تبیین وضعیت گردشگری خلاق و تأثیر آن بر توسعه اقتصادی (مورد مطالعه: شهر پاوه)

محورهای موضوعی : مربوط به گردشگری

محمد حسن زاده ¹ , چنور محمدی ²

1 - دانشیار گروه مدیریت و اقتصاد، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران،
2 - دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

تاریخ دریافت : 1402/02/07 تاریخ پذیرش : 1402/04/03 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: توسعه اقتصادی, گردشگری خلاق, شهر پاوه,

چکیده مقاله :

گردشگری خلاق شکل گسترده ای از گردشگری فرهنگی بوده و به توسعه و بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در مقاصد گردشگری کمک می کند. هدف پژوهش حاضر تبیین وضعیت گردشگری خلاق و تأثیر آن بر توسعه اقتصادی شهر پاوه می باشد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه می باشد. جهت تحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای، فریدمن، همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد، سطح معناداری در هر پنج شاخص از سطح خطای ۵ درصد کوچکتر است و میانگین هر پنج شاخص گردشگری خلاق در شهر پاوه بالاتر از عدد 3 می باشد. نتایج آزمون فریدمن در رتبه بندی شاخص ها نشان داد بین شاخص های گردشگری خلاق تفاوت معناداری وجود دارد و رتبه و در نتیجه اهمیت شاخص ها با یکدیگر متفاوت می باشد. با توجه به نتایج ضرایب همبستگی پیرسون بین گردشگری خلاق و شاخص های توسعه اقتصادی رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد. بررسی تأثیر گردشگری خلاق بر توسعه اقتصادی شهر پاوه با استفاده از ضریب رگرسیون نشان می دهد، همبستگی بالایی (622/0=R) بین میزان گردشگری خلاق و توسعه اقتصادی وجود دارد. با توجه به مقدار 862/9 t= و سطح معنی داری000/0 ، می توان گفت که گردشگری خلاق با ضریب بتای 622/0 بر توسعه اقتصادی شهر پاوه تأثیر گذار است.

چکیده انگلیسی:

Creative tourism, a form of cultural tourism, has the potential to foster economic, social, and cultural development in tourist destinations. The objective of this research is to elucidate the status of creative tourism and its impact on the economic development of Paveh city. The necessary data were collected through a questionnaire, and the analysis was done using one-sample t-test, Friedman test, Pearson correlation, and regression analysis. The results of the one-sample t-test revealed that the significance level for all five indicators is lower than the 5% error threshold, indicating that the average score for all five creative tourism indicators in Paveh city exceeds 3. Additionally, Friedman’s test for ranking the indicators demonstrated a significant difference among creative tourism indicators, signifying varying degrees of importance among them. Pearson’s correlation coefficients indicated a significant and positive relationship between creative tourism and economic development indicators. Furthermore, the investigation into the impact of creative tourism on the economic development of Paveh city, using the regression coefficient, revealed a strong correlation (R=0.622) between the extent of creative tourism and economic development. With a t-value of 9.862 and a significance level of 0.000, it can be concluded that creative tourism, with a beta coefficient of 0.622, has a notable impact on the economic development of Paveh city.

منابع و مأخذ:

• بیگم شریفیان، ن.، احمدی، ف.، گندمکار، ا.، مسعود، م.، صابری، ح. 1400. شناسایی و اولویت‌بندی شاخص­های شهر خلاق گردشگری در شهر بابلسر. فصلنامه گردشگری­ شهری، 8(4): 168-129.


• بذرافشان، ج.، بامری، ع. 1397. بررسی و تحلیل وضعیت گردشگری خلاق در شهر زاهدان. برنامه­ریزی منطقه­ای، 8(31):180-167.


• بهمنی، پ.، نمامیان، ف. 1399. طراحی مدل اقتصاد گردشگری شهری با رویکرد ساختاری- تفسیری. مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 4 (25):177-157.


• بیگدلی، ا­.­1394. ارزیابی و امکان­سنجی توسعه گردشگری شهری با رویکرد گردشگری خلاق؛ مطالعه موردی: شهر زنجان. پایان­نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی گردشگری، راهنما محسن احد­نژاد روشتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان.


• پوراحمد، ا.، حمیدی، ا.، فرهادی، ا.، حسین­پور، م ­.­1395. ارزیابی چالش­ها و فرصت­های ایجاد شهر خلاق در مناطق آزاد تجاری (مطالعه موردی: منطقه آزاد تجاری ارس). مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، 11(37): 18-1.


• پروین، م.، رضویان، م. ت.، توکلی­نیا، ج .1399. ارزیابی تأثیر گردشگری در توسعه اقتصادی شهر تهران. پژوهش­های دانش زمین، 10(3): 230-214.


• رحیمی­فرد، ق.، قربانی، ر.، بابایی اقدم، ف.، حیدری چیانه، ر .­1399. ارزیابی شاخص­های شهر خلاق در ایجاد گردشگری خلاق شهری (مطالعه موردی: خوی). پژوهش­های جغرافیای انسانی، 53(4): 1522- 1509.


• زاهدی، ش.­۱۳۸۵. مبانی گردشگری و اکو­توریسم پایدار. انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی. چاپ اول.


