رابطه بین قیمت‌های نقدی و آتی سکه طلا در ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

محسن مهرآرا ¹ (استاد اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
فاطمه نائبی ² (کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1394/07/12 تاریخ پذیرش : 1394/09/14 تاریخ انتشار : 1393/12/20

کلید واژه: قرارداد آتی, مدل تصحیح خطا, رابطه علّی, مدل بیزین ور, روش میانگین موزون بین قیمت‌های قرارداد آتی با سررسیدهای مختلف,

چکیده مقاله :

ارتباط بین بازارهای نقد و آتی و چگونگی رابطه علّی بین این دو بازار از جمله موضوع های حائز اهمیتی است که مشخص شدن آن، در پیش‌بینی قیمت‌های آینده دارایی پایه و برنامه‌ریزی فعالان این بازار بسیار تأثیرگذار است. هدف این مطالعه بررسی چگونگی ارتباط علّی بین دو بازار نقد و آتی سکه طلا در ایران به‌عنوان تنها قرارداد آتی با نقدینگی بالا در کشور می‌باشد و روش منحصر به فردی در کشور که برای ساخت سری زمانی از قیمت‌های قرارداد آتی مورد استفاده قرار گرفته است، روش میانگین موزون بین قیمت قراردادهای آتی با سررسیدهای مختلف است. در این مطالعه با استفاده از رویکرد هم انباشتگی و مدل تصحیح خطا و همچنین آزمون علّیت همزمانی وجود یا عدم وجود رابطه علّی بین قیمت‌های نقدی و آتی سکه طلا بررسی شد. نتایج تخمین‌ها حاکی از این بوده که قیمت‌های این دو بازار هم انباشتگی دارند و با توجه به معادلات ECM و همچنین آزمون علّیت گرنجری ناشی از آن، رابطه علّیت بین قیمت نقدی و آتی سکه طلا هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت، دوطرفه است. آزمون علّیت از نوع همزمانی نیز مؤیّد وجود رابطه علّی به طور همزمان میان قیمت‌های این دو بازار می‌باشد. نمودارهای کنش - واکنش در دو بازار نقد و آتی با دو روش ECM و BVAR برآورد و با یکدیگر مقایسه شد که نتایج حاکی از آن بوده که این دو بازار با یکدیگر ارتباط دارند و شوک‌های هر بازار بر بازار دیگر اثرگذار است.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

1)    فکاری سردهایی، ب. میرزا پور، ا.صیامی،ع. کجوری، م. (۱۳۹۲). بررسی قیمت بازار آتی و نقدی سکه طلای ایران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، (۲۷)، ۹۳-۱۰۷.

2)    قامتی، ف. (۱۳۹۱). بررسی رابطه درآمدهای مالیاتی دولت و مخارج دولت در کشورهای در حال توسعه (رویکرد علت و معلولی و مقایسه کشورهای عضو اوپک و غیر اوپک)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.

3)    میرزاپور، ا. (۱۳۹۱). نسبت بهینه پوشش ریسک در قراردادهای آتی سکه بهار آزادی مورد معامله در بورس کالای ایران، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست های اقتصادی، (۶۴)، ۱۷۵-۲۰۶.

4)    نیکزاد، م. (۱۳۸۹). بررسی رابطه بین قیمت های نقد و آتی سکه طلا در بورس کالای ایران و کاربرد آن در پیش‌بینی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مهندسی مالی، مرکز آموزش عالی رجا قزوین.

5)    Hall, A.D., Anderson, H. M., & Grangar, C. W. J. (1992). A cointegration analysis of treasury bill yields. The Review of Economics and Statistics, 74(1), 116-126

6)    Hull, J. (2002). Fundamentals of future and options markets.fourth edition, Prentice Hall

7)    Newberry, D.M. (1992). Future markets: hedging and speculation, in P. Newman and M.Milgate, & J. Eatwell (Eds), The new palgrave dictionary of money and finance. 2,207-210

8)    Silvapulle, P.,& Moosa, I.A. (1199). The relationship between spot and future prices: evidence from the crude oil market. The journal of Futures Markets, 19 (2), 175-193.