زیرساخت‌ها و نقش آن در توسعه گردشگری (مطالعه موردی: سواحل مکران)

محورهای موضوعی : مربوط به گردشگری

سکینه حیدری امین ¹

1 - کارشناسی ارشد جغرافیا و گردشگری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

تاریخ دریافت : 1401/06/06 تاریخ پذیرش : 1401/07/18 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: گردشگری, چابهار, سواحل مکران, زیرساخت‌ها,

چکیده مقاله :

امروزه گردشگری مهم‌ترین فعالیت اقتصادی جهان از یک سو و مهم‌ترین موضوع‌های علمی روز از سوی دیگر است و لذا سیاست‌ها، راهبردها و برنامه‌ریزی گردشگری از چالش‌های مهم فکری جامعه علوم انسانی است. مکران سرزمینی ساحلی در جنوب خاوری ایران و جنوب باختری پاکستان است که در طول خلیج عمان در جنوب خاوری ایالت بلوچستان گسترده است. تحقیق حاضر برحسب هدف از نوع تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی است. جهت تحلیل توصیفی داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و آزمونT-test و تی تک نمونه‌ای استفاده گردیده است. حجم نمونه آن بر طبق فرمول کوکران 384 نفر به دست آمده است. نتایج کلی پژوهش مؤید این نکته است که زیر ساختها و تسهیلات در منطقه مورد مطالعه فقط در بخش‌های کوچکی از منطقه رشد مطلوبی داشته و در بقیه قسمت‌ها از مطلوبیت چندانی برخوردار نبوده‌اند. با توجه به این‌که سطح معنی‌داری محاسبه‌شده (sig) در تجزیه و تحلیل‌ها کوچک‌تر از 05/0 است، بنابراین می‌توان بیان کرد که با 95 درصد اطمینان، حمل و نقل، تسهیلات رفاهی و پذیرایی، زیرساخت‌های گردشگری، خدمات واسطه‌ای گردشگری و... در توسعه گردشگری سواحل مکران تأثیر دارد.

چکیده انگلیسی:

Today, tourism is the most important economic activity in the world on the one hand and the most important scientific issue on the other hand. Therefore, policies, strategies, and tourism planning are important intellectual challenges of the human community. The length of the Gulf of Oman in the southeast of Balochistan is wide. The present study is an applied research in terms of its purpose and descriptive-analytical based on the nature and method. Its sample size has been determined based on Cochran's formula of 384 people. The general results of the research confirm that the infrastructure and facilities in the study area have favorable growth only in small parts of the region while they have not been very desirable in other parts. Also, with 95% confidence it can be said that transportation, welfare and hospitality facilities, tourism infrastructure intermediary services, etc. have all significant effect on the development of tourism in Makran beaches.

منابع و مأخذ:

• آبادیان، م.، (1395). امکان سنجی جاذبه‌ها و توانمندی‌های گردشگری ورزشی در سواحل استان سیستان و بلوچستان، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم دانشگاه سیستان و بلوچستان.


• ایمانی، ب.، و خسروی مهر، ح.، و طورانی، ع.، (1394). ارزیابی و رتبه‌بندی موانع توسعه گردشگری در شهرستان مینودشت، شماره 1،ص89-75.


• اشرف زاده، م، مددی، ح، خادمی، ن، (1389). ارزیابی آثار محیط زیستی پروژه‌های گردشگری ساحلی (مطالعه موردی: شهر جهانگردی بین‌المللی خلیج‌فارس)، نشریه پژوهش‌های محیط‌زیست، سال 1، شماره 1، صص 92-83.


• 4- احسان زاده، ن، (1392). ارزیابی اکولوژیکی و اکوتوریسمی منطقه بریس چابهار به عنوان ژئوپارک، به راهنمایی نوری، غلامرضا و مشاوره فتوحی، صمد، دانشگاه سیستان و بلوچستان.


• بایموتف، ل.، (1377). پتانسیل‌های توریسم دریا در چابهار، ترجمه : کیوان لولوئی، مجله ایران شناخت، شماره 10، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.


• براتی، ع.، و عابدی درچه، م.، (1393). امکان سنجی توسعه صنعت گردشگری در جهت توسعه پایدار سواحل مکران )مطالعه موردی: منطقه جاسک(، اولین کنفرانس ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعه پایدار.


• برزگری، ر،(1390 ). بررسی اثرات خشکسالی بر پدیده‌های طبیعی و جاذبه‌های اکوتوریستی در استان سیستان و بلوچستان (مورد مطالعه حوضه آبریز باهوکلات)، پایان نامه کارشناسی ارشد اقلیم شناسی در برنامه‌ریزی محیطی، استاد راهنما: غلامرضا نوری، دانشگاه سیستان و بلوچستان.


• بازدار. ش.، و نصرتی، ش.، (1395). مطالعه شرایط اقلیمی شهرستان چابهار به منظور توسعه اکوتوریسم با استفاده از شاخصTCI، نهمین کنگره انجمن ژئوپولیتیک ایران و اولین همایش انجمن جغرافیا و برنامه‌ریزی مناطق مرزی ایران« توسعه ناحیه ژئوپولیتیک جنوب شرق ایران»، دانشگاه سیستان و بلوچستان.


• پاپلی یزدی، م، سقایی، م، (1388). گردشگری (ماهیت و مفاهیم)، چاپ دوم، انتشارات سمت، تهران.


• حلاجی­ثانی، م.، (1390). بررسی زیرساخت­های گردشگری ساحلی در ایران با تمرکز بر نقش استان­های شمالی (مطالعه موردی استان مازندران-شهرستان رامسر). همایش ملی گردشگری و طبیعت­گردی ایران­زمین، همدان.