• صادقیان بروجنی، ن.، کیانی سلمی، ص.، غلامی بیمرغ، ی.­1399. شناسایی عوامل اثر­بخش بر توسعه گردشگری خلاق و تأثیر آن بر پایداری رفتار از دیدگاه گردشگران در مناطق روستایی شهرستان بروجن. فصلنامه پژوهش­های روستایی، 11(4):710-696.


• صابری، ا.، توکلی­نیا، ج.، رضویان، م.، ؛ قادری، ا.­1397. بررسی تأثیر گردشگری بر توسعه اقتصادی و اجتماعی شهر کاشان. فصلنامه برنامه­ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 10 (36): 34-1.


• صابری­فر، ر .­1399. نقش گردشگری خلاق در ماندگاری گردشگران و اثر آن بر توسعه اقتصادی (نمونه موردی بشرویه خراسان جنوبی) برنامه­ریزی و آمایش فضا، 24­(4): 207-177.


• صالحی­آبادی، ر.، بهرامی جاف، س.­1399. بررسی تأثیرات کرونا بر امنیت شهرهای مرزی: نمونه موردی، شهر پاوه. فصلنامه آمایش سیاسی فضا، 2(2): 159-147.


• علیزاده، پ.­1401. بررسی شاخص­های گردشگری خلاق در توسعه اقتصادی (مطالعه موردی شهر گردشگری مشگین شهر). پایان­نامه کارشناسی ارشد. استاد راهنما محسن احد­نژاد روشتی. دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان.


• قاسمی وسمه جانی، ا.، ­کریمی، ب.، قمی اویلی، ع .­1398. نقش گردشگری در توسعه پایدار اقتصادی ـ نهادی کلان­شهرها، مجله علمی پژوهش در گردشگری، 1(2): 108-96.


• گلچوبی دیوا، ش.، صالحی، ا .­1397. بررسی پتانسیل­های اکوتوریسمی مناطق مرزی با استفاده از GIS و MCDM(مطالعه موردی: شهرستان مرزی پاوه). علوم و فنون مرزی، 9(3):171-147.


• مختاری­، ر.، مؤذنی، ا.، جلیلیان، ب.­1399. ­سنجش میزان خلاقیت شهری بر مبنای شاخص‌های ایرانی اسلامی در کلان­شهر اصفهان با استفاده از مدل تصمیم­گیری چند شاخصه ویکور. فصلنامه علمی - پژوهشی برنامه­ریزی فضایی­(جغرافیا)، 10(1): 66-43.


• ملکی، ا.، عزیزی، ب.­1399. تنگناهای طبیعی توسعه­ی فیزیکی شهر پاوه با تأکید بر عوارض ژئومورفولوژی. فصلنامه آمایش محیط، 7(27): ۵۴-۳۷.


• مرکز آمار ایران .1395. سرشماری عمومی نفوس و مسکن.


• مهندسین مشاور ژیناب غرب .۱۳۸۹. طرح توسعه و عمران (جامع) شهر پاوه، جلد اول (شناخت وضع موجود)، سازمان مسکن و شهرسازی استان کرمانشاه.


• ملک­پور، ع.1399.­ ارزیابی تأثیرات شاخص­های شهر خلاق بر توسعه گردشگری شهر بروجن. پایان­نامه کارشناسی ارشد برنامه­ریزی شهری. راهنما دکتر مهر اذانی، مؤسسه آموزش عالی دانش پژوهان پیشرو.


• نکوئی، ا.، انوری، م.، ؛ کریمیان بستانی، م.­1401. تحلیل ابعاد اقتصادی - اجتماعی توسعه پایدار مبتنی بر گردشگری خلاق (مورد مطالعه: شهر زابل)، فصلنامه توسعه پایدار شهری، 3(6):­105-85.


• Al-Ababneh, M. (2017). Creative Tourism. Al-Ababneh, J Tourism Hospit, 6, 2.‏


• Den Dekker, T., & Tabbers, M. (2012). From creative crowds to creative tourism. Journal of Tourism Consumption and Practice Volume, 4(2), 129-141.‏


• Goldberg-Miller, S. B. (2019). Creative city strategies on the municipal agenda in New York. City, Culture and Society, 17, 26-37.


• Lee, J., & Lee, H. (2015). Deriving strategic priority of policies for creative tourism industry in Korea using AHP. Procedia computer science, 55, 479-484.‏


• Li, P. Q., & Kovacs, J. F. (2022). Creative tourism and creative spaces in China. Leisure Studies, 41(2), 180-197.‏


• Richards, G .2020. Designing creative places: The role of creative tourism. Annals of tourism research, 85, 102922.‏


• Remoaldo, P., & Jelinčić, D. A. 2022. Creative Tourism: What Is the Role of Urban and Rural Territories?. In Creative Tourism and Sustainable Territories (pp. 35-70). Emerald Publishing Limited


• Stevenson, D., & Matthews, A. (2013). Culture and the city: Creativity, tourism, leisure. Routledge.‏


• Sharpley, R., & Sharpley, J. (1997). Rural tourism. An introduction (pp. 1-165). International Thomson Business Press.‏