اثر سرمایه انسانی بر آلودگی هوا در کشورهای صادرکننده نفت عضو اوپک
محورهای موضوعی : کالبدی
مهدی کمالی
1
,
مریم خداوردی سامانی
2
,
رضا شمس اللهی
3
,
حمید آسایش
4
1 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم
2 - دانشگاه خرم اباد
3 - اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت ا...بروجردی، بروجرد، ایران
4 - دانشیار اقتصاد دانشگاه آیت ا... بروجردی (ره)
کلید واژه: سرمایه انسانی, آلودگی هوا, اوپک, پانل فضایی,
چکیده مقاله :
درکشورهای صادرکننده نفت فعالیت‌های نیروی انسانی در عملیات‌های نفتی مثل کشف و استخراج معادن گازی، حفاری چاه‌های نفت، پالایش نفت خام و شعله‌ور کردن گازهای طبیعی، انتقال و ذخیره‌سازی صنایع نفت و گاز منجر به تخریب محیط زیست و افزایش آلودگی هوا را در پی دارد و این مساله تهدیدی جدی برای کشورهای وابسته به درآمدهای نفتی و البته پیامدهای زیست- محیطی آن برای سایر کشورها است. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر سرمایه انسانی بر آلودگی هوا در کشورهای صادرکننده نفت عضو اوپک طی دوره 2021-2000 با بهره‌گیری از الگوی پانل فضایی می‌باشد. بر اساس نتایج به دست آمده، سرمایه انسانی بر آلودگی هوا تأثیر مثبت و معنی دارد. به این معنادکه با افزایش یک درصدی سرمایه انسانی آلودگی هوا به میزان 25/2 درصد با ثابت بودن سایر شرایط افزایش می‌یابد. اثر مستقیم سرمایه انسانی مثبت است، و اثر غیرمستقیم آن نیز مثبت و معنی‌دار است. به این معنا که سرمایه انسانی بر الودگی هوا در کشور تأثیر مثبت دارد و بر الودگی هوا سایر کشورها نیز تاثیر مثبت دارد. دیگر نتایج پژوهش حاکی از آن است که متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه، شهرنشینی، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و درآمدهای نفتی منجر به آلودگی هوا شده‌اند.
The issue of air pollution is one of the most important dilemmas that have faced serious challenges in modern human life. This issue is important because life-threatening symptoms have been revealed and the current and future generations are facing threats due to environmental pollution. On the other hand, without a healthy environment, humans will not be able to live a normal life. For this reason, in order to preserve and protect the environment and keep it healthy as one of the most important basic needs for the continuation of life, it has been noticed by everyoneConsidering that the main source of carbon dioxide emission is fossil fuels; So it's no surprise that fossil fuel-rich economies are at the center of this debate. Therefore, the investigation of this issue in OPEC member oil exporting countries has been considered in this research.Countries whose economy depends on oil extract their fossil and mineral resources for domestic use and export, and on the other hand, for higher economic growth and development, they try to expand the industrial sector, and for this purpose, they turn to polluting industries. Also, in these countries, the activities of manpower in oil operations such as discovering and extracting gas mines, drilling oil wells, refining crude oil and flaring natural gas, transporting and storing oil and gas industries lead to environmental destruction and increase in air pollution.
انصاری، منوچهر، اشرفی، شیدا و جبلی، هدی (1395) بررسی تاثیر سرمایه انسانی بر نوآوری سبز، مدیریت صنعتی، دوره 8، شماره 2، 162-141.
جعفری، سعید، اسفندیاری، مرضیه و پهلوانی، مصیب (1399) نقش سرمایه انسانی در رشد اقتصادی، مصرف انرژی و آلودگی‌های زیست محیطی، مطالعات اقتصاد کاربردی ایران، دوره نهم، شماره 34، 107-77.
مظفری، زانا و متفکر ازاد، محمد علی (1398) تاثیر سرمایه انسانی و اجتماعی بر آلودگی هوا در استانهای ایران، نظریه‌های کاربردی اقتصاد، دروه 6، شماره 1، 128-97.
