اثر سرایت پذیري ریسک عدم تقارن بین نا اطمیناني بازار ارز و بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

عباس نعیمی ¹ , میر فیض فلاح شمس لیالستانی ^{2 *} , فریدون اوحدی ³

1 - گروه مدیریت مالی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
2 - مدیریت مالی، مدیریت ،آزاد واحد تهران مرکز،تهران.ایران
3 - استادیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، البرز، ایران

تاریخ دریافت : 1404/02/20 تاریخ پذیرش : 1404/03/03 تاریخ انتشار : 1404/04/11

کلید واژه: سرایت پذیری, ریسک عدم تقارن, بازار ارز, مدل گارچ, شوک‌های ساختاری,

چکیده مقاله :

هدف:  هدف اصلی این پژوهش، بررسی ساختار تلاطم و سرایت آن میان بازار سهام و بازار ارز ایران با استفاده از مدل‌های پیشرفته گارچ و مدل‌های رژیمی است. تمرکز اصلی بر تحلیل پویای تلاطم و شناسایی جهت و شدت سرایت شوک‌ها بین این دو بازار در بازه‌های زمانی مختلف است.

روش‌شناسی: در این مطالعه ابتدا برای مدل‌سازی تلاطم شرطی بازده سهام و ارز از مدل MS-EGARCH استفاده شد. برای تحلیل سرایت تلاطم، مدل‌های چندمتغیره BEKK-GARCH و VEC-GARCH به‌کار گرفته شدند. همچنین جهت شناسایی جهت و شدت سرایت‌ها، از تحلیل تجزیه واریانس تعمیم‌یافته در بستر مدل VAR(6) استفاده گردید.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که تلاطم بازار سهام در قالب دو رژیم قابل شناسایی است؛ به‌گونه‌ای که رژیم اول نشان‌دهنده ثبات نسبی و رژیم دوم معرف دوره‌های بی‌ثباتی است. برای بازار ارز، تلاطم در قالب یک رژیم قابل تحلیل بود که دارای نوسانات پایدار و شدید تلقی می‌شود. نتایج مدل‌های گارچ چندمتغیره نیز وجود سرایت دوطرفه تلاطم بین بازار سهام و ارز را تأیید کردند. همچنین شاخص سرریز کل و خالص تلاطم در برخی دوره‌ها به‌ویژه در سال‌های 1390، 1397، 1399 و 1400 افزایش قابل توجهی داشته است.

نتیجه‌گیری: تعامل تلاطمی بین بازار ارز و سهام از یک ساختار پویا و متغیر برخوردار است و در برخی مقاطع می‌تواند به بی‌ثباتی سیستماتیک در بازارهای مالی منجر شود. یافته‌ها بر ضرورت اتخاذ سیاست‌های هماهنگ مالی و ارزی به‌منظور کاهش اثرات متقابل منفی این بازارها تأکید دارند.

چکیده انگلیسی:

Objective: The main objective of this study is to examine the structure of volatility and its spillover between the Iranian stock market and the foreign exchange market using advanced GARCH models and regime-switching frameworks. The focus is on analysing the dynamics of volatility and identifying the direction and intensity of shock spillovers between these two markets over different time periods.

Methodology: To model the conditional volatility of stock and currency returns, the MS-EGARCH model was employed. For analysing volatility spillovers, multivariate GARCH models including BEKK-GARCH and VEC-GARCH were estimated. Additionally, generalized variance decomposition within a VAR(6) framework was used to identify the sources and magnitude of forecast error variances attributed to shocks in each market.

Findings: The results indicate that the stock market volatility follows a two-regime structure, with the first regime representing relative stability and the second regime corresponding to periods of instability. The currency market volatility was modelled under a single regime, exhibiting persistent and intense fluctuations. Findings from multivariate GARCH models confirm the existence of bidirectional volatility spillovers between the stock and foreign exchange markets. Furthermore, the total and net spillover indices surged significantly in certain periods, particularly in the years 2011, 2018, 2020, and 2021.

Conclusion: The interaction of volatility between the stock and currency markets demonstrates a dynamic and time-varying pattern, which may lead to systemic instability in financial markets. The findings emphasize the need for coordinated monetary and fiscal policies to mitigate adverse inter-market spillover effects.

