علل، روند و پیامدهای تأسیس دانشسراهای عشایری در دهۀ 1330ش.

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

علی رضا سنگتراشان ¹ , منیژه صدری ² , حسن زندیه ³ , معصومه قره داغی ⁴

1 - گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران
2 - گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.
3 - گروه تاریخ ، دانشگاه تهران، تهران، ایران
4 - هیات علمی دانشگاه آزاداسلامی واحدشبستر

تاریخ دریافت : 1399/07/02 تاریخ پذیرش : 1399/11/12 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: "محمدرضا شاه", "دانشسرای عشایری", " اصل چهار ترومن", "محمد بهمن‌بیگی",

چکیده مقاله :

دورۀ محمدرضاشاه در راه تعلیم و تربیت عشایر ایران، نوید بخش شروع مرحلۀ تازه‌ای بود. تا این زمان حکومت پهلوی و وزارت فرهنگ بیشتر به توسعۀ آموزش در نقاط شهری تمرکز داشت و تا اواخر دهۀ 1320ش، اکثر عشایر کشور در بی‌سوادی مطلق به سر می‌بردند و حکومت برای تغییر این وضعیت، اصلاحاتی به وجود آورد. تأسیس مدارس و مراکز آموزشی در مناطق عشایری و سپس ایجاد دانشسرای مخصوص عشایر با هدف تربیت و تأمین معلمانی از جنس خود آنان که با روحیات و خلقیات و فرهنگ‌شان آشنایی بیشتری داشتند، از جملۀ این اقدامات بود که بررسی آن مسألۀ نوشتار حاضر است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر متون اسنادی و کتابخانه‌ای درصدد پاسخ به علل، روند و پیامدهای تأسیس دانشسراهای عشایری در حیات درونی جمعیت ایلی کشور است. یافته‌ها حاکی از آن است که علاوه بر تمایل عشایر به تعلیم و تربیت، رژیم پهلوی در راه تحقق برنامه‌های توسعه عمرانی، درصدد بود سطح سواد و میزان آگاهی عشایر کشور را افزایش داده و زان پس حیات فردی و اجتماعی آنان را در کنترل حکومت مرکزی و تحت تأثیر تعلیم و تربیت رسمی قرار دهد.

چکیده انگلیسی:

The period of Mohammad Reza Shah in the way of educating the nomads of Iran promised the beginning of a new stage .Until then, the Pahlavi government and the Ministry of Culture had focused more on developing education in urban areas, and by the end of the 1940 decade, most of the country's nomads were in absolute illiteracy, and the government made reforms to change this situation. The establishment of schools and educational centers in nomadic areas and then the establishment of a special nomadic Danesh-sara with the aim of training and providing teachers of their own kind who were more familiar with their spirits, temperaments and culture, was one of these measures, which is the subject of this article. This article uses a descriptive-analytical method and relying on documentary and library texts to answer the causes, trends and consequences of the establishment of nomadic Danesh-sara in the internal life of the country's tribal population. Findings indicate that in addition to the desire of nomads for education, the Pahlavi regime in order to implement development programs, sought to increase the level of literacy and awareness of the country's nomads and then to put their individual and social lives in control of central government and influence of formal education.