دهقان شبانی، زهرا، جمشیدی، ندا و زهتاب، محمد (1400) تاثیر سطوح مختلف توسعه بر اثرگذاری سرمایه انسانی در انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منتخب آسیایی، اقتصاد کشاورزی، دوره 15، شماره 4، 21-1.
سلمانپور، علی (1397) اثر رشد جمعیت، سرمایه انسانی و فرآوردهای نفتی بر آلودگی محیط زیست در ایران، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 20، شماره 4، 255-239.
شریف کریمی، محمد و حسنوند، علی (1399) اثر آموزش بر انتشار Co2 در ایران، محیط زیست طبیعی، دوره 73، شماره 18، 789-775.
عزتی، مرتضی و مظفری، زانا (1400) اثر سرمایه انسانی بر آلودگی هوا در ایران رهافیت GMM سری زمانی و منطق فازی، پژوهشهای اقتصادی، دوره 22، شماره 1، 146-115.
مداح، مجید و عبدی چرلو، منصور ( 1399) ارزیابی اثر نفت بر آلودگی محیط زیست در کشورهای عضو اوپک، سیاست‌های راهبردی وکلان، دوره 8، شماره 1، 25-1.
میرزایی، مرجانه، حری، حمید رضا و صادقی، زین العابدین ( 1398) تاثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر آلودگی هوا در کشورهای عضومنا، اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی، دوره 3، شماره 4، 20-1.
قدمی، مصطفی و عبدالوند، هادی ( 1397). بررسی سناریوهای ساختار فضایی شهری بر آلودگی هوا در شهر تهران، جغرافیا و توسعه فضای شهری، دوره 5، شماره 1، 280-261.
نونژاد، مسعود و روزی‌طلب، آناهیتا ( 1397). اثر رشد اقتصادی، مصرف انرژی بر آلودگی هوا در ایران، اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی، دوره 2، شماره 3، 126-99.
References
Ahmed, Z., Asghar, M. M., Malik, M. N., & Nawaz, K. (2020). Moving towards a sustainable environment: the dynamic linkage between natural resources, human capital, urbanization, economic growth, and ecological footprint in China. ResourcesPolicy, 67,10667,https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2020.101677
Ansaris, M., Ashrafi, S., & Jebellie, H. (2016). The Impact of Human Capital on Green Innovation. Industrial Management Journal, 8(2), 141-162. doi: 10.22059/imj.2016.60653.[in persion].
Bano, S., Zhao, Y., Ahmad, A., Wang, S., & Liu, Y. (2018). Identifying the impacts of human capital on carbon emissions in Pakistan. Journal of Cleaner Production, 183, 1082-1092. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.02.008.
Chen, F., Wang, M., & Pu, Z. (2022). The impact of technological innovation on air pollution: firm-level evidence from China. Technological Forecasting and Social Change, 177, 121521.
Dehghan shabani, Z., Jamshidi, N., & zehtab, M. (2021). The effect of Development Levels on the Impact of Human Capital on CO2 Emissions in Selected Asian Countries. Agricultural Economics, 15(4), 1-21. doi: 10.22034/iaes.2021.538437.1861.[in persion].
Danesh,Ulucak, R., & Khan, S. U. D. (2020). Determinants of the ecological footprint: role of renewable energy, natural resources, and urbanization. Sustainable Cities and Society, 54, 101996. https://doi.org/10.1016/j.scs.2019.101996
Ezzati M,. & Mozaffari, Z,. (2022). The Impact of Human Capital on Air Pollution in Iran: GMM and Fuzzy Logic Approach. QJER 22 (1), 5 http://ecor.modares.ac.ir/article-18-52587.[in persion].
Fisher, S., Bellinger, D. C., Cropper, M. L., Kumar, P., Binagwaho, A., Koudenoukpo, J. B., ... & Landrigan, P. J. (2021). Air pollution and development in Africa: impacts on health, the economy, and human capital. The Lancet Planetary Health, 5(10), 16-29.
