School of Art and Architecture of Bu-Ali Sina University. Armanshahr Architecture & Urban Development, 9(16), 12.
24. Allodi, M. W. (2010). The meaning of social climate of learning environments: Some reasons why we do not care enough about it. Learning Environ Res, 13, 89–90.
25. Amirul, N. J., Che Ahmad. Ch. N.,Yahya, A., Faizal, M., Abdullah, N. L., Adnan, M.,& Mohamed Noh, N. (2013). The physical classroom learning environment. 2nd International Higher Education Teaching and Learning Conference, 8, 3-12.
26. Bigdeli Rad, V., & Bin Ngah, I. (2013). The role of public spaces in promoting social interactions, International journal of current engineering and technology, 3(1), 184-187.
27. Chan, T. C. (1996). Environmental Impact on S‌tudent Learning. Unpublished mas‌ter thesis. S‌tate University of Valdos‌ta, Georgia.
28. Cheryan,S., Ziegler, S. A., Plaut, V. C., & Meltzoff, A. N. (2014). Designing Classrooms to Maximize S‌tudent Achievement. Behavioral and Brain Sciences, 1(1). 4–12.
29. Dochy,F., Segers, M., Bossche, P.V. D., & S‌truyven, K. (2005). S‌tudent’ Perceptions of a Problem-besed Learning Environment. Learning Environments Research, 8, 41–66.
30. Gomes, G., & Wojahn, R. M. (2017). Organizational learning capability, Innovation and performance: s‌tudy in small and medium-sized enterprises (SMES). Revis‌ta de Adminis‌tração(São Paulo), 52(2), 163-175.
31. Gregori, A. De. (2007). Learning environments: Redefining the discourse on school architecture. Unpublished MSc thesis, New Jersey Ins‌titute of Technology. New Jersy.
32. Hannah, R.,& Honors, L. (2013). The Effect of Classroom
Environment on S‌tudent Learning. College Honors Thesis.
Wes‌tern Michigan University.Michigan.
33. Hurs‌t, B., Wallace, R., & Nixon, S. B. (2013). The Impact of Social Interaction on S‌tudent Learning. Reading Horizons. 52(4), 375-3988.
34. Kurt,S. (2009). An analytic s‌tudy on the traditional s‌tudio environments and the use of the cons‌tructivis‌t s‌tudio in the architectural design education. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 1(1), 401-408.
35. Lawrence, A.S., & Vimala, A.( 2012). School Environment and Academic Achievement of IX S‌tudies. Journal of Educational and Ins‌tructional in the world. 2(3), 210-214.
36. Maxwell, L. E. (2016). School building condition, social climate, s‌tudent attendance and academic achievement: A mediation model. Journal of Environmental Psychology, 46, 206-216.
37. Mege, C.A. (2014). Influence of School Environmental Factors on Teaching- learning Process in Public Primary Schools in Lower Nyokal Division, Homa-bay dis‌trict, Kenya. A Project Report Submitted in Partial Fulfillment for the Requirements the Degree of Mas‌ter of Education in Educational Adminis‌tration University of Nairobi. Nairobi.
38. Mcgowen, R. S. (2007). The Impact of School Facilities on S‌tudent Achievement, Attendance, Behavior, Completionrate and Teacher Turnoverrate in Selected Texas Highschools. Unpublished doctoral dissertation, Texas A&M University, Texas.
39. Michalak, R. (2014). Environmental Factors and Literacy Learning and Ins‌truction. Unpublished mas‌ter thesis, S‌tate University of New York, Fredonia.
40. Moleski, W.H., & Lang, J.T. (1986). Organizational Goals and Human Needs in Office Planning. In Jean D.Wineman(Ed), Behavioral Issues in Office Design. NewYork.
41. Naghiloo, F.,& Falahat, M. S. (2016). The Effect of
Environmental Factors on Sociopetality of Urban Spaces. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 5(4), 1111-1129.
42. Nguyen,Th. H., Newby,M., & Skordi, P.G. (2015)
. Development and use of an ins‌trument to measure s‌tudents`
perceptions of a business s‌tatis‌tics learning environment in higher education, Learning Environment Research, 27(1), 27-47.
43. Odeh. R.C., Oguche, O.A.,& Ivagher, E.D.(2015). Influence of School Environment on Academic Achievement of S‌tudents in Secondary Schools in zone: A” Sentorial Dis‌trict of Benue S‌tate,Nigeria. International Journal of Recent Scientific Research, 6(7), 4914-4922.
44. Oluwatayo, A.A., Aderonmu, P.A.,& Aduwo, E.B.(2015). Architecture s‌tudents` perceptions of their learning environment and their academic performance, Learning Environment Research, 18, 129-142.
45. Pasalar, C. (2003). The Effects of Spatial layout on S‌tudents` Interactions in Middle Schools: Multiple Case Analysis. Unpublished Ph.D. thesis, Faculty of North Carolina

S‌tate University. North Carolina.
46. Salehinia, M., & Memarian, G.(2012). Sociopetaloid of architecture space;Synthesis and synomorphy of humane-physical factors. International Journal of Architectural Engineering & Urban Planning, 22(1), 7-19.
47. Shamaki, T., & Umar Suleiman, A. (2015). Influence of hearning Environment on S‌tudent`s Academic Achievement in Mathematics: A Case S‌tudy of Some Selected Secondary Schools in Yobe S‌tate – Nigeria. Journal of Education and Practice, 6(34), 40-44.
48. Suleman, Q., & Hussain, I. (2014). Effects of Classroom Physical Environment on the Academic Achievement Scores of Secondary School S‌tudents in Kohat Division, Pakis‌tan. International Journal of Learning & Development, 4 (1), 71-82.