• حمزه، م.، و جوکار، ر.، و بسکله، غ.، (1392). طبقه‌بندی سواحل ایرانی دریای عمان بر پایه رسوب شناسی و ریخت شناسی (خلیج چابهار تا خلیج گواتر)، سی و دومین گردهمایی و نخستین کنگره بین‌المللی تخصصی علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.


• حوت، ع.، (1392). بررسی ساختار اطلاعاتی مناسب جهت برنامه­ریزی گردشگری سواحل جنوب شرقی ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد در رشته جغرافیا و برنامه­ریزی گردشگری، با راهنمایی دکتر سیروس قنبری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، پردیس بین­المللی چابهار.


• روزنامه کیهان، (1389). ص 1 تا 5، شماره3343.


• سحابی، ج.، و مرادی، ع.، (1389). تحلیل اثرات فرهنگی و اجتماعی گردشگری، اولین همایش بین‌المللی مدیریت گردشگردی و توسعه پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.


• شیعه، ا.، و پورعلی اشلیکی، س.، (1389). تحلیل عوامل کیفیت بخش محیط گردشگری ساحلی با توجه به معیارهای گردشگری پایدار، مطالعۀ موردی سواحل شهر رامسر، فصلنامه آرمانشهر، شماره 5.


• شیبانی امین، ع.، (1391). مطالعه و بررسی ژئواکوتوریستی کوه‌های مریخی چابهار، سازمان حفاظت محیط زیست، اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان.


• فخری، س.، و علیزاده، م.، و رحیمی هرآبادی، س.، و اروجی، ح.، و هدایی آرانی، م.، (1391). ارزیابی توانمندی‌های گردشگری ژئومورفوسایت‌های سواحل مکران با استفاده از روش Reynard، اولین همآیش ملی توسعه سواحل مکُران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران.


• قره چاهی، ع.، و نصیری، ا.، (1391). احداث دهکده ورزشهای آبی- ساحلی ایران در چابهار گامی برای توسعه جنوب شرق ایران، اولین همآیش ملی توسعه سواحل مکُران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران.


• قره نژاد، ح، (1386). مقدمه‌ای بر توسعه گردشگری و مهمانپذیری، اصفهان، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد.


• کریمی، آ.، (1384). مکان‌یابی پهنه‌های مناسب برای اکوتوریسم در مناطق ساحلی شهرستان‌های رودسر تا آستانه اشرفیه در استان گیلان با استفاده از ‏‎GIS‎‏، استاد راهنما: مجید مخدوم، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.


• کوزه گر، م.، (1390). پتانسیل سنجی ژئوتوریسم در سواحل دریای عمان در استان سیستان و بلوچستان، پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی توریسم دانشگاه سیستان و بلوچستان.


• کیقبادی، ح.، (1395). بررسی تأثیر احساس امنیت ذهنی گردشگران در توسعه گردشگری شهری)مطالعه موردی: هر چابهار(، پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی توریسم دانشگاه سیستان و بلوچستان.


• موحد، ع.، (1386). گردشگری شهری، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.


• معصومی، م.، (1385). ماهیت گردشگری، انتشارات پیک کوثر، تهران.


• میهن خواه، ع.، (1392). پتانسیل سنجی ایجاد سایت گردشگری در مسیر چابهار – گواتر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم، دانشکده جغرافیا، دانشگاه سیستان و بلوچستان.


• محمدی، ع، (1391). پتانسیل سنجی و برنامه‌ریزی اکوتوریسم شهرستان داراب، پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی توریسم دانشگاه سیستان و بلوچستان، استاد راهنما: صمد فتوحی.


• میرزاده، آ.، (1392). شناسایی و اولویت­بندی استراتژی­های توسعه سرمایه­گذاری در منطقه آزاد چابهار با رویکرد سوات، پایان­نامه کارشناسی ارشد در رشته مدیریت بازرگانی گرایش بازاریابی بین­الملل.


• مصطفی زاده، ع.، (1390). بررسی موانع و مشکلات سرمایه گذاری در عرصه توریسم مناطق آزاد تجاری - صنعتی ایران با ارائه راهکارهای اجرایی (منطقه آزاد چابهار)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.


• همپانژاد، ا، (1393). توسعه پایدار در گردشگری ساحلی (نمونه مطالعه سواحل تنکابن)، اولین همایش توریسم و گردشگری سبز در ایران، اردیبهشت 93، همدان.


• Agrawal, Sh., & Shaw, Gared; (2007); Managing Coastal Tourism Resorts: A Global Perspective. Channel view Publication.


• Feich،D and Hall،G.B; (2000); The Application of a spatial decision support system to tourism –based land management in Small Island States.Journal of Travel Research،Vol. 39.Nomber163-171.


• Kozak, M ; (2002); Comparative analysis of tourist motivations by nationality and destinations, Tourism Management, 23: 22-232.


• Longman Dictionary, (1988); A, Wall. G, Tourism: Economic , Physical and Social Impact, Longman Scientific Teiccnal.


• Needham M. D. B. W. Szuster, (2011); Situational influences on normative evaluations of coastal tourism and recreation management strategies in Hawai’I, Tourism Management 32; 732-740.


• Noronha, L; (2002), Coastal Tourism, Environment, and Sustainable Local Development, London, TERI.


• Oh, C. O; (2005); The contribu on of tourism development to economic.


• World Travel& Tourism Council; (2011), Travel& Tourism Economic Impact for Iran.