تاثیر عوامل بیولوژیکی و روانشناختی بر تصمیمات اقتصادی سرمایه گذاران با نقش تعدیلی پذیرش ریسک
محورهای موضوعی : اقتصاد مالی
جلال گل محمدی قره بابا
1
,
زهرا پورزمانی
2
1 - گروه حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه حسابداری، ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: تصمیمات اقتصادی سرمایهگذاران, عوامل ژنتیک, عوامل فیزلوژی, سوگیریهای شناختی,
چکیده مقاله :
تصمیمات سرمایهگذاران تحت تأثیر عوامل بسیار متنوعی، از جمله عوامل بیولوژیکی مانند سطح هورمون‌ها در بدن تا عوامل روانشناختی مثل شخصیت و تجربه‌های گذشته قرار می‌گیرند. از سوی دیگه، عوامل روانشناختی مثل اعتماد به نفس، ترس از افت و یا خطرپذیری هم می‌توانند دست‌خوش تصمیمات سرمایه‌گذاری شخصی قرار بگیرند. با تعامل این دو نوع عامل، این تاثیرات می‌توانند به شکلی بسیار پیچیده و جالب ظاهر بشوند. لذا هدف این پژوهش بررسی تاثیر عوامل بیولوژیکی و روانشناختی بر تصمیمات سرمایه گذاران با نقش تعدیلی پذیرش ریسک، است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی؛ از نظر ماهیت روش توصیفی- همبستگی می‌باشد. همچنین از نظر شیوه گردآوری داده‌ها از نوع پیمایشی است. جامعه آماری 384 نفر از سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی در تهران هستند که از طریق پرسشنامه محقق ساخته، به ابراز عقیده خود مبادرت کردند. برای آزمون داده‌ها از مدلسازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار SMART-PLS، استفاده شد. یافته‌ها نشان از تأثیر مثبت و معنادار سوگیریهای شناختی بر تصمیمات سرمایه گذاران است. سوگیریهای رفتاری بر تصمیمات سرمایه گذاران تاثیرگذار است. عوامل فیزلوژی بر تصمیمات سرمایه گذاران تاثیرگذار است. عوامل ژنتیک بر تصمیمات سرمایه گذاران تاثیرگذار است. پذیرش ریسک تاثیر سوگیریهای شناختی بر تصمیمات سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهد. پذیرش ریسک تاثیر سوگیریهای رفتاری بر تصمیمات سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهد. پذیرش ریسک تاثیر عوامل فیزلوژی بر تصمیمات سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهد. پذیرش ریسک تاثیر عوامل ژنتیک بر تصمیمات سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهد.
Investors' decisions are influenced by a wide variety of factors, including biological factors such as hormone levels in the body to psychological factors such as personality and past experiences. On the other hand, psychological factors such as self-confidence, fear of failure or risk-taking can affect personal investment decisions. With the interaction of these two types of factors, these effects can appear in a very complex and interesting way. Therefore, the purpose of this research is to investigate the impact of biological and psychological factors on investors' decisions with the moderating role of risk acceptance. This research in terms of practical purpose; In terms of nature, it is a descriptive-correlational method. Also, in terms of the method of data collection, it is survey type. The statistical population consists of 384 real and legal investors in Tehran who expressed their opinion through a researcher-made questionnaire. Structural equation modeling with SMART-PLS software was used to test the data. The findings show the positive and significant effect of cognitive biases on investors' decisions. Behavioral biases affect investors' decisions. Physiological factors influence investors' decisions. Genetic factors influence investors' decisions. Risk acceptance affects the impact of cognitive biases on investors' decisions. Risk acceptance affects the impact of behavioral biases on investors' decisions. Risk acceptance affects the impact of physiological factors on investors' decisions. Risk acceptance influences the impact of genetic factors on investors' decisions.
فهرست منابع
ابراهیمی سروعلیا، محمدحسن و قنبرلو، فاطمه (1395) رابطه هوش معنوی با تورش های رفتاری در سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران،کنفرانس بین المللی مدیریت و حسابداری،تهران.
