ارائه الگوی توسعه پایدار مقصدهای گردشگری مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان جرقویه)
محورهای موضوعی : مربوط به گردشگری
ندا معتمدی
1
,
امیر گندمکار
2
*
,
حسین سلیمانی
3
,
احمد خادم الحسینی
4
1 - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
3 - استادیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
4 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
کلید واژه: الگوی توسعه, توسعه پایدار, مقصد گردشگری, جرقویه,
چکیده مقاله :
توسعه گردشگری روستایی به‌عنوان یک راهکار برای حل بسیاری از مشکلات مناطق روستایی شناخته شده و در زمینه‌های مختلفی مؤثر است. پژوهش حاضر باهدف ارائه الگوی توسعه پایدار در مقصدهای گردشگری روستایی شهرستان جرقویه صورت‌گرفته است. پرسش‌نامه‌ای با طیف لیکرت و 3 معیار اقتصادی، اجتماعی و کالبدی – محیطی طراحی و توسط کارشناسان، گردشگران و ساکنین تکمیل شدند. از آزمون t برای ارزیابی شرایط هر روستا، از آزمون فریدمن برای رتبه بندی معیارها و روستاها و از تحلیل واریانس برای مقایسه روستاها استفاده شد. نتایج نشان داد از نظر کارشناسان در بعد اقتصادی، رضایت گردشگران از محصولات محلی؛ در بعد اجتماعی، بهبود روابط اجتماعی و در بعد کالبدی- محیطی، بهبود بهداشت محیط روستا بیشترین اهمیت را داشته است. از نظر گردشگران در بعد اقتصادی، رضایت گردشگران از محصولات محلی؛ در بعد اجتماعی، حفظ الگوهای اجتماعی و فرهنگی و در بعد کالبدی- محیطی، بهبود دسترسی به اطلاعات روستا بیشترین اهمیت را داشته است. از نظر ساکنین در بعد اقتصادی، توسعه بازاریابی محلی؛ در بعد اجتماعی، بهبود دسترسی در روستا و در بعد کالبدی – محیطی، بهبود زیرساخت ها بیشترین اهمیت را داشته است. بطور کلی الگوی بعد اقتصادی، الگوی توسعه بازاریابی؛ الگوی بعد اجتماعی، الگوی همکاری و مشارکتی و الگوی بعد کالبدی – محیطی، الگوی توسعه ای و بهسازی می‌باشد.
Rural tourism development is recognized as a potential solution to many challenges in rural areas and contributes significantly across economic, social, and environmental dimensions. This study aimed to propose a sustainable development model for rural tourism destinations in Jarghoyeh County. A questionnaire based on a five-point Likert scale and comprising economic, social, and physical–environmental criteria was administered to experts, tourists, and residents. Data analysis employed t-tests to assess village conditions, the Friedman test to rank criteria and villages, and analysis of variance (ANOVA) to compare villages. Results showed that tourists prioritized satisfaction with local products in the economic dimension, social relations in the social dimension, and environmental health in the physical–environmental dimension. Residents emphasized local marketing in the economic dimension, accessibility in the social dimension, and infrastructure development in the environmental dimension. Overall, three models emerged: the marketing development model (economic), the cooperation and partnership model (social), and the development and improvement model (physical–environmental).
1- ایمانی، بهرام، ابول زاده، بهروز، 1401، تدوین الگوی توسعه پایدار گردشگری روستایی (نمونه موردی: روستاهای بخش هیر شهرستان اردبیل)، جفرافیا و مطالعات محیطی، 11(43)، 121-108.
2- پرور, فاطمه و خورشید, صدیقه، 1403، ارائه الگوی پیشرانهای توسعه گردشگری کشاورزی با رویکرد توسعه پایدار(مورد مطالعه: روستاهای شهرستان دورود استان لرستان). روستا و توسعه پایدار فضا، 5(3)، 103-78. doi: 10. 22077/vssd. 2024. 6708. 1203
3- پرچکانی، پروانه، 1393، مدیریت توسعه‌ی پایدار گردشگری و برنامه‌ریزی فضایی، کنفرانس بین‌المللی مدیریت و مهندسی صنایع، دانشگاه علم و فرهنگ، موسسه غیر انتفاعی، ص 14-1.
4- پژوهان، ایوب، بهور، شهین، ملکی، حجت اله، 1402، ارائه الگوی پارادایمی توسعه گردشگری خلاق روستایی (مورد مطالعه: روستاهای هدف گردشگری استان کرمانشاه)، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 18(64)، 259-217. doi: 10. 22054/tms. 2023. 76759. 2892
5- رکن الدین افتخاری، عبدالرضا، مهدوی، داوود، اکبری سامانی، ناهید، 1392، ارائه الگوی برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری پایدار روستایی (مطالعه موردی: دهستان لواسان کوچک). پژوهشهای جغرافیای انسانی (پژوهشهای جغرافیایی)، 45(1)، 123-146.
6- رومیانی، احمد، شایان، حمید، سجاسی قیداری، حمدالله، رضوانی، محمد رضا، 1399، ارزیابی شاخص‌های برنامه‌ریزی فضایی توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستایی در شرق استان مازندران، برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 9(35)، 31-1. doi: 10. 22080/jtpd. 2021. 18447. 3253
7- ضرغام بروجنی، حمید، اسدی زارچ، محمدرضا، 1403، آینده‌پژوهی مقصدهای گردشگری روستایی، عنصر کلیدی در توسعه پایدار گردشگری روستایی استان یزد (مورد مطالعه: روستای سریزد)، پژوهشهای روستائی، 15(2)، 297-282.
