تحلیل عوامل کلیدی تأثیرگذار بر توسعه پایدار گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان صومعه سرا)

محورهای موضوعی : مربوط به گردشگری

عفت ضیاء ¹ , علیرضا استعلاجی ² , نصراله فلاح تبار ³ , مجید ولی شریعت پناهی ⁴

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، تهران
2 - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، تهران
3 - دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، تهران
4 - دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، تهران

تاریخ دریافت : 1398/06/29 تاریخ پذیرش : 1398/08/01 تاریخ انتشار : 1398/09/01

کلید واژه: گردشگری, گردشگری پایدار, صومعه سرا, اثرات متقابل,

چکیده مقاله :

شهرستان صومعه‌سرا با توجه به دارا بودن پتانسیل‌ها و جاذبه‌های فراوان از موقعیت خوب گردشگری برخوردار است. همچنین موقعیت جغرافیایی شهرستان صومعه سرا به گونه ای است که مسافران برای رسیدن به آستارا و ... لاجرم باید از صومعه‌سرا عبور کنند. بنابراین موقعیت جغرافیایی شهرستان صومعه سرا نیز یک فرصت طلایی برای توسعه گردشگری به شمار می‌رود. در این راستا هدف اصلی از انجام این پژوهش شناسایی عوامل کلیدی در توسعه پایدار گردشگری در شهرستان صومعه سرا است. در واقع تلاش شد تا با استفاده از نظرات کارشناسان و خبرگان عوامل مؤثر شناسایی و با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل، عوامل کلیدی به عنوان نیروهای پیشران انتخاب شوند. در این راستا ابتدا 27 عامل شناسایی شده، سپس با استفاده از روش اثرات متقابل در محیط نرم افزار میک مک و با نظر خواهی از کارشناسان به تحلیل عوامل پرداخته شد. براساس مطالعات انجام شده در زمینه توسعه پایدار گردشگری در شهرستان صومعه سرا، در مجموع تعداد هشت عامل، به عنوان عوامل کلیدی انتخاب شد. در این زمینه می‌توان به عواملی همچون بازار یابی و تبلیغات، هزینه اقامت، کیفیت خدمات، شیوه مدیریت و هماهنگی سازمان‌ها و شبکه حمل و نقل منطقه‌ای اشاره کرد.

چکیده انگلیسی:

The city of Some Sara has a good tourist position due to its potential and attractions. Also, the geographic location of the Monastery Sara is such that travelers are to reach Astara and etc. in any case, they must cross Some Sara. Therefore, the geographic location of the Monastery Sara is also a golden opportunity for tourism development. In this regard, the main purpose of this research is to identify the key factors in the sustainable development of tourism in the city of Sumo Sara. In fact, it was tried to identify effective factors by using experts 'and experts' opinions and using the method of interaction analysis, key factors were chosen as the driving forces. In this regard, 27 factors were identified first, then using the interaction method in the MICC software environment and factor analysis was performed by experts. According to studies on sustainable tourism development in the city of Sumo Sara, a total of eight factors were selected as key factors. In this regard, factors such as marketing and advertising, cost of living, service quality, management and coordination of organizations and the regional transport network can be mentioned.

منابع و مأخذ:

1. ابوالحسنی، فرحناز؛ وارثی، حمیدرضا؛ و دارابی، مژگان (1390). تحلیل نقش دفاتر خدمات مسافرتی و رستوران‌ها در شهر اصفهان با استفاده از شاخص توسعه گردشگری، فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، سال 1، شماره 1، ص: 84.


2. ازکیا، مصطفی؛ و کامور، نجمه (1392). توسعه پایدارگردشگری روستایی در روستای چاشم شهرستان مهدی شهر، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال 5، شماره


3. المدرسی، سید علی؛ و علائی، سیده مهشید (1393). سطح بندی منابع گردشگری شهر مهریز با رویکرد توسعه پایدار، اولین کنفرانس ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعه پایدار، ص: 3.


4. تقوایی، مسعود؛ و زنگنه، مهدی (1391). تحلیلی بر توسعه گردشگری در منطقه تفرجگاهی شاندیز مشهد، جغرافیا و برنامه ریزی، سال 16، شماره 42، ص: 90.


5. حسینی، میرزاحسن؛ و سازور، اعظم (1390). بهبود کیفیت خدمات گردشگری شهر یزد از دیدگاه گردشگران خارجی، مطالعات جهانگردی، سال 7، شماره 16، ص: 120.


6. رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ مهدوی، داوود؛ و پورطاهری، مهدی (1389). فرایند بومی سازی شاخص‌های توسعه پایدار گردشگری روستایی در ایران، پژوهش‌های روستایی، شماره 4، ص: 5.


7. رضوانی، محمدرضا؛ و بدری، سید علی (1395) ارزیابی توسعه پایدار گردشگری در مناطق روستایی حاشیه کلا نشهر تهران)(مورد مطالعه: روستای آهار). فصلنامه پژوهش‌های روستایی سال ۷، شماره ۲.


