بررسی تغییرات کشش قیمتی تقاضای برق بخش خانگی در ایران با کاربرد روش فیلتر کالمن
محورهای موضوعی : اقتصاد مالیعلی اصغر اسماعیل نیا 1 , تیمور محمدی 2 , ابوطالب زمانی 3
1 - استاد یار دانشکده اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران.ایران
2 - استادیار دانشگاه علامه طباطبایی.تهران.ایران
3 - کارشناس ارشد اقتصاددانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران.ایران
کلید واژه: فیلتر کالمن, واژگان کلیدی: تقاضای برق, کشش قیمتی,
چکیده مقاله :
نظر به اهمیتی که انرژی برق در پیشرفت و توسعه ی جوامع بشری دارد و به دلیل نقش تقاضای برق در سیاست گذاری ها و تصمیمات مربوط به تولید، انتقال و توزیع این انرژی حیاتی، ضروری است که تقاضای انرژی برق و بخصوص کششهای قیمتی و درآمدی تقاضای آن مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. انرژی برق نسبت به سایر حاملهای انرژی، ضمن داشتن نقش مؤثر در تولید و مصرف، اهمیت ویژه ای نیز در فرآیند تصمیم گیری اقتصادی واجتماعی دارد. روند تغییرات مصرف برق در بخش خانگی طی سالهای گذشته نشان از رشد شدید مصرف آن در این بخش دارد. مصرف کل دربخش خانگی طی دوره ۱۳۵۶تا۱۳۸۰ حدود ۱۰ برابر و مصرف سرانه هرمشترک حدود ۳ برابرشده است. لذا بکارگیری تکنولوژی های روز دنیا درتولید لوازم خانگی در جهت بهینه سازی مصرف به منظوررفاه بیشتر خانوارها دارای اهمیت است. با توجه به ضرورت مطالعه در حوزه تخمین کشش قیمتی تقاضای برق و نظر به اهمیت آن در سیاست گذاری، مطالعات متعددی در این خصوص در کشور ایران و سایر کشورها انجام شده است. این مطالعه در نظردارد با بکارگیری تکنیک اقتصاد سنجی فیلتر کالمن روند تغییرات کشش قیمتی تقاضای برق در بخش خانگی ایران و میزان تأثیرپذیری مصرف برق از سیاست قیمت گذاری را تعیین نماید و همچنین با توجه به تاثیرگذاری عوامل غیر قابل مشاهده و متغیر های دیگری که از مدل حذف شده اند از تکنیک فیلتر کالمن با هدف جلوگیری از برآورد اریب دار ضرایب استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که کشش قیمتی تقاضای برق درطی زمان متغیر است و قدر مطلق کشش قیمتی تقاضای برق در طی بازه زمانی مورد مطالعه کاهش یافته و از رقمی نزدیک به یک در دهه 40 به رقمی پایین تر از یک در ابتدای دهه90 تقلیل یافته است. Given the important of Electricity energy in improvement and progress of societies, the role of electricity energy demand in policy making and decisions about production, transition and distribution of this critical energy , the study about electricity energy demand and specially price and income elasticity of demand is essential. Electricity energy compared to other energy carriers also have effective role in production and consumption and have important role in social /economic decision making. So use the modern technology in production of appliances for optimizing consumption create more welfare for families. This study by using Kalman filter technique is intended to estimate the price elasticity change trend of electricity demand in residential sector of Iran and found the rate of influencing electricity demand from price policy and regarding to eliminating invisible factors and the other factors from the model , used kalman filter also to avoid error estimate of coefficients. The result of this study show that the price elasticity of electricity demand change over time and absolute value of price elasticity of electricity demand during the period of the study reduced and from close to one in 40 decade reduced lower than one in 90s.
منابع
- امامی میبدی، علی. محمدی، تیمور و سلطان العلمایی، سیدمحمدهادی .(1389) ” تخمین تابع تقاضای داخلی گاز طبیعی به روش فیلتر کالمن مطالعه ی موردی تقاضای بخش خانگی شهر تهران) 23- “ فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسیهای اقتصادی سابق)، دوره 7، شماره 3، پاییز ، صفحات 41
- پژویان ،جمشید و تیمور محمدی ، “1379. قیمت گذاری بهینه رمزی برای صنعت برق ایران “، فصلنامه پژوهش های اقتصادی، شماره ششم ، ص 39-61
- پور آزرم ،الهام)1391( . ”برآورد تابع تقاضای برق خانگی استان خوزستان “ فصلنامه جستارهای اقتصادی ایران ، سال دوم، شماره4 ،صص 182-138
- توکلی،اکبرو بحرینی ،جعفر (1377). " برآورد رابطه تابع تقاضای برق خانگی استان اصفهان ". مجله تحقیقات اقتصادی،شماره 52،صص 115-136.
- حلافی، حمید رضا و علیرضا ،اقبالی. ”برآورد توابع تقاضای برق استان خوزستان به تفکیک خانگی و صنعتی “نشریه: اقتصاد » اقتصاد مقداری (بررسی های اقتصادی سابق) » بهار 1384)، دوره دوم - شماره 1 ، صص63 تا 88
- صفاری پور اصفهانی ،مسعود .(1378)"بررسی و پیش بینی تابع تقاضای برق در ایران"مقاله مجله برنامه و بودجه ،شماره 13و 14 ،ص .75-92
- لیارد پی. آر. جی و ا.ا. والترز. (1377). تئوری اقتصاد خرد. ترجمه عباس شاکری. تهران، نشر نی.
- عسگری،علی (1379). ”تخمین تابع تقاضای برق خانگی و برآورد کشش قیمتی و درآمدی آن“.مجله برنامه و بودجه ،شماره 62و 63 ،صص 103-119
- Abdul Razak F. Al-Farisa,b, 2002, The demand for electricity in the GCC countries a Economics Department, College of Business and Economics, United Arab Emirates University, United Arab Emirates b International Monetary Fund, Room 11-536, 700, 19th Street, N.W., Washington, DC, USA Energy Policy 30 (2002) 117–124
- Diabi, A., 1998." The demand for electric energy in Saudi Arabia: an empirical,investigation. OPEC Reviewm", 22 (1), 13–29.
- Frederick L. Joutz, Associate Professor, Department of Economics, The George Washington University, WashingtonPernille Holtedahl,Frederick L. Joutz(2000),. Energy Economics, DC 20052, (202) 994-4899,
- Houthakker, H. S., P. K. Amer. J. Agr,. 1974. Verleger and S. Denis.” Dynamic demand analysis for gasoline and residential electricity”. Econ.Vol.56, PP.412-418.
- Hunt, L.C., G. Judge & Y. Ninomiya. (2003). Underlying Trends and Seasonality in UK Energy Demand: A Sectoral Analysis. EnergyEconomics, 25:93-118.
- Hamilton, J.D. (1994). Time Series Analysis. Prinston University Press.
- Maybeck, P.S. (1979). Stochastic Model, Estimation and Control. ,Page 4-13 Academic Press, 1-190.
- R.I nglesi- Lotz. ,2011, ” The evoulution of price elasticity of electricity demand in South Africa : A Kalman filter application .Elsevier Energy Policy ” )1-7),doi:10.1016 / j . enpol.2011.03.078
ارزیابی و ش