معرفی نسخۀ خطی منشآت امیر نظام گروسی
محورهای موضوعی : سبک شناسیمجتبی صفر علیزاده 1 , لیلا عدل پرور 2 , آرزو مومنی خانشان 3
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی خوی
2 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
3 - دانشجوی دکترای تخصصی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
کلید واژه: منشآت, امیرنظام, ویژگی‌های ادبی, معرّفی نسخة خطی, مهمّ ترین ویژگی‌های سبکی,
چکیده مقاله :
معرّفی و انتشار متون برجستۀ ادب فارسی، موجب رونق و غنای پیشینۀ علمی، ادبی و تاریخی کشور می‌شود. بسیاری از نسخ در کتابخانه‌های داخل و خارج کشور باقی است که به منظور شناسایی ضرورت دارد تصحیح، معرّفی و مورد ارزیابی قرار گیرند. از حسنعلی‌خان امیرنظام گروسی دو اثر ارزندۀ ادبی به صورت مکتوب به نام‌های منشآت و پند‌نامۀ یحیویه به جای مانده است که تا به حال معرّفی و مورد تحلیل و بررسی واقع نشده است. منشآت گروسی؛ اثری در نامه نگاری و مکاتیب دیوانی فارسی است که در قرن سیزدهم به سبک قائم مقام فراهانی به نثری ساده و بینابین نگاشته شده است و از نظر انعکاس اوضاع تاریخی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، دیوانی و... حائز اهمیّت می باشد، لذا بازنگری و معرّفی و شناسایی این اثر در باز‌آفرینی گذشتۀ فرهنگی ایران، می‌تواند مؤثّر باشد. در این مقاله سعی بر این است ضمن معرّفی امیر نظام گروسی و نقش وی در ترّقی و اصلاح جامعه و توجۀ به علوم ادبی و ادبیان، نسخه‌های اساس و کمکی منشأت وی، نیز معرّفی شده و به بیان مهّم‌ترین ویژگی‌های این اثر، پرداخته شود.
Introduction and publication of prominent Persian literature, It enriches the scientific, literary and historical background of the country. many copies remain in libraries inside and outside the country Which need to be corrected, introduced and evaluated to identify. From Hassan Ali Khan Amir-Nezam Grossi, there are two literary works in written form, titled "Yahviyah" Which has not yet been introduced and analyzed. Grosso Letters is a work of Persian writing and correspondence Which in the thirteenth century has been written as a simple and middle-class poet in the style of Qa'im Magame Farahani. and it is important in terms of reflecting the historical, cultural, political, economic, social, and civil matters. therefore, the review, introduction and identification of this work can be effective in recreating the cultural past of Iran.In this article, while introducing the emperor of Grossi's system and his role in the promotion and reform of society, and the emphasis on literary and literary sciences, he has also introduced the essential and auxiliary versions of his writing, and outlines the most important features of this work.
کتابنامه:
۱- احمدی کرمانی، یحیی، 1362، فرماندهان کرمان، نشر دانش.
۲- اقبال آشتیانی، عباس، 1351، سه سال در دربار ایران، انتشارات تهران، نوین.
۳- امیر نظام گروسی، حسنعلی بن محمّد صادق، 1394، منشآت، به تصحیح مجتبی صفرعلیزاده، آرزو مومنی خانشان، انتشارات شعر سپید.
۴- انوشه، حسن،1376، دانشنامۀ ادب پارسی، ج ۲، سازمان چاپ و انتشارات تهران .
۵- باستانی پاریزی، محمّد ابراهیم، ۱۳۶۸، پیغمبر دزدان ، انتشارات نگاه.
۶- بهار، محمّد تقی،1386، سبک شناسی بهار، نشر چاپخانۀ سپهر .
۷- بیهقی، محمّد بن حسین، ۱۳۸۰، تاریخ بیهقی، بر اساس نسخۀ دکتر فیاّض، ادیب پیشاوری، غنی فیاض، انتشارات تهران .
