هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت در زنجیره سلامت مبتنی بر محرک‌های منابع انسانی با استفاده از تکنیک فازی

محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی

لاله عنایت سرخوش ¹ (گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
غلامرضا فرساد امان الهی ² (گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1402/04/13 تاریخ پذیرش : 1402/06/04 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: زنجیره سلامت, واژه‌های کلیدی: هزینه‌یابی, محرک‌های منابع انسانی,

چکیده مقاله :

چکیده حوزه سلامت با توجه به رویکرد سیستم حسابداری سنتی با مشکلات مالی مواجه است. در چند سال اخیر تجربه نشان داده است سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت می‌تواند جایگزین مناسبی برای مرتفع کردن مشکلات مالی باشد. نکته حائز اهمیت نحوه پیاده‌سازی سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت می باشد. دانش پیاده‌سازی هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت با دانش تئوری آن فاصله زیادی دارد، لذا وجود یک فرد خبره و آشنا به مراحل پیاده‌سازی درکنار مسائل تئوری توصیه می‌ شود. این پژوهش از نوع خردگرایانه و پژوهش کمی‌–کیفی می‌باشد که از با ابزار پرسشنامه و مصاحبه اطلاعات گردآوری شده و جامعه آماری این پژوهش خبرگان و اطلاعات مالی سه بیمارستان مطرح و فعال تهران می باشد. استخراج داده‌های آماری از طریق نرم‌افزار بیمارستانی HIS انجام گردیده است. نتایج نشان داد سیستم‌های هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت اگر چه باشفاف‌سازی بسیاری از مشکلات حوزه مالی بیمارستان را مرتفع می‌‌کند اما همچنان در مواردی به علت پویایی سیستم با ابهام همراه است. منطق فازی به علت پویایی محاسباتی ابهام‌زدایی را در محاسبات فراهم می‌‌کند. استفاده از این منطق می‌‌تواند تصمی‌م‌گیری هوشمند را توسط سیستم‌های نرم‌افزاری امکان‌پذیر کند. طبق تجربه بدست آمده، بیمارستان‌هایی با پزشکان و جراحان مجرب، واحدهای اتاق عمل و آنژیوگرافی فعال‌تری دارند. این امر با بالاتر بودن اطمینان خاطر بیماران از پزشکان و خدمات‌رسانی به موقع بیمارستان در امر تشخیص و درمان رابطه مستقیم دارد. لذا یک سیستم ABC کارا باید علاوه بر محرک‌های فعالیتی به محرک‌های دیگری نظیر منابع انسانی نیز توجه ویژه‌ای داشته باشد

چکیده انگلیسی:

Abstract The health sector is facing financial problems due to the traditional accounting system approach. In recent years, experience has shown that an activity-based costing system can be a viable alternative to solving financial problems. The important point is how to implement an activity-based costing system. Knowledge of activity-based costing implementation is far from its theoretical knowledge, so it is recommended to have an expert and familiar with the implementation steps along with theoretical issues. This research is a rationalistic and quantitative-qualitative research that is collected through questionnaires and interviews. The statistical population of this research is the experts and financial information of three prominent and active hospitals in Tehran. Statistical data were extracted through HIS hospital software. The results showed that activity-based costing systems, although transparency solves many of the problems of the hospital's financial area, is still ambiguous in some cases due to the dynamics of the system. Fuzzy logic provides ambiguity in calculations due to computational dynamics. slow. Using this logic can make intelligent decision making possible by software systems. Experience has shown that hospitals have more active operating room and angiography units with experienced physicians and surgeons. This is directly related to higher patient confidence in physicians and timely hospital services in diagnosis and treatment. Therefore, an efficient ABC system should pay special attention to other stimuli such as human resources in addition to activity stimuli.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• بختار استادی، رضا مختاریاندلوثی و محمدمهدی سپهری، ( 1397)، "روشی توسعه یافته برای درنظرگرفتن عدم قطعیت درهزینه‌یابی بر مبنای فعالیت برای خدمات بیمارستان با رویکردفازی"، فصلنامه سلامت، ساله هفدهم، شماره 4، شماره مسلسل 67.


• جلیلی، آرزو و لیدا حمیدی، (1393)، "تأثیر سیستم‌های یکپارچه برنامه‌ریزی منابع سازمان بر فرآیندهای مالی: شرکت توزیع نیروی برق استان گیلان"، همایش مهندسی ارزش و مدیریت هزینه شباهنگ، رضا، حسابداری مدیریت، تیرماه 1385 .


