تحلیل ساختاری طرح داستان تهمورث

محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی

جهانگیر صفری ¹ ( دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد )
امیر فتحی ² ( دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد )

تاریخ دریافت : 1390/06/28 تاریخ پذیرش : 1391/03/07 تاریخ انتشار : 1391/09/01

کلید واژه: طرح, داستان تهمورث, ساختار روایت, نقد ساختارگرا, نظریه‌ی ادبی, Tahmuroth story. Narrative structure. structuralism Criticism. Plot. Literary theory,

چکیده مقاله :

روایت بستری مناسب برای گزارش ترتیب واقعی رویدادهاست. در پژوهش حاضر طرح داستان تهمورث (از شاهنامه فردوسی) به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده ی آن، از دیدگاه چند تن از ساختارگرایان، بررسی و تحلیل شده است. در این داستان، ابتدا وضعیت متعادل برقرار است؛ در زمان پادشاهی تهمورث آرامش سراسر کشور را فرا می گیرد، سپس حادثه رخ میدهد و این وضعیت اولیه دچار روند تغییر می شود و وضعیت نامتعادل شکل می گیرد. تهمورث به دادگری و مردم نوازی می پردازد و چون دیوان آسایش خلق را می بینند، خوی بد وادارشان می کند که از فرمان او سرپیچی کنند و او را از تخت پادشاهی به زیر آورند. پس از آگاهی تهمورث از کارشان، جنگ رخ می دهد و دیوان شکست می خورند. بدین گونه بعد از رسیدن قهرمان به هدفش (یا عدم دستیابی) وضعیت متعادل سامان یافته ای شکل می گیرد. این وضعیت یکبار در این داستان اتفاق می افتد. هدف از انتخاب این موضوع، انطباق این نظریات بر این نوع ادبی (داستان) است.

چکیده انگلیسی:

Narrative is the best method for report real in series of events. In the ready research the plot of Tahmuroth story (from Shahname-Ferdosi) as a member of incorporator, was analysis by the view point of some structuralists. In this story, first the stable situation is in working. In the days of Tahmuroth king ship, the tranquility envelop all around the country. Afterwards the happen mishap and this primary situation changes to undesirable. Tahmuroth started to righteous and courtesy and since bureau saw the complete calm of people, ill temper persuaded them  to in refusal of his precept and discharge him of majesty. After Tahmuroth known their plans, the war happened and the bureau failed. Afterwards after that the hero get at to his target, a stable situation create. This condition happens in this story one time. The target of election this subject is adaptation this theoris on this kind of literary(story).

منابع و مأخذ:

1- احمدی، بابک، (1380)، ساختار و تأویل متن، چاپ هشتم، تهران: مرکز.

2- اخوت، احمد، (1371)، دستور زبان داستان، چاپ اول، اصفهان: فردا.

3- اسکولز، رابرت، (1383)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه ی فرزانه طاهری، تهران: آگه.

4- بالایی، کویی پرس؛ کریستف، میشل، (1366)، سرچشمه های داستان کوتاه، ترجمه احمد کریمی حکاک، چاپ اول، تهران: پاپیروس.

5- پراپ، ولادیمیر، (1368)، ریخت شناسی قصه­های پریان، ترجمه­ی فریدون بدره­ای، تهران: مرکز.

6- تودوروف، تزوتان، (1382)، بوطیقای ساختارگرا، ترجمه ی محمد نبوی، چاپ دوم، تهران: آگه.

7- تولان، مایکل جی، (1383)، درآمدی نقادانه زبان شناختی بر روایت، ترجمه ی ابوالفضل حری، چاپ اول، تهران: انتشارات بنیاد سینمایی فارابی.

8- داد، سیما، (1383)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ دوم، جلد اول، تهران،آگاه.

9- سلدن، رامان، (1372)، راهنمای نظریه­ی ادبی معاصر، ترجمه ی عباس مخبر، تهران: طرح نو.

10- سید حسینی، رضا، (1384)، مکتب های ادبی، چاپ چهارم، جلد دوم، تهران: نگاه.

11- فردوسی، ابوالقاسم، (1390)، شاهنامه، ویرایش و گزارش میر جلال الدین کزازی، چاپ هفتم، تهران: سخن.

12- فورستر، ادوارد مورگان، (1384)، جنبه­های رمان، ترجمه ی ابراهیم یونسی، چاپ پنجم، تهران: نگاه.

13- مستور، مصطفی، (1387)، مبانی داستان کوتاه، چاپ دوم، تهران: مرکز.

14- مکاریک، ایرناریما، (1384)، دانش نامه­ی نظریه ادبی معاصر، ترجمه ی مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.

 

15- مک کی، رابرت، (1383)، داستان، ترجمه ی محمد گذر آبادی، تهران: هرمس.

16- موسوی،سید کاظم، (1387)، آئین جنگ در شاهنامه فردوسی، چاپ اول، شهرکرد: انتشارات دانشگاه شهرکرد.

17- میر صادقی، جمال، (1385)، عناصر داستان، چاپ چهارم، تهران: سخن.

18- ______، (1386)، ادبیات داستانی، چاپ چهارم، تهران: سخن.

 19- یونسی، ابراهیم، (1388)، هنر داستان نویسی، چاپ دهم، تهران: نگاه.

20- یغمایی، اقبال، (1384)، ز گفتار دهقان، تلخیص شاهنامه به نثر، چاپ اول: تهران، توس.