نظام مالیاتی مغولان و تأثیر آن در انحطاط و زوال شهرهای ایران
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
قربانعلی کناررودی
1
(دانش‌آموخته دوره‌ی دکتری واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران
عضوهیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی تنکابن)
کلید واژه: مالیات, اقتصاد, ایلخانان, مغول, شهرها, مناسبات شهری,
چکیده مقاله :
دوره حاکمیت یابی مغولان و تشکیل حکومت ایلخانی در ایران یکی از ادوار مهم و سرنوشت ساز تاریخ این کشور محسوب می‌شود. تهاجم مغول برای نواحی عمده‌ای از ایران سرنوشت شومی را به ارمغان آورد و مناطقی آباد و پیشرفته را به ویرانی و تباهی کشاند و حیات شهری ایران را دستخوش انحطاط کرد. پس از فرونشستن غبار حملات مغول، نابسامانی‌های سیاسی ناشی از ساختار حکومت مغولی به کشمکش‌های نظامی و ظهور نارضایتی های داخلی انجامید. عدم توجه حکام فاتح مغول به ساختارهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی موجود جامعه بر دامنة ویرانی‌ها و انحطاط حیات شهری ایران افزود. یکی از ساختارهای موجود در ایران نظام مالیاتی بود که در پی تهاجم مغول دستخوش تغییر و بعضاَ بی‌توجهی قرار گرفت. نظام مالیاتی آنان ریشه در آداب و رسوم کوچرویی داشت که در آن همگی مردم ملزم به پرداخت آن بودند. در مناطق متصرفی نیز خود را حاکم بر تمامی عایدات مردم دانسته و به عناوین مختلف از آنان مالیات اخذ می کردند. در این میان اخذ بی‌رویه و وضع مالیات‌های فوق العاده و صدور برات و مقاطعه دادن ایالات، شیوه‌های نامناسب جمع‌آوری، ستم کاری و عملکرد خود سرانۀ متصدیان و تحصیل داران مالیاتی، هرچه بیشتر موجبات سقوط و زوال مناسبات شهری را فراهم می کرد. این مقاله بر آن است تا با توصیف نظام مالیاتی مغولان، تأثیر آن را بر زوال مناسبات شهری ایران، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
the Mongols kingdom and the formation of ILkanids in Iran is one of the most important period in the history of that country. For the many parts of Iran Mongols invade caused ill fortune for cities and ruined all civil places sometime after Mongols invasion, ill political organization of Mongol government consegenced with rebels. Mongol’s lack of attention to political, economical and social -– cultural issues in Iran society increased the collapse in civil life in cities. one of the issues was taxation which radically changed with Mongol invasion. Mongol’s taxation was due to thir kachrui cultures that all people had to pay tax. And in conquered area they knew themselves as an owner of peoples earnings and they asked them taxes in any way. Also high taxes, cruel way of taxation, issuance of brevet, contracting of provinces, fastened the cities collapse. This article disscuses the Mongol taxation and its effect on collapse of cities in Iran.