۸-پارسا نسب، محمّد ، 1387، جامعه شناسی ادبیّات فارسی، انتشارات سمت.
۹-خاتمی، احمد، 1374، مقدمۀ نظم و نثر دورۀ بازگشت ادبی، انتشارات پایا.
۱۰- دهخدا، علی اکبر، ۱۳۷۷، لغت نامه، دورۀ جدید انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
۱۱- سلطانی، محمّد علی، 1378، جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان، انتشارات سها.
۱۲- عضد الدوله، احمد میرزا، 1372، تاریخ عضدی، انتشارات تهران.
۱۳- محجوب، محمّد جعفر، ۱۳۳۶، دیوان قاآنی، انتشارات تهران .
۱۴- محمّد بن حسین علی، ۱۳۸۵، منشات امیر نظام گروسی، انتشارات سیب سرخ.
۱۵- محمّد حسن بن علی، اعتماد السلطنه، ۱۳۶۷، تاریخ منتظم ناصری، به تصحیح محمّد اسماعیل رضوانی، انتشارات دنیای کتاب.
۱۶- محمّدی برنجه، علی، ۱۳۸۵، منشأت امیر نظام گروسی، انتشارات سیب سرخ.
۱۷- مستوفی، عبدالله، ۱۳۷۱، شرح زندگانی من، انتشارات زوّار.
۱۸- مصاحب، غلامحسین،1374، دایرﺓ المعارف فارسی، انتشارات فرانکلین.
۱۹-معین، محمّد، ۱۳۷۱، فرهنگ فارسی، انتشارات امیر کبیر.
۲۰- مفتون دنبلی، عبدالرزاق، 1351، مآثرالسلطانیه، به کوشش غلامحسین صدری افشار، انتشارات تهران.
۲۱- میرزا سمیعا، محمّد سمیع، ۱۳۷۸، تذکرﺓ الملوک، به کوشش سیّد محمّد دبیر سیاقی، و سازمان اداری حکومت صفوی با تعلیقات مینورسکی بر تذکرﺓ الملوک، ترجمۀ مسعود رجب نیا، تهران،مؤسّسۀ انتشارات امیر کبیر.
۲۲- نفیسی، علی اکبر، ۱۳۴۳، فرهنگ نفیسی، نویسنده: ناظم الاطباء، تهران، انتشارات خیّام.
۲۳- هدایت، مهدی قلی خان، 1375، خاطرات و خطرات، انتشارات زوار.
۲۴- وقایع نگار کردستانی، علی اکبر، 1366، حدیقه ناصری، انتشارات امیر کبیر.
مجلات:
۲۵- بسناس، مهری، ۱۳۸۰ ، زندگی نامۀ سیاسی، اجتماعی، امیر نظام گروسی، انتشارات آوای نور
فراهانی،1355: 67
۲۶- تقی زاده ، منصور، ۱۳۴۵،دورۀ ۴، ش ۴۱ و ۴۲، ص ۲۷، امیر گروسی (مجلّات)
۲۷- قیداری، زهرا، ۱۳۹۰، تعامل تاریخ و ادبیّات، رشد آموزش تاریخ، دورۀ دوازدهم، شمارۀ ۳
۲۸- مردانی، فیروز، 1377، ترسّل و نامه نگاری در ادب فارسی، کیهان فرهنگی، ش 14، ص 43-47
۲۹- مهدی زاده، مهدی، ۱۳۷۸، تاریخچۀ منشات در ادب فارسی، کیهان فرهنگی، شمارۀ ، ۱۵۴، صص ۶۴-۶۷
سایت اینترنتی:
۳۱- نائبی، محمّد صادق، یکهزار واژۀ اصیل ترکی: https://qooyash.wordpress.com
_||_
bibliography:
1- Ahmadi Kermani, Yahya, 1362, Commanders of Kerman, Nash Danesh.
