تجارت و اقتصاد در روزگار سامانیان و غزنویان
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
1 - فارغ التحصیل دکترای تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
کلید واژه: ایران, غزنویان, اقتصاد, تجارت, سامانیان,
چکیده مقاله :
در قرون اولیه ورود مسلمانان به ایران، جریان ارتباطات تجاری داخلی و خارجی ایران نسبت به دورههای پیش از اسلام تغییر یافت. از اواخر قرن سوم هجری، حکومتهای قدرتمندی در ایران شکل گرفتند که از جمله آن‌‌‌ها سامانیان و غزنویان بودند. این دو قدرت، بر سر شاهراه‌های ارتباطی و بخش‌‌‌های مختلفی از ایران مسلط شدند که در دورههای پیش از اسلام، ارتباطات وسیع بازرگانی در این بخش‍ها صورت می‌گرفت. مسلماً در این زمان، شرایط مناسب ارتباطات تجاری نسبت به دو قرن اول هجری که اوضاع سیاسی ایران رو به تشویش گذاشته بود، فراهم شده است. زیرا حکومتهای بسیاری که هر کدام در پی تحکیم هر چه بیشتر پایه‌های قدرت خود بودند، شکل گرفتند. در نتیجۀ این شرایط، صنعتگران، تاجران و صرافان مختلف میتوانستند در فضای آرام و امنیت نسبی به فعالیتهای مراوداتی و دادوستد خود دست بزنند. با توجه به قلمرو دو حکومت مورد نظر، این سلسلهها میتوانستند با فراهم آوردن زمینه‌های مناسب و انجام فعالیتهای لازم از طریق اعمال نظارت‌‌‌های خاص در بخش‌‌‌های تجاری، تأثیر عمده‌ای بر رشد و رونق این فعالیت‌ها که به هدف دستیابی به منافع بسیار اعمال می‌‌شد، داشته باشند و این امر نیز می‌‌توانست به بخش مهم و مؤثری از ارتباطات و رقابت‌‌‌های این سلسلهها با سایر حکومت‌‌‌ها و ممالک درون قلمرو ایران و خارج از آن تبدیل گردد. با توجه به اهمیت موضوع تجارت و بازرگانی به منظور بقای حیات سیاسی دولت‌ها، در این پژوهش هدف بر آن است تا قاموس و شئون کلی تجاری و مناسبات بازرگانی دولت‌های مذکور مورد بررسی قرار گیرد.
In the early centuries of Muslim entry to Iran, domestic and foreign trade of Iran compared to the pre-Islamic periods, due to the collapse of politics., since the end of the third AH century, powerful governments were formed in Iran, including the Samanids and the Ghaznavids. These two powers dominated the communication paths and various parts of Iran, where in pre-Islamic periods, extensive communication was taking place. Certainly, at this time, the proper conditions for commercial communications were provided because many governments which sought to consolidate their power as much as possible, were formed. As a result of these conditions, different craftsmen, merchants and traders could operate in a calm and relatively secure environment. Given the realm of the two governments in question, these dynasties could have a major impact on the growth and prosperity of the targeted activities by providing the appropriate grounds and carrying out the necessary activities through the application of specific controls in the commercial sectors. It would have had a great deal of benefit for them, and this could have become an important and effective part of the communications and the rivalries of these dynasties with other governments and countries inside and outside Iran. Considering the importance of the issue of trade and commerce in surviving the political life of governments, the aim of this study is to examine the general commercial and commercial aspects of the above-mentioned
_||_