ارزیابی هزینه رفاهی ناشی از اثرات افزایش نرخ ارز و قیمت حامل‌های انرژی بر هزینه‌های رفاهی مصرف کننده در ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

محمد شریف کریمی ¹ (استادیار اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.کردستان.ایران)
قدرت اله امام وردی ² (استادیار اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.تهران.ایران)
مجتبی کریمی ³ (کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستم‌های اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.تهران.ایران)

تاریخ دریافت : 1392/10/28 تاریخ پذیرش : 1392/12/28 تاریخ انتشار : 1393/03/01

کلید واژه: O18, حامل‌های انرژی, شاخص‌های اندازه گیری رفاه (CV), تابع تقاضای AIDS. طبقه بندی JEL : I32,

چکیده مقاله :

در این مطالعه، با استفاده از شاخص های اندازه گیری هزینه رفاهی (CV) و با بکارگیری تابع تقاضای LAIDS به بررسی اثر افزایش نرخ ارز و قیمت حامل های انرژی بر روی هزینه رفاهی مصرف کنندگان در ایران می پردازد. داده های به کار گرفته شده شامل قیمت حامل های انرژی (بنزین داخلی، بنزین وارداتی، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره، گاز و سایر فرآورده‌ها)، مقدار و سهم مصرف آن‌ها در بازه زمانی 1359- 1387 می باشد. لازم به ذکر است که تأثیر نوسانات نرخ ارز از طریق قیمت بنزین وارداتی مورد بررسی قرار گرفته است. طبیعی است که با افزایش نرخ ارز طی سالیان اخیر قیمت بنزین وارداتی نیز دستخوش نوسانات و تغیراتی شده است. نتایج مدل حاکی از آن است که افزایش در نرخ ارز و به تبع آن قیمت بنزین وارداتی براساس سناریوی اول قیمتی منجر به کاهش 06% رفاه مصرف کنندگان در جامعه می شود و برای جبران درآمد افراد جامعه در راستای نیل به سطح رفاه اولیه در سناریوی بایستی سالانه مبلغ 59 هزار ریال به هر خانوار پرداخت شود.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

1)    خسروی نژاد، علی اکبر، "اندازه گیری اثرات رفاهی حذف یارانه کالاهای اساسی بر خانوارهای شهری ایران"، فصل‌نامه پژوهش‌نامه بازرگانی، شماره۵۰، 1388.

2)    صلاح منش، احمد و فرهادی، عزیر ا...، "اثر تورمی افزایش قیمت بنزین"، وزارت بازرگانی، 1381.

3)    لیارد، پی. آر. جی. و والترز،" اقتصاد خرد"، ترجمه عیاس شاکری، تهران، نشر نی، 1377.

4)    محمد زاده، پرویز، "برآورد تقاضای خوراک در جامعه شهری ایران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، 1378.

5)    مطالعه بانک مرکزی، 1388.

6)    ترازنامه انرژی سال 1387، نشر معاونت اموربرق و انرژی وزارت نیرو، تهیه و تدوین دفتربرنامه‌ریزی کلان برق و انرژی وزارت نیرو.

7)    ترازنامه انرژی سال‌های مختلف و اطلاعات شرکت ملّی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، دفتر مطالعات اقتصادی برنامه‌ریزی و بررسی‌های اقتصادی وزارت بازرگانی، بررسی اثر افزایش قیمت بنزین، 1381.

8)    Anderson, G. and R. Blundell (1983) ‘Testing Restrictions in a Flexible Dynamic Demand System: An Application to Consumers’ Expenditure in Canada’, Review of Economic Studies 50: 397-410.

9)    Arthur Lewbel,Nesting the Aids and Translog Demand Systems, International Economic Review, Vol. 30, No. 2. (May, 1989), pp. 349-356.

10)   Angus Deaton; John Muellbauer,An Almost Ideal Demand System, The American Economic Review, Vol. 70, No. 3. (Jun., 1980), pp. 312-326

11)   Berndt, E.R. and N.E. Savin (1975) ‘Estimation and Hypothesis Testing in Singular Equations Systems with Autoregressive Disturbances’, Econometrica 43: 931-957.

12)   Buse, A. (1994) ‘ Evaluating the Linearized Almost Ideal Demand System’, American Journal of Agricultural Economics 76: 781-793.

13)   Carpentier, A. and H. Guyomard (2001) ‘Unconditional Elasticities in Two-Stage Demand Systems: An Approximate Solution’, American Journal of Agricultural Economics 81(1): 222-229.

14)   Chambers, M.J. and K.B. Nowman (1997) ‘Forecasting with the Almost Ideal Demand System: Evidence from Some Alternative Dynamic Specifications’, Applied Economics 29: 935-943.

15)   Chern, W.S., K. Ishibashi, K.Taniguchi and Y. Tokoyama (2002) ‘Analysis of Food Consumption Behavior by Japanese Households’, Ohio State University, National Agricultural Research Center and Food and Agriculture Organization of the United Nations.

16)   Deaton, A. and J. Muellbauer (1980a) ‘An Almost Ideal Demand System’, American Economic Review 70(3): 312-316.

17)   Dennis C, Cory, Russell L. Gum, William E. Martin, and Ray F. Brokken (1981) ‘Simplified Measurement of Consumer Welfare Change. American Journal of Agricultural Economics, Vol.63, No.4,( November).

18)   Edgerton, E. (1997) ‘Weak Separability and the Estimation of Elasticities in Multistage Demand’, American Journal of Agricultural Economics 79: 62-79.

19)   Eskeland,G. and Foyozioglu,T.” Is Demand for Polluting Goods Managable? An Econometrics Study Car Ownership Use in Mexico”., Journal of  Development Economics., Vol.53,(1997).

20)   Green, R. and J.M. Alston (1990) ‘Elasticities in AIDS Models’, American Journal of Agricultural Economics 72:442-445.

21)   Houtaker,H.S. “Additive Preferences”., Econometrics ,Vol. 28,(1960).

22)   James A. Chalfant,A Globally Flexible, Almost Ideal Demand System, Journal of Business & Economic Statistics, Vol. 5, No. 2. (Apr., 1987), pp. 233-242. Angus Deaton;

23)   Johnston, J. and J. Dinardo (1997) Econometric Methods.  U.S.A.: The McGraw-Hill Companies, Inc.

24)   LaFrance, JT (1999) ‘Integrability of the Linear Approximate almost Ideal Demand System’, University of California at Berkeley Working Paper 891 (June).

25)   Moschini, G. (1998) ‘The semiflexible almost ideal demand system’, European Economic Review 42: 349-364.