• حساس یگانه، یحیی، حجت حسن زاده و قدیری تلاقیان، (2008)، "هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت فازی"، حسابداری مدیریت.


• دارایی، رویا، (1382)، "سیستم‌های حسابداری و حسابداری مسئولیت"، مجله حسابدار، شماره 155.


• جامعی، رضا و فائزه رضایییمین، ( 1394)، "محاسبه بهای تمام شده خدمات مراقبت‌های بهداشتی بیمارستان تأمین اجتماعی شهر اصفهان با استفاده از روش هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت زمان‌گرا"، فصلنامه حسابداری سلامت، سال چهارم، شماره دوم، شماره پیاپی (12).


• خالقی مقدم، حمید، یحیی حساس یگانه، مقصود امیری و جلال شیره زاده، (1398)، "ارائه مدل اندازه‌گیری انعطاف‌پذیری مالی متناسب با شرایط محیطی ایران (با تأکید بر نوع مؤلفه‌ها)"،پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 11(43) ، صص 49-90


• محمدزاده سالطه، حیدر، عیسی ابیضی و مهدی محبعلی پور، (1399)، "تأثیر سرمایه اجتماعی بر هزینه سرمایه با تأکید بر عدم تقارن اطلاعاتی"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی ، (46)12، صص 203-232


• عزیزی، فرهاد، فریدون رهنمای رود پشتی، محمدحامد خان محمدی و محمد خدایی وله زاقرد، (1399)، "ارائه الگویی از اثر ویژگی‌های سیستم‌های اطلاعاتی حسابداری بر عملکرد سیستم مبتنی بر نقش تعدیلی عدم اطمینان کاری"،پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، (47)12، صص 31-54


• علی نژاد، حسن، محسن رضائیان، حمید پاکزاد، سرور صیادیان، محمدجابر عسکری و مهدی علی نژاد، (1400)، "محاسبه قیمت تمام شده خدمات بهداشتی، درمانی بیمارن مبتلا به بیماری کووید-۱۹ در بیمارستان علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) شهرستان رفسنجان در سال ۱۳۹۹ با تکنیک هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت: یک مطالعه توصیفی"، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، ۲۰ (۴) ، صص ۴۶۸-۴۵۱


• رحیم نیا، رامین، ملیحه رام، الهام سیاوشی، سامان قاسم پور، محسن بارونی، مهدی خاکیان و نورالهدی فخرزاد،(۱۳۹۳)، "محاسبه بهای تمام شده خدمات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تهران در حوزه معاونت دانشجویی و فرهنگی به روش هزینه‌یابی برمبنای فعالیت در سال ۱۳۹۰"، Interdisciplinary Journal of Virtual Learning in Medical Sciences، ۵(۲)، صص ۸-۱۵. com/p128029


• جلیلی، آرزو و عزیزاله منتقمی، (1395)، "هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت در سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان: با رویکرد حسابداری سنجش مسئولیت"، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، (19)5، صص 61-76

• Aeenparast A, Farzadi F, Maftoon F, Zahirian Moghadam T, (2014), “Feasibility of Estimating Cost of Diagnostic Radiology and Sonography Services by Using Activity based Costing”, Journal of the Iranian Institute for Health Sciences Research,14(1), PP. 15-23.


• Akbarzade, p. and m. Hematfar, (2016), “Implementation of Fuzzy Activity based Costing (FABC) Model in Ordibehesht Hospital of Shiraz”.


• M. and H. Kazemi (2009), “Time Driven Activity based Costing: A Novel Approach to Costing”, The 4th National Conference of Accounting Students, April the 2nd. [In Persian].


• Blocher, Stout, Cokins. (2010), “Cost Management: a Strategic Emphasis”, Mc Grow Hill.


• Hamady (2018), “Effect of Activity-based Costing on Profitability of Healthcare Services in Lebanese Private Hospitals”, polotsksu. UDC 336. 11


• Gale, T. (2005), “Encyclopedia of Management”, Edition 5. ISBN: 1414404786.


• Heizer, Jay., Render, Barry (2005), “Operations management”, 7th edition, Pearson Education, New Jersey.


• Ittner, C.D., Lanen, W.N. and Larcker, D.F., (2002), “The Association between Activitybased Costing and Manufacturing Performance”, Journal of Accounting Research, 40(3), PP.711-726.


• Javid, M. , et al. , (2016), “Application of the Activity-based Costing Method for Unit-cost Calculation in a Hospital”, Global Journal of Health Science, 8(1), PP. 165.