8- قدیری معصوم، مجتبی و پازکی، معصومه، 1387، نقش گردشگری پایدار روستایی در توسعه پایدار روستاها، مطالعه موردی: شهرستان پاکدشت، 5(2)، 22-13.
9- مشایخ، زهرا، کاظمی، امیر، محمودیان عطا آباد، حمید، سلطانی، حسن، 1403، ارائه الگوی گردشگری روستایی پایدار با رویکرد سرمایه اجتماعی، فصلنامه علمی برنامه‌ریزی منطقه ای. . doi: 10. 30495/jzpm. 2024. 32588. 4283
10- مهدوی, داوود و اکبری سامانی, ناهید، 1392، ارائهی الگوی برنامه‌ریزی راهبردی توسعه‌ی گردشگری پایدار روستایی(مطالعه موردی: دهستان لواسان کوچک)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، 45(1)، 146-123. doi: 10. 22059/jhgr. 2013. 30042
11- مهدوی، داوود، اکبری سامانی، ناهید، 1392، ارائهی الگوی برنامه‌ریزی راهبردی توسعه‌ی گردشگری پایدار روستایی (مطالعه موردی: دهستان لواسان کوچک، (¬پژوهش¬های جغرافیای انسانی، 45(1)، 123-146.
12- مظفری، زهرا و قاسمی، مریم، 1402، برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری پایدار روستایی (مطالعه موردی: شهرستان نیشابور)، فصلنامه پژوهشهای بازاریابی گردشگری و میهمان نوازی، 1(1)، 88-57.
13- وزین، نرگیس، برقی، حمید، طباطبایی، سید محمد، 1398، ارزیابی اثرات توسعه گردشگری بیابانی بر جوامع روستایی، مطالعه موردی: روستاهای بخش‌های جرقویه علیا و بن رود شهرستان اصفهان، جغرافیایی سرزمین، 57(15)، 121-105.
14- Ariyani, N. , & Fauzi, A. ,2023, Pathways toward the transformation of sustainable rural tourism management in central Java indonesia. Sustainability, 15(3), 1-18. https://doi. org/10. 3390/su15032592
15- Darvishi, H, Biranvandzadeh, M, Dehghani Elvar, S. A. , Ahmad, S. ,2014, Prioritization of rural tourism development strategies in terms of land use, Case study: Guyana Village (Aligudarz County), Quarterly of Development Strategies Rural, 1(2), 84-69
16- Franklin, A. ,2007, The Problem with Tourism Theory. In A. Morgan, & A. Pritchard, the Critical Turn in Tourism Studies: Innovative Research Methodologies, 131-148.
17- Germanovich, A. G. , Vasilieva, O. N. , Ordynskaya, M. E. , Allanina, L. M. , & Gorokhova, A. E. ,2020, Impact of tourism on sustainable development of rural areas: International experience. Journal Of Environmental Management and Tourism, 11(4), 965-972.
doi. org/10. 14505//jemt. 11. 4(44). 21
18- Kumar, S. , & Valeri, M. ,2022, Understanding the relationship among factors influencing rural tourism: A hierarchical approach. Journal Of Organizational Change Management, 35(2), 385-407.
https://doi. org/10. 1108/JOCM-01-2021-0006
19- Li, H. ,2022, Study on the Development Model of Rural Smart Tourism Based on the Background of Internet of Things. Explorations in Pattern Recognition and Computer Vision for Industry 4. 0, 3: 1-19. DOI: 10. 1155/2022/9688023
20- Moeini, A. ,2020, Geography and Historical Geography of Gorgan and Plain. Tehran: Book Printing Corporation.
21- Pearce, P. L. ,2000, “Fundamentals of tourist motivation”. In D. G. Pearce & R. W. Sutter (Eds. ), Tourism research: Critiques and challenges (pp. 113-124). London: Rutledge.
22- Rosalina, P. D. , Dupre, K. , & Wang, Y. ,2021, Rural tourism: A systematic literature review on definitions and challenges. Journal Of Hospitality and TourismManagement, 47(3),134149. https://doi. org/10. 1016/j. jhtm. 2021. 03. 001
23- Risteski, Michael, Kocevski,Jordan, Arnaudov, Kliment, 2012, Spatial planning and sustainable tourism as basis for developing competitive tourist destinations, Procedia - Social and Behavioral Sciences 44 (2012) 375 – 386,Sciverse ScienceDirect ,ELSEVIER, Available online at www. sciencedirect. com.
24- Soeswoyo, D. M. , Jeneetica, M. , Dewi, L. , Dewantara, M. H. , & Asparini, P. S. ,2021, Tourism potential and strategy to develop competitive rural tourism in indonesia. International Journal Of Applied Sciences In Tourism And Events, 5(2), 131-141. https://doi. org/10. 31940/ijaste. v5i2. 131-141.
25- Tambunan, A. A. , Sibarani, R. , & Asmara, S. , 2021, The Role of Youth in the Development of Cultural Tourism in Tipang Village, Baktiraja District, Humbang Hasundutan Regency. Budapest International Research and Critics Institute-Journal (BIRCI-Journal) Vol, 4(1), 144-152.
26- Tang, Zi, 2019, An integrated approach to the evaluating the coupling coordination between tourism and the environment, Tourism management, 46: 11-19.
27- Utami, D. D., Dhewanto, W., & Lestari, Y. D. ,2023, Rural tourismen trepreneurship success factors for sustainable tourism village: Evidence from indonesia. Cogent Business & Management, 10(1), 43-59.
https://doi. org/10. 1080/23311975. 2023. 2180845