بازتاب توصیفات نجومی در دیوان منوچهری دامغانی
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسیعبدالمجید محققی 1 * , هاشم عربی 2
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی و عضو هیات علمی دانشگاه یاسوج
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج
کلید واژه: poetry, سبک خراسانی, صور خیال, توصیف, اصطلاحات نجومی, منوچهری دامغانی, style Khorasani, Manouchehr Damghani, astronomy terms described,
چکیده مقاله :
یکی از راههای تکامل شعر و تنوع بخشی به مضامین آن، استفاده شاعر از اصطلاحات علوم گوناگونی؛ مانند: طب، نجوم... است تا هم معلومات متعدد خود را در کسوت زیبای شعرعرضه نموده، از نو آوری در آن سود جوید؛ و هم، محیط تربیتی، اجتماعی خویش و حوادثی که از آن در ذهن و شعرش تأثیر عمیق داشته، به خوانندگان بشناساند؛ شعر عصر غزنوی با سامانی تفاوتهایی دارد؛ از جمله اینکه سادگی بیان سامانی جای خود را به استحکام در دوره ی غزنوی می دهد، همچنین اجزای تصاویر خیالی شاعر دوره ی غزنوی تا حدّی در پختگی شعر مؤثّر واقع می گردد و از این منظر می توان منوچهری دامغانی را نماینده ی تمام عیار دوره غزنوی دانست؛ چرا که تصاویر شعریش از طبیعت، که حاصل تجربههای حسی وی میباشد، همه را با زبان شعری خویشتن توصیف می نماید و هر از گاهی تخیّل خویش را در این عرصه به جولان وا میدارد. وی با برخورداری از اطلاعات نجومی مطابق زمان خود اقدام به بیان و توصیف این اطلاعات نموده و بسیاری از تشبیهات نجومی خود را براساس تصاویر ذهنیای که از اجرام آسمانی داشته، به وجود آورده است و بسان هنرمندی زبردست میکوشد تا بین زمین و عناصر آن با فلک و کرات آن پیوندی شاعرانه دریابد، و با دقّت و ظرافت شگرفی این امور دور از هم و گاه متضاد- زمینی، آسمانی- را مقایسه، و مناسبتهایی میان آنها را استنباط نماید.
One of the ways the evolution of poetry and diversification of its contents, use a variety of terms, such as medicine, astronomy ..., the myth of national, religious, historical events, verses and sayings, news and likes to show his abilities in the juice it is Shrkhvysh For more information about the poetry and beauty of these innovations in subsidies. In addition, scientific, literary, educational and social environment and events in the mind and puts Shartasyr poetry, some of them for trial or within Vtb fancy art and show his skill to hold their poetry from the past, and even poets poetry Masrkhvd The effects are excellent.He has been creative material world Shvd somewhat mature poetry is effective and the best representative of Ghazni age Manouchehri Damghani that nature are described in the Court's alive. He obtained his poetic images of sensory experience, its unique style that gather images and imagination are not poets before his term in nature and trend objects, things look from their perspective.