احمدوند، میثم؛ سنگینیان، علی(1395) مالی رفتاری و تیپ های چهارگانه سرمایه گذاران، چاپ اول ، انتشارات نگاه دانش
جمشیدی، مهرداد (1397) بررسی تورش های رفتاری و عوامل موثر بر ایجاد آن در سرمایه گذاران فرشته، پنجمین کنفرانس بین المللی تکنیک های مدیریت و حسابداری، تهران.
جهانی، امیرمسعود. شورورزی، محمدرضا. مسیح آبادی، ابوالقاسم. مهرآذین، علیرضا (1399) ارائه مدلی برای تبیین رفتارهای مالی سرمایهگذاران در فعالیت های زیست محیطی بر مبنای ادراک از بازده پورتفوی سهام و مکانیزم های روانشناختی در بورس اوراق بهادارتهران. فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی. دوره 14، شماره 1، صص128-112.
حسینی چگنی، الهام. حقگو، بهناز. رحمانی نژاد، لیلا (1393) بررسی تورش های رفتاری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای مدل معادلات ساختاری. راهبرد مدیریت مالی سال دوم، شماره 7، صص 113-133.
دادرس، کیوان. طلوعی اشلقی، عباس. رادفر، رضا (1397) نقش مالی رفتاری در درک رفتار سرمایه گذاران فردی (مرور شواهد تجربی از بورس اوراق بهادار تهران). دانش سرمایه گذاری. دوره 7، شماره 28، زمستان 1397، صفحه 83-102.
راکی، مولود، مهرآرا، محسن؛ عباس نژاد، حسین؛ سوری، علی.(1399). مدلسازی اثر تورش رفتاری زیان گریزی بر پویاییهای قیمت و بازدهی بازار سهام ( کاربرد مدل سازی مبتنی بر عامل در اقتصاد فتاری).دانش مالی تحلیل اوراق بهادار.دوره13، شماره45، صص180-165.
رهنمای رودپشتی، فریدون. تاجمیر ریاحی، حامد (1393) مدلسازی تأثیر تورش‌های رفتاری بر رکود بازار سرمایه براساس رویکرد تفسیری– ساختاری (ISM). مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار. دوره 5، شماره 19 - شماره پیاپی 19، صفحه 111-130.
زینی وند, محمد, جنانی, محمد حسن, همت فر, محمود, ستایش, محمدرضا. (1400). سوگیریهای رفتاری و تصمیمات سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی مبتنی بر اطلاعات تکنیکال در بورس اوراق بهادار تهران اقتصاد مالی, 15(57), 233-258.
سعادت زاده حصار؛ بهزاد؛ عبدی، رسول؛ محمدزاده سالطه، حیدر؛ نریمانی، محمد(1400) نقش سوگیری شناختی در رفتار سرمایه گذاران در بورس، مجله روانشناسی مدرسه، دوره 10، شماره 2؛ صص44-66.
سلیمانی، علی؛ بدرگرمی، رضا؛ کیا، پژمان(1397) روانشناسی مالی رفتاری، چاپ اول
صادقی، ابراهیم و باغبان، مهدی (1397) بررسی تاثیر تورش های رفتاری سرمایه گذاران بر تصمیم گیری مالی (مورد مطالعه: سرمایه گذاران بانک گردشگری تهران)،کنفرانس ملی الگوهای نوین در مدیریت و کسب و کار با رویکرد حمایت از کارآفرینان ملی،تهران.
غیور باغبانی، سید مرتضی؛ بهبودیف امید(1396) عوامل موثر بر بروز زفتار سرمایه گذاران با رویکرد پدیدارنگاری، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت دارایی و تامین مالی، سال 5، شماره 3، صص57-76.
فرازیانی، فاتح (1397) تدوین مدل تورش های رفتاری سرمایه گذاران در ورزش استان کرمانشاه. علوم تربیتی و روانشناسی. دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 4. زمستان 1397. صفحه 45-52.
فریماه، مخاطب؛ اسلامی، محسن؛ پیری زاده، علی(1398) بررسی تاثیر تیپ شخصیتی سرمایه گذاران بر سوگیریهای رفتاریشان در بورس اوراق بهادار تهران، پنجمین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مدیریت و حسابداری
قیصری، روح اله؛ صالحی، اله اکرم؛ قبادی، صغری(1400) بررسی نقش دانش مالی سرمایه گذاران بر رفتار مالی در بازار سرمایه ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، سال 15، شماره 54، صص325-353.
