بررسی شاخص بازدهی ناشی از مقیاس، تغییرات تکنولوژیکی و رشد عوامل تولید بر هزینه ها در شرکت آب و فاضلاب شهرستان شازند

محورهای موضوعی : فصلنامه اقتصاد محاسباتی

مجید کارخانه ¹ (دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران)
احمد سرلک ² (استادیاراقتصاد، گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران)
کامبیز هژبر کیانی ³ (استاد اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی،تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/04/14 تاریخ پذیرش : 1401/04/14 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: تابع هزینه ترانسلوگ, بازدهی نسبت به مقیاس, رشد بهره وری, رگرسیونهای به ظاهر نامرتبط,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این مقاله بررسی شاخصهای بازدهی نسبت به مقیاس و صرفههای ناشی از مقیاس و همچنینبررسی وضعیت تغیرات تکنولوژیکی و نرخ رشد بهره وری عوامل تولید در شرکت آب و فاضلابشازند بوده است.با توجه به شرایط بحرانی آب در ایران و بخصوص منطقه شازند، برداشت های بی رویه آب های زیرزمینی و در خطرقرار گرفتن درآمد کشاورزان منطقه، انجام این مقاله لازم بود. به این منظور بر مبنای روش رگرسیونهای به ظاهرنامرتبط تکراری، از فرم تابع هزینه ترانسلاگ برای برآورد تابع هزینه عرضه آب استفاده شد. پارامترهای تابعهزینه از دادههای سری زمانی فصلی طی دوره زمانی 7831 تا 7833 برآورد گردید. در این شرکت از چهار عاملتولید نیروی کار، سرمایه، مواد اولیه و سایر خدمات در فرایند تولید بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که بازدهیکاهنده نسبت به مقیاس و عدم صرفهجویی ناشی از مقیاس در این شرکت برقرار بوده که به معنای عدم وجودانحصار طبیعی در این شرکت است. شاخص پیشرفت تکنولوژی و رشد بهره وری به ترتیب بیانگر کاهش هزینههادر نتیجه پیشرفت تکنولوژی و وجود رشد بهره وری در طول دوره مورد مطالعه بود.

چکیده انگلیسی:

The main purpose of this article is to investigate the return of scale indicators,technological changes and productivity growth rate on the cost in Shazand CityWater and Wastewater Company. For this purpose, based on repetitive seeminglyunrelated Regression, translog cost function form was used to estimate water supplycost function. Cost function parameters were estimated from seasonal time seriesdata over time period 2008 to 2018. The company used four factors of production,labor, capital, raw materials and other services in the production process. The resultsshowed that there is a diminishing return to scale and a lack of economies of scale,which means that there is no natural monopoly in the company. Technologyprogress and productivity growth indicator indicates that cost reduction as a result oftechnology progress and productivity growth over the study period.