Khan, Z., Ali, S., Dong, K., & Li, R. Y. M. (2021). How does fiscal decentralization affect CO2 emissions? The roles of institutions and human capital. Energy Economics, 94, 105060.
Hassan, S. T., Xia, E., Khan, N. H., & Shah, S. M. A. (2019). Economic growth, natural resources, and ecological footprints: evidence from Pakistan. Environmental science and pollution research, 26, 2929-2938. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2020.105060.
Jafari, S., Esfandiari, M., & Pahlavani, M. (2020). The Role of Human Capital in Economic Growth, Energy Consumption and Environmental Pollution along with Sustainable Development in Iran. Journal of Applied Economics Studies in Iran, 9(34), 77-107. doi: 10.22084/aes.2020.20099.2940. [in persion].
Jahanger, A., Yang, B., Huang, W. C., Murshed, M., Usman, M., & Radulescu, M. (2023). Dynamic linkages between globalization, human capital, and carbon dioxide emissions: empirical evidence from developing economies. Environment, development and sustainability, 25(9), 9307-9335.doi.org/101007/s10668
karimi, M. S., & hasanvand, A. (2021). Investigating the effect of training on carbon dioxide emissions in Iran by examining the environmental Kuznets curve. Journal of Natural Environment, 73(4), 775-789. doi: 10.22059/jne.2021.304780.2016.[in persion].
Langnel, Z., Amegavi, G.B., Donkor, P., & Mensah, J. K. (2021). Income inequality, human capital, natural resource abundance and ecological footprint in ECOWAS member countries. Resources Policy, 74(5), 102255. https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2021.102255
Liu, J., Pan, X., Qu, Y., Wang, C., & Wu, W. (2022). Air pollution, human capital and corporate social responsibility performance: evidence from China. Applied Economics, 54(4), 467-483.
Mozaffari, Z., & Motafakker azad, M. A. (2019). The Effect of Social Capital and Human Capital on Air Pollution in Iranian Provinces. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 6(1), 97-128.[in persion].
Maddah, M., & Abdicherlo, M. (2020). Evaluating the Effect of Oil on Environmental Pollution in OPEC Countries Based on the General Policies of Reforming Production. Quarterly Journal of The Macro and Strategic Policies, 8(1), 24-37. doi: 10.30507/jmsp.2020.102270[ in persion].
Nonezhat, M,. & Rozitalab, A,. (2018). The Effects of Economic Growth and Energy Consumption on Environmental Pollution: A Case Study of Iran. Journal of Environmental and Natural Resource Economics, 2(3), 99-124. doi: 10.22054/eenr.2017.9069.[in persion].
Oprea, M., Dunea, D., & Liu, H. Y. (2017). Development of a knowledge based system for analyzing particulate matter air pollution effects on human health. Environmental Engineering & Management Journal (EEMJ), 16(3).
Rosário Filho, N. A., Urrutia-Pereira, M., d'Amato, G., Cecchi, L., Ansotegui, I. J., Galán, C., ... & Peden, D. B. (2021). Air pollution and indoor settings. World Allergy Organization Journal, 14(1), 100499.
Song, J., Chen, Y., & Luan, F. (2023). Air pollution, water pollution, and robots: Is technology the panacea. Journal of Environmental Management, 330, 117170.
Sun, Y., Li, Y., Yu, T., Zhang, X., Liu, L., & Zhang, P. (2021). Resource extraction, environmental pollution and economic development: Evidence from prefecture-level cities in China. Resources Policy, 74(5), 102330
Yao, Y., Ivanovski, K., Inekwe, J., & Smyth, R. (2020). Human capital and CO2 emissions in the long run. Energy economics, 91, 104907.
Zhao, X., Huang, S., Wang, J., Kaiser, S., & Han, X. (2020). The impacts of air pollution on human and natural capital in China: A look from a provincial perspective. Ecological Indicators, 118, 106759.