مخاطب رفیعی، فریماه و اسلامی، محسن و پیری زاده، علی (1397) بررسی تاثیر تیپ شخصیتی سرمایه گذاران بر سوگیری های رفتاریشان در بورس اوراق بهادار تهران،پنجمین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مدیریت و حسابداری،تهران.
مختاریان، امید؛ آقایی، محمد؛ دارابی، رویا(1393) آقایی، محمدعلی، و مختاریان، امید. (1383). بررسی عوامل موثر بر تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 11(36)، 3-25.
مرادی, مریم, پورزمانی, زهرا. (1402). سنجش روابط شوک های اطلاعاتی درونی و بیرونی با تورش های رفتاری سرمایه گذاران. اقتصاد مالی, 17(64), 75-100. doi: 10.30495/fed.2023.705592
مسکنی، مصطفی؛ عبدلی، محمدرضا(1399) بررسی تاثیر انگیزه رقابتی مدیرعامل بر ارتباط سوگیری های رفتاری مدیران با ضعف سستم کنترل داخلی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، راهبرد مدیریت مالی، سال 8، شماره 29، صص155-135.
موسوی, سیده زهرا, کعب عمیر, احمد, نصیری, سعید. (1402). ارزیابی تاثیرپذیری قضاوت های سرمایه گذاران از خوانایی افشای گزارش های مالی شرکت. اقتصاد مالی, 17(63), 173-192.
نصیری، سیده زهرا. کامیابی، یحیی (1398) بررسی تأثیر تمایلات و رفتار معاملاتی سرمایهگذاران فردی بر بازده مازاد: الگوی تجدیدنظرشدۀ فاما و فرنچ. مدیریت دارایی و تأمین مالی. مقاله 8، دوره 7، شماره 4 - شماره 27، صفحه 97-116.
یعقوبی، اعظم. سعیدی، پرویز (1397) مروری بر مطالعات روانشناسی و تصمیم گیری های مالی. فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری. دوره 4، شماره 1، بهار. ص 23-37.
Abdorrahimian, M. H., Torabi, T., Sadeghisharif, S. J., & Darabi, R. (2018). Behavioral Decision Making Pattern for Individual Investors In Tehran Stock Exchange. Journal of Investment Knowledge, 7(26), 113-130.
Alevy, J. E., Haigh, M. S., & List, J. A. (2007). Information cascades: Evidence from a field experiment with financial market professionals. The Journal of Finance, 62(1), 151-180.
Badri, A., & Kucheki, A. (2013). Trading volume and stock return, evidence of Tehran Stock Exchange Based on behavioral financial analysis. Journal of financial accounting, 5(18), 1-24.
Baker, M., & Wurgler, J. (2006). Investor sentiment and the cross‐section of stock returns. The journal of Finance, 61(4), 1645-1680.
Bange, M. M. (2000). Do the portfolios of small investors reflect positive feedback trading?. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 35(2), 239-255.
Ben-David, I., Graham, J. R., & Harvey, C. R. (2007). Managerial overconfidence and corporate policies (No. w13711). National Bureau of Economic Research.
Bushman, R. M., Piotroski, J. D., & Smith, A. J. (2004). What determines corporate transparency?. Journal of accounting research, 42(2), 207-252.
Chiang, M. T., & Lin, M. C. (2019). Market sentiment and herding in analysts’ stock recommendations. The North American Journal of Economics and Finance, 48, 48-64.
Chiang, T. C., Qiao, Z., & Wong, W. K. (2010). New evidence on the relation between return volatility and trading volume. Journal of Forecasting, 29(5), 502-515.
Chou, R. K., & Wang, Y. Y. (2011). A test of the different implications of the overconfidence and disposition hypotheses. Journal of Banking & finance, 35(8), 2037-2046.
Daniel, K., & Hirshleifer, D. (2015). Overconfident investors, predictable returns, and excessive trading. Journal of Economic Perspectives, 29(4), 61-88.