منابع و مأخذ:


1) اربابی، فرزین(1397) پیش بینی تلاطم بازدهی سکه طلا در بازار دارایی های مالی(رهیافت GARCH-ANN) ، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 12، شماره 48.
2) امین خرازیان, آل عمران, برادران حسن زاده, & فرهنگ. (2023). بررسی همبستگی بین قیمت نفت خام و بازار سهام در ایران: رویکرد گارچ چندمتغیره و موجک. اقتصاد مالی, 17(64), 141-158.
3) جلائی، ا.، عسگری، م.، و فلاح، ش. (۱۳۹۴). بررسی اثر شوک‌های ارزی بر بازده سهام در ایران با استفاده از مدل GARCH. برنامه‌ریزی و بودجه، ۲۰ (۱)، ۸۷-۱۰۴.
4) دهقان خاوری, & میر جلیلی. (2020). تعامل ریسک سیستماتیک با بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران. اقتصاد مالی, 13(49), 257-282.
5) صادقی شاهدانی, م., & محسنی, ح. (2018). سرریزی و انتقالات نوسان قیمت سکه طلا بر بازار سرمایه. اقتصاد مالی, 12(44), 103-122.
6) طاهری، ا.، و صفاری، ن. (۱۳۹۰). رابطه نرخ ارز واقعی و شاخص بورس اوراق بهادار تهران: یک تحلیل ARDL. فصلنامه اقتصاد سنجی (مدلسازی اقتصادی)، ۲ (۳)، ۱۲۳-۱۴۵.
7) عباسیان، ا.، ابراهیمی، ف.، و شکری، م. (۱۳۷۸). بررسی تأثیر شوک‌های ارزی بر شاخص قیمت سهام با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری. پژوهش‌های اقتصادی (تحقیقات اقتصادی)، ۲ (۱)، ۴۵-۶۲.
8) نجارزاده، م.، یحیی‌پور، س.، و صالحی، ک. (۱۳۸۸). رابطه بلندمدت و کوتاه‌مدت نرخ ارز و شاخص قیمت سهام در ایران: رویکرد VAR. پژوهشنامه اقتصادی، ۹ (۲)، ۷۹-۹۹.
9) مهرگان، ن.، و احمدی قمی، م. (۱۳۹۴). بررسی نقش نرخ ارز به‌عنوان هادی بازار سهام ایران با استفاده از مدل‌های VAR پانلی. پژوهش‌های اقتصادی ایران، ۲۰ (۶)، ۱۵۹-۱۸۲.

10) Choudhry, T., Hassan, S. S., & Shabi, S. (2015). Relationship between gold and stock markets during the global financial crisis: Evidence from nonlinear causality tests. International Review of Financial Analysis, 41, 247-256.
11) Du, D. (2014). Exchange rate exposure and the market value of U.S. multinational firms. Journal of Economics and Business, 72, 1–15.
12) Engle, R. F., & Kroner, K. F. (1995). Multivariate simultaneous generalized ARCH. Econometric Theory, 11(1), 122–150.
13) Hamilton, J. D. (1994). Time series analysis. Princeton University Press.
14) Kenedy, S., & Nourizadeh, H. (2016). Exchange rate volatility and stock market returns: The case of USD/EUR and European markets. International Review of Financial Analysis, 44, 1–10.
15) King, M. A., & Wadhwani, S. (1990). Transmission of volatility between stock markets. Review of Financial studies, 3(1), 5-33.
16) Kumar, D. (2014). Return and volatility transmission between gold and stock sectors: Application of portfolio management and hedging effectiveness. IIMB Management Review, 26(1), 5-16.
17) Lim, K.-P., & Sek, S. K. (2014). Relationships between the volatility of exchange rate and stock price: A study on four East Asian emerging markets. International Journal of Economics and Management, 8(1), 1–24.
18) Pan, M.-S., Fok, R. C. W., & Liu, Y. A. (2007). Dynamic linkages between exchange rates and stock prices: Evidence from East Asian markets. International Review of Economics & Finance, 16(4), 503–520.
19) Patro, D. K., Wald, J. K., & Wu, Y. (2014). Currency devaluation and stock market response: An empirical analysis. Journal of International Money and Finance, 43, 130–153.
20) Sensoy, A., & Sobaci, C. (2014). Effects of volatility shocks on dynamic correlations between exchange rate, interest rate and stock market. Economic Modelling, 37, 508–512.
21) Vardar, G., Coşkun, Y., & Yelkenci, T. (2018). Shock transmission and volatility spillover in stock and commodity markets: evidence from advanced and emerging markets. Eurasian Economic Review, 1-58.