2- Iqbal Ashtiani, Abbas, 1351, Three Years in the Court of Iran, Tehran Publications, Novin.
3- Amir Nizam Grossi, Hasan Ali bin Mohammad Sadegh, 2014, Monshaat, edited by Mojtabi Safar Alizadeh, Arezoo Momeni Khanshan, Shear Sepid Publishing House.
4- Anousheh, Hassan, 1376, Persian Literature Encyclopedia, Volume 2, Tehran Printing and Publishing Organization.
5- Bastani Parisi, Mohammad Ibrahim, 1368, Prophet of Thieves, Negah Publications.
6- Bahar, Mohammad Taghi, 1386, Bahar stylistics, published by Sepehr printing house.
7- Bayhaqi, Muhammad bin Hossein, 1380, History of Bayhaqi, based on Dr. Fayaz's version, Adib Peshawari, Ghani Fayaz, Tehran Publications.
8- Parsa Nasab, Mohammad, 1387, Sociology of Persian Literature, Samt Publications.
9- Khatami, Ahmed, 1374, introduction to poetry and prose of the period of literary return, Paya Publications.
10- Dehkhoda, Ali Akbar, 1377, Dictionary, Tehran University Publications and Printing, New Era.
11- Soltani, Mohammad Ali, 1378, historical geography and detailed history of Kermanshahs, Soha Publications.
12- Azd al-Dawlah, Ahmad Mirza, 1372, Tarikh Azdi, Tehran Publications.
13- Mahjoub, Mohammad Jafar, 1336, Divan Qaani, Tehran Publications.
14- Mohammad bin Hossein Ali, 1385, the works of Amir Nizam Grossi, Sib Sorekh Publications.
15- Muhammad Hasan bin Ali, Etimad al-Sultaneh, 1367, the Naseri administrative history, corrected by Muhammad Ismail Rizwani, Duniya Kitab Publications.
16- Mohammadi Barinjeh, Ali, 2005, authored by Amir Nizam Grossi, Sib Sorekh Publications.
17- Mostofi, Abdullah, 1371, Narrative of my life, Zovar Publications.
18- Musaheb, Gholam Hossein, 1374, Farsi Encyclopedia, Franklin Publications.
19-Moin, Mohammad, 1371, Farhang Farsi, Amir Kabir Publications.
20- Mafotun Danbali, Abd al-Razzaq, 1351, Ma'ather al-Soltaniyeh, with the efforts of Gholamhossein Sadri Afshar, Tehran Publications.
21- Mirza Samia, Muhammad Sami, 1378, Tazkreğl al-Muluk, with the effort of Sayyid Mohammad Debir Siagi, and the administrative organization of the Safavid government with Minorski's annotations on Tzkreğl al-Muluk, translated by Masoud Rajab Niya, Tehran, Amir Kabir Publishing House.
22- Nafisi, Ali Akbar, 1343, Farhang Nafisi, author: Nazim al-Atba, Tehran, Khayyam Publications.
23- Hedayat, Mehdi Qoli Khan, 1375, Memories and Dangers, Zovar Publications.
24- Kurdish chronicler, Ali Akbar, 1366, Hadiqeh Naseri, Amir Kabir Publications.
magazines:
25- Basnas, Mehri, 1380, political and social biography, Amir Nizam Grossi, Avai Noor publishing house
Farahani, 1355: 67
26- Taghizadeh, Mansour, 1345, period 4, vol. 41 and 42, p. 27, Amir Grossi (magazines)
27- Kedari, Zahra, 1390, the interaction of history and literature, the growth of history education, twelfth period, number 3
28- Mardani, Firouz, 1377, sending letters and letters in Persian literature, Kihan Farhangi, vol. 14, pp. 43-47
29- Mehdizadeh, Mehdi, 1378, History of Origins in Persian Literature, Kihan Farhani, No. 154, pp. 64-67
website:
31- Naibi, Mohammad Sadegh, one thousand authentic Turkish words: https://qooyash.wordpress.com