واکاوی مؤلفه های ادبیات مهاجرت در رمان های همنوایی شبانه ارکستر چوبها و تماما مخصوص
محورهای موضوعی : نقد ادبی و نظریه پردازی
نرگس اسکویی
1
(استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بناب)
کلید واژه: ادبیات مهاجرت, تماما مخصوص, روایت‌شناسی, هم‌نوائی شبانۀ ارکستر چوبها,
چکیده مقاله :
ادبیات مهاجرت داستانی در ایران، به سبب مسائل معتنی‌به اجتماعی، پیوسته و با سرعت در حال گسترش است. این امر لزوم تحقیقات دامنه‌دار و چندبُعدی در حوزۀ ادبیات مهاجرت را مؤکدتر می‌سازد. تحقیق حاضر با رویکرد مطالعۀ تطبیقی، دو رمان مهم معاصر را از ادبیات مهاجرت، برای جستجوی مؤلفه‌های مشترک موجود در این آثار پی جسته است. هر دو رمان، بیان خاطره‌گونه از زندگی دو نویسندۀ مهاجر، معروفی و قاسمی، است. نتایج تحقیق گویای آن است که نوستالژی وطن پشت سر گذاشته شده و متعلقاتش و موضوعات متعددی از جهان فعلی پیرامون نویسنده (نظیر هویت، فرهنگ، ارتباطات، عواطف و...)، در کنار عواملی چون پریشانی ذهن و ترس دائمی (ناشی از جریانات متمرکز بر محور مهاجرت)، به‌شدت موجب پریشانی روحیِ راوی-نویسنده در هر دو رمان بوده است و این امر تاثیرگذار، سایر عوامل روایت‌ساز دو رمان، نظیر انتخاب زاویۀ دید، شخصیت‌پردازی، گسیختگی زمانی و مکانی روایت، طرح و پی‌رنگ و زبان روایت را در دو رمان، بسیار به‌هم نزدیک ساخته است. بهره‌مندی از تکنیک روایت‌گری جریان سیال ذهن، واگویه‌های ذهنی، وقفه‌های زمانی، زبان نمادین، تداعی‌های پیوسته، آشفتگی زمانی و مکانی با تکیه بر راوی غیرقابل اعتمادی که مخاطب باید وقایع داستان را از میان گفتار نامتعادل او -که آمیزه‌ای از واقعیت و رؤیا است- دریابد، و مهم‌تر از همه طرح اصلی دو داستان که بازگوکنندۀ حقایقی از وضعیت زندگی انسان مهاجر گریخته از وطن است، مؤلفه‌های مشترک مربوط به ادبیات مهاجرت و تبعید را در این دو رمان بسیار افزایش داده است.
Absterac: Narrative immigration literature in Iran is consistently and rapidly expanding due to substantial social issues. It necessitates extensive and multidimensional research in the field of literature and migration. The present study with a comparative study approach searches the two important novels of contemporary migration literature for common components in these works. Both novels express (like the autobiography) the lives of two immigrant writers. The results indicate that the nostalgia of home is left behind and its belongings and multiple threads (identity, culture, communication, emotions, etc.) of the current world of author, alongside factors such as mental distress and constant fear (out of concentrated flows on migration axis), strongly cause emotional distress of the narrator-author in both novels, and this effective issue has made very close together other narrative factors of both novels, like choosing the viewing angle, characterization, temporal and spatial rupture of the narrative, plot and narrative language (symbolic) in both novels. Using the narrative technique of stream of consciousness, mental reflections, time intervals, symbolic language, continuous associations, spatial and temporal confusion by relying on an unreliable narrator whom the audience must detect the events of the story through his unbalanced speech, which are a mixture of dream and reality, and most importantly the main design of the two stories that reflect the realities of the situation of migrating human fleeing from home has greatly increased the intertextual relationships of these two novels. Key words: Immigration Literature, Comparative Literature, Narratology, the Nocturnal Harmony of Wood Orchestra, All Special
_||_