بررسی سرپوش مردان کُردوترکمن در شمال خراسان

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

زهره امیری فروتقه ¹ , طاهره عظیم زاده طهرانی ² , شهربانو دلبری ³

1 - دانشجوی دکتری گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران [e-mail]
2 - دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی،واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران .نویسنده مسئول [e-mail]
3 - استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران[e-mail].

تاریخ دریافت : 1400/11/26 تاریخ پذیرش : 1401/10/05 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: شمال خراسان, اقوام ترکمن, سرپوشِ مردان, طرح و رنگ, اقوام کُرد,

چکیده مقاله :

تن‌پوش هر قوم، یکی از نمادهای فرهنگی آنان محسوب می‌شود که سرپوش از این میان، مشخّص‌ترین آنهاست. منطقۀ شمال خراسان به علّت سکونت اقوام گوناگون کُرد، تُرک، تات و ترکمن، تنوّع فرهنگی خاصی دارد؛ از مؤلّفه‌های آن، پوشش مردان این منطقه است. نوشتار حاضر درصدد مطالعه طرح، رنگ و جنس سرپوش مردان کُردکُرمانج و ترکمن ساکن در این منطقه است. روش تحقیق توصیفی‌ـ تحلیلی و با بهره از شیوه گردآوری کتابخانه‌ای است که در صورت لزوم به مصاحبه شفاهی با افراد آگاه و متخصّص در زمینه پوشاک،پرداخته است. نتایج پژوهش نشانگر این است که سرپوش این دوقوم اسامی خاص محلی دارد؛ آنها معمولاً از عرق‌چین منقّش ‌ با طرح‌های متفاوت و رنگ‌های قهوه‌ای، شیری و سیاه از جنس پشم استفاده می‌کنند. برخی از سرپوش‌ها چون صله (سله)وتلپک، توسط مردان ترکمن به‌کار می‌رود و دستمال مورد استفاده مردان کُردکُرمانج است.به طور کلی سرپوش‌ها از نظر طرح، رنگ و جنس شبیه به‌هم هستند و بیشتراز نظر نوعِ تزیین و نام‌گذاری باهم تفاوت دارند.

چکیده انگلیسی:

The garment of any ethnic group represents one of their cultural symbols, and headgear is the most distinctive one of them. The northern region of Khorasan has a special cultural diversity due to the habitat of various ethnic groups of Kurds, Turks, Tat and Turkmen. Men’s clothing in this area is among its components. The present paper seeks to study the design, color and material of Kurdish and Turkmen men’s clothing residing in this area. The study uses a descriptive-analytical method and library compilation and if necessary, conducts oral interviews with informed people and specialists in the field of clothing. The research results indicate that the headgear of these two ethnic groups has specific local names. They usually use Taqiyah with different designs and brown, milky and black colors made of wool. Some headgears are used by Turkmen men like Telpek and Sele and napkins are used by Kurdish men. In general, headgears are similar in terms of design, color and material, and differ mostly in terms of decoration and naming