طراحی الگوی اثرات اجرای حسابداری‌مدیریت‌زیست‌محیطی و استراتژی زیست‌محیطی بر عملکرد شرکت‌ها به کمک تئوری داده بنیاد
محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی
محمد حسین ستایش
1
*
,
سیدامین عالمشاه
2
1 - استاد حسابداری دانشگاه شیراز
2 - دانشگاه پیام نور
کلید واژه: حسابداری مدیریت زیست‌محیطی, عملکرد, استراتژی زیست محیطی, تئوری داده بنیاد,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر باهدف طراحی الگوی اثرات اجرای حسابداری‌مدیریت‌زیست‌محیطی و استراتژی زیست‌محیطی برعملکردشرکت‌ها به کمک تئوری داده بنیاد انجام شده است.یافته‌های پژوهش طی سه گام محقق شده است.گام اول:تجزیه‌وتحلیل کتابخانه‌ای؛گام دوم:انجام مصاحبه با 15 نفر ازخبرگان(بازه زمانی سالهای1401-1402)؛وگام سوم:کدگذاری مؤلفه‌های شناسایی شده براساس تئوری داده بنیاد به روش استراوس و کوربین.نهایتاً الگوی پارادایمی پژوهش شامل شرایط علّی،شرایط زمینه‌ای،عوامل محوری، عوامل مداخله‌گر،راهبردهاوپیامدهاارائه گردید.شرایط علّی شامل:مدیریت منابع انسانی،تعهد مدیریت ارشد،عدم اطمینان زیست‌محیطی،مسئولیت‌پذیری اجتماعی،نوآوری سبز،گزارشگری هزینه‌های زیست‌محیطی،افشای هزینه‌های زیست‌محیطی،قوانین و مقررات زیست‌محیطی،عملکرد مدیریت ارشدوبودجه‌ریزی زیست‌محیطی؛شرایط زمینه‌ای شامل: تعریف حساب‌های زیست‌محیطی در شرکت، وارد ساختن هزینه‌های زیست‌محیطی در گزارش‌های مالی شرکت‌ها، طراحی و استفاده از سیستم حسابداری مدیریت زیست‌محیطی، و هماهنگی بین بخش‌های مختلف سازمان؛ عوامل محوری شامل: پیاده‌سازی استراتژی توسعه قابلیت‌های زیست‌محیطی، پیاده‌سازی استراتژی شفافیت زیست‌محیطی، پیاده‌سازی استراتژی توزیع عادلانه منابع، پیاده‌سازی استراتژی ترویج مسئولیت‌پذیری زیست‌محیطی، و پیاده‌سازی استراتژی مشارکت جمعی؛ شرایط مداخله‌گر شامل: ردیابی، سنجش و گزارش صحیح و دقیق هزینه‌های زیست‌محیطی، تخصیص صحیح هزینه‌های زیست‌محیطی به محصولات و خدمات شرکت، کنترل مستمر و نظارت بر هزینه‌های زیست‌محیطی، انتشار دوره‌ای و منظم گزارش‌های زیست‌محیطی، و مدیریت هزینه‌های زیست‌محیطی؛ و راهبردها شامل: تدوین استانداردها و آیین‌نامه‌ها از سوی سازمان‌های مربوطه، برگزاری دوره‌های آموزشی مستمر، گنجاندن مباحث در سرفصل‌های درسی دانشگاهی و رتبه‌بندی شرکت‌ها و نهایتاً پیامدها شامل: ارتقای سطح عملکرد مالی و بهبود عملکرد زیست‌محیطی شرکت‌ها می‌باشند. این پژوهش ازحیث هدف،یک پژوهش اکتشافی بوده وازنظرنتیجه، پژوهش بنیادی محسوب می‌شودوازداده‌های کیفی استفاده می‌کند.همچنین از روش نمونه‌گیری نظری هدفمند باتوجه به سطح اشباع بهره جسته است.روایی و پایایی،براساس معیارهای قابلیت اعتباریاباورپذیری تأیید شده است.
The current research was conducted with the aim of designing the model of the effects of implementing Environmental Management Accounting and Environmental Strategy on the performance of companies by Grounded Theory. The findings of the research have been realized in three steps. The first step: library analysis; Second step: conducting interviews with 15 experts; And the third step: Coding the identified components based on Grounded theory using the Strauss and Corbin method. Finally, the research paradigm model including Causal conditions, Context conditions, Core categories, intervening factors, strategies and consequences was presented. This research is an exploratory research in terms of its purpose, and in terms of results, it is considered a basic research and uses qualitative data. It also used the targeted theoretical sampling method according to the saturation level. Validity and reliability are confirmed based on the criteria of credibility or believability. Finally, practical suggestions have been presented to managers and other stakeholders.