بررسی بازتاب قابلیت از منظر ابن عربی در اشعار شاه داعی شیرازی

Subject Areas : Persian Language and Literature

shahnaz  solimani ¹ (PhD student of Persian language and literature, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Izeh Branch, Izeh.)
امیدوار  مالملی ² (Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Izeh Branch, Islamic Azad University, Izeh, Iran)

Received: 2023-04-19 Accepted : 2023-09-12 Published : 2023-11-22

Keywords: ابن عربی, اعیان ثابته, شاه داعی, قابلیت,

Abstract :

چکیدهابن عربی یکی از پیچیده‌ترین افکار عرفانی-فلسفی را دارد. او در طرح مسائل گوناگون عرفانی غالباً از ساختاری دشوار و با اصطلاح پردازیهای نوین بهره می‌گیرد. یکی از این مسائل، طرح اعیان ثابته در عدم و به تبع آن قابلیت است. اعیان ثابته در نظام فکری ابن عربی و اخلاف او عبارت است از صور علمی اشیاء در علم او که قبل از تعیّن خارجی متوجه آنها شده است. این صور علمی و یا روح پدیده‌ها در علم الهی به صورت خوب و بد، بعدها در تعین خارجی تحقق پیدا می-کند. تحقق پیداکردن آنها بر اساس قابلیتی است که آنها دارند. یعنی اگر قابلیت و شایستگی بد بودن را داشت، آن آفریده بد خواهد شد و اگر شایستگی و قابلیت خوب را داشت، آن آفریده خوب خواهد بود. این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی نوشته شده در پی آن است که قابلیت را از نظر ابن عربی و شاه داعی شیرازی بررسی کند. نتایج حاکی از آن است که شاه داعی در این مسأله مثل بسیاری از مسائل عرفانی دیگر از ابن عربی پیروی کرده و همان دیدگاه را بیان کرده است.کلیدواژه‌ها: ابن عربی، شاه داعی، قابلیت، اعیان ثابته

References:

فهرست منابع

قرآن کریم.

ابن عربی، محی‌الدین (۱۳۸۶) فصوص الحکم. ترجمه و شرح محمدعلی موحد و صمد موحد. تهران: کارنامه.

ابوزید، نصر حامد (۱۳۸۶). چنین گفت ابن عربی. ترجمه: سید محمد راست‌گو. تهران: نی.

جامی، عبدالرحمن (۱۳۸۹). نقد النصوص فی شرح الفصوص. تصحیح: میلی‌ام چیتیک. تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.

چیتیک، ویلیام (۱۳۹۰). طریق عرفانی معرفت از دیدگاه ابن عربی. ترجمه: دکتر مهدی نجفی افرا. تهران: جامی.

خراسانی، شرف‌الدین (۱۳۸۵). ابن عربی. مندرج در دایره المعارف بزرگ اسلامی. ج ۴. تهران: دایره المعارف. صص ۲۸۴- ۲۲۶.

داعی. نظام‌الدین محمد (۱۳۳۹). مثنوی‌های شش‌گانه. تصحیح: محمد دبیر سیاقی. تهران: کانون معرفت.

داعی، نظام‌الدین محمد (۱۳۴۱). دیوان شاه داعی. تصحیح: محمد دبیر سیاقی. تهران: کانون معرفت.

رالف آستین (۱۳۸۴). چکیده فصوص الحکم. ترجمه: حسین مریدی. تهران: طه.

زرین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۶۹). ارزش میراث صوفیه. تهران: امیرکبیر.

زمانی، کریم (۱۳۷۹). شرح جامع مثنوی معنوی. تهران: اطلاعات.

زمانی، کریم (۱۳۸۹). میناگر عشق. تهران: نی.

سجادی، سید جعفر (۱۳۷۸). فرهنگ علوم فلسفی و کلامی. تهران: انتشارات امیرکبیر.

سجادی، سید جعفر (۱۳۷۹). فرهنگ معارف اسلامی. تهران: انتشارات کومش تهران.

سنایی، ابوالمجد مجدود (۱۳۸۲). حدیقه‌الحقیقه. تصحیح مریم حسینی. تهران: نشر مرکز دانشگاهی.

شریفی حسن پاشا و نسترن شریفی (۱۳۸۶). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: انتشارات سخن.

شبستری، شیخ محمد (۱۳۹۰) گلشن راز. مقدمه و تصحیح و توضیحات: صمد موحد. تهران: طهوری.

قیصری، داوود (۱۳۹۰). شرح فصوص الحکم. ترجمه: محمد خواجوی. تهران: مولی.

نصر، سید حسین (۱۳۷۱) سه حکیم مسلمان. ترجمه: احمد آرام. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.

نیکلسون، رینولد (۱۳۷۶). تصوف اسلامی و رابطه انسان و خدا. ترجمه: محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.

references

The Holy Quran.

Ibn Arabi, Mohi-al-Din (1386) Fuss al-Hakm. Translated and explained by Mohammad Ali Mohd and Samad Mohd. Tehran: Karnameh.

Abu Zaid, Nasr Hamed (1386). This is what Ibn Arabi said. Translation: Seyyed Mohammad Rastgo. Tehran: Ney.

Jami, Abdurrahman (2009). Criticism of texts in Shahr al-Fusus. Edited by: Milliam Chittick. Tehran: Research Institute of Hikmat and Philosophy of Iran.

Chittick, William (2013). The mystical way of knowledge from Ibn Arabi's point of view. Translation: Dr. Mehdi Najafi Afra. Tehran: Jami.

Khorasani, Sharafuddin (1385). Ibn Arabi. Included in the great Islamic encyclopedia. C4. Tehran: Encyclopaedia. pp. 226-284.

claimant Nizamuddin Muhammad (1339). Six masnavis. Correction: Mohammad Debir Siyaghi. Tehran: Marafet Center.

Da'i, Nizamuddin Mohammad (1341). Court of Shah Dai. Correction: Mohammad Debir Siyaghi. Tehran: Marafet Center.

Ralph Stein (1384). Summary of Foss al-Hakm. Translation: Hossein Muridi. Tehran: Taha.

Zarin Koob, Abdul Hossein (1369). The value of Sofia's heritage. Tehran: Amir Kabir.

Zamani, Karim (1379). A comprehensive description of the spiritual masnavi. Tehran: Information.

Zamani, Karim (1389). mirror of love Tehran: Ney.

Sajjadi, Seyyed Jafar (1378). Culture of philosophical and theological sciences. Tehran: Amir Kabir Publications.

Sajjadi, Seyyed Jafar (1379). The culture of Islamic education. Tehran: Komesh Publishing House Tehran.

Sanai, Abul Majd Majdod (1382). The real garden. Correction by Maryam Hosseini. Tehran: Academic Center Publishing.

Sharifi Hassan Pasha and Nastern Sharifi (1386). Research methods in behavioral sciences, Tehran: Sokhon Publications.

Shabestri, Sheikh Mohammad (1390) Gulshan Raz. Introduction, proofreading and explanations: Samad Mohd. Tehran: Tahori.

Kayseri, Dawood (2010). Description of Fuss al-Hakm. Translation: Mohammad Khajawi. Tehran: Molly.

Nasr, Seyyed Hossein (1371) Three Muslim sages. Translation: Ahmed Aram. Tehran: Pocket books joint stock company.

Nicholson, Reynold (1376). Islamic Sufism and the relationship between man and God. Translation: Mohammad Reza Shafiei Kodkani. Tehran: Sokhn.