8. سلیمانی مقدم، محمد؛ و اسلامی، قاسم (1390). نقش زیرساخت‌های اقامتی در فعالیت‌های گردشگری شهر رشت، چشم انداز جغرافیای (مطالعات انسانی)، سال 6، شماره 17، ص: 106.


9. شرفی، سیامک؛ بیرانوندزاده، مریم؛ تقوی گودرزی، سعید؛ و علیزاده، سیددانا (1391). توزیع فضایی قابلیت‌های گردشگری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به منظور برنامه‌ریزی گردشگری در شهرستان بروجرد، جغرافیایی فضای گردشگری، سال 1، شماره 2، ص: 18.


10. شیخ الاسلامی، علیرضا؛ یاری، منیر؛ و شفیعی، بهمن (1391). بررسی آسایش انسانی گردشگران با توجه به شاخص‌های زیست اقلیمی مورد: شهرستان خاش، جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، سال 4، شماره 11، ص: 26.


11. صادقی مقدم، محمدرضا؛ پالاد، کورش؛ و حاجیلویی، نیکی (1392). اولویت بندی معیارهای کالبدی- فضایی مؤثر بر توسعه صنعت توریسم و تحقق پذیری آن در استان قزوین با استفاده از مدل تحلیل فرایند سلسله مراتبی (AHP)، همایش ملی معماری و شهرسازی انسانگرا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، ص: 2.


12. غفاری، محمد؛ رنجبریان، بهرام؛ و فتحی، سعید (1393). ارائه مدلی جهت تبیین ارزش ویژه برند مقاصد گردشگری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، مدیریت بازرگانی، دوره 6، شماره 4، ص: 846.


13. قادری، اسماعیل؛ فرجی راد، عبدالرضا؛ و بروجی، سمیرا (1390). جایگاه گردشگری در سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه مناطق آزاد (مطالعه موردی: قشم)، فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، سال اول، شماره 1، ص: 102.


14. قرشی میناآباد، محمد باسط؛ معتمدی، مهراکبر؛ و فرامرزی گروسی، نینا (1390). ارزیابی عملکرد مجتمع‌های گردشگری ساحلی، برنامه ریزی منطقه ای. سال 1، شماره 4،ص: 29-40.


15. لطفی، صدیقه؛ و باباخانزاده، ادریس (1393). بررسی اثر گردشگری پایدار شهری بر ساکنان شهر (مطالعه موردی: شهر جوانرود کرمانشاه)، برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال 3، شماره 9، ص: 135.


16. مدهوشی، مهرداد؛ و نیازی، عیسی (1389). بررسی و تبیین توسعه صنعت گردشگری در استان گلستان، فصلنامه دانش و توسعه، (30) 17، 162-135.


17. موحد، علی؛ و زارعی، رضا (1394). محیط و گردشگری، توسعه شده توسط اندرو هولدن، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.


18. ورزقانی، رضا؛ زلفیزبویار، پروانه (۱۳۹۶). بررسی نقشه گذاری غرب استان مازندران در توسعه پایدار گردشگری، پژوهش‌های نوین علمی، شماره 8.


19. Azizi, H., Biglari, M., & Joudi, P. (2011). Assessment the feasibility of sustainable tourism in urban environments employing the cumulative linear model. Procedia Engineering, 21, 24-33.


20. Angelevska-Najdeska, K., & Rakicevik, G. (2012). Planning of sustainable tourism development. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 44, 210-220.


21. Ariyani, N., & Fauzi, A. (2019). Analysis of Strategic Variables for Ecotourism Development; an Application of Micmac. South Asian Journal of Social Studies and Economics, 1-12.


22. Bodosca, S., & Diaconescu, D. M. (2015). Tourism development after the implementation of sustainable strategies in Neamt County. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 188, 230-236.


23. Choon, S. W., Siwar, C., Pereira, J. J., Jemain, A. A., Hashim, H. S., & Hadi, A. S. (2011). A sustainable city index for Malaysia. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 18(1), 28-35.


24. Jain, V., & Ajmera, P. (2018). Modelling the factors affecting Indian medical tourism sector using interpretive structural modeling. Benchmarking: An International Journal, 25(5), 1461-1479.


25. Habibi, F., Rahim, K. A., Ramchandran, S., & Chin, L. (2009). Dynamic model for international tourism demand for Malaysia: Panel data evidence. International Research Journal of Finance and Economics, 33(1), 208-217.‏


26. MacCallum, N., Baert, T., Rosato, P., & Barbieri, S. (2011). Sustainable Tourism and Local Development in Apulia Region.


27. Neto, F. (2003). A new approach to sustainable tourism development: Moving beyond environmental protection. In Natural resources forum (Vol. 27, No. 3, pp. 212-222). Oxford, UK: Blackwell Publishing Ltd.


28. Tisca, I.A., Istrat, N., Dumitrescu, C. D., & Cornu, G. (2016). Management of Sustainable Development in Ecotourism: Case Study Romania. Procedia Economics and Finance, 39, 427-432.‏