Englich, B., Mussweiler, T., & Strack, F. (2006). Playing dice with criminal sentences: The influence of irrelevant anchors on experts’ judicial decision making. Personality and Social Psychology Bulletin, 32(2), 188-200.
Fraser, P. (2004). How do US and Japanese investors process information, and how do they form their expectations of the future? Evidence from quantitative survey based data. Journal of Asset Management, 5, 77-90.
Frazzini, A. (2006). The disposition effect and underreaction to news. The Journal of Finance, 61(4), 2017-2046.
Gervais, S., & Odean, T. (2001). Learning to be overconfident. The review of financial studies, 14(1), 1-27.
Glaser, M., & Weber, M. (2005). September 11 and stock return expectations of individual investors. Review of Finance, 9(2), 243-279.
Glaser, M., & Weber, M. (2009). Which past returns affect trading volume?. Journal of Financial Markets, 12(1), 1-31.
Graham, J. R., & Harvey, C. R. (2005). The long-run equity risk premium. Finance Research Letters, 2(4), 185-194.
Grinblatt, M., & Keloharju, M. (2009). Sensation seeking, overconfidence, and trading activity. The Journal of Finance, 64(2), 549-578.
Haigh, M. S., & List, J. A. (2005). Do professional traders exhibit myopic loss aversion? An experimental analysis. The Journal of Finance, 60(1), 523-534.
He, Z., He, L., & Wen, F. (2019). Risk compensation and market returns: The role of investor sentiment in the stock market. Emerging Markets Finance and Trade, 55(3), 704-718.
Heaton, J. B. (2002). Managerial optimism and corporate finance. Financial management, 33-45.
Hudson, Y., Yan, M., & Zhang, D. (2020). Herd behaviour & investor sentiment: Evidence from UK mutual funds. International Review of Financial Analysis, 71, 101494.
Khan, M. T. I., Tan, S. H., & Chong, L. L. (2017). How past perceived portfolio returns affect financial behaviors—The underlying psychological mechanism. Research in International Business and Finance, 42, 1478-1488.
Lee, B. S., & Rui, O. M. (2002). The dynamic relationship between stock returns and trading volume: Domestic and cross-country evidence. Journal of Banking & Finance, 26(1), 51-78.
Li, J. (2019). Sentiment trading, informed trading and dynamic asset pricing. The North American Journal of Economics and Finance, 47, 210-222.
Loewenstein, G. F., Weber, E. U., Hsee, C. K., & Welch, N. (2001). Risk as feelings. Psychological bulletin, 127(2), 267-286.
Northcraft, G. B., & Neale, M. A. (1987). Experts, amateurs, and real estate: An anchoring-and-adjustment perspective on property pricing decisions. Organizational behavior and human decision processes, 39(1), 84-97.
Odean, T. (1998). Volume, volatility, price, and profit when all traders are above average. The journal of finance, 53(6), 1887-1934.
Pompian, M. M., & Wood, A. S. (2006). Behavioral Finance and Wealth Management: How to Build Optimal Portfolios for Private Clients.
Ricciardi, V. (2008). The psychology of risk: The behavioral finance perspective. Journal of Investment Managemen , 100 (10), 98-100.
Shiller, R. J. (1999). Human behavior and the efficiency of the financial system. Handbook of macroeconomics, 1, 1305-1340.
Statman, M., Thorley, S., & Vorkink, K. (2006). Investor overconfidence and trading volume. The Review of Financial Studies, 19(4), 1531-1565.
Switzer III, F. S., & Sniezek, J. A. (1991). Judgment processes in motivation: Anchoring and adjustment effects on judgment and behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 49(2), 208-229.
Thaler, R. H. (2016). Behavioral economics: Past, present, and future. American economic review, 106(7), 1577-1600.
Tversky, A., & Kahneman, D. (1974). Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases: Biases in judgments reveal some heuristics of thinking under uncertainty. science, 185(4157), 1124-1131.
Wansink, B., Kent, R. J., & Hoch, S. J. (1998). An anchoring and adjustment model of purchase quantity decisions. Journal of Marketing Research, 35(1), 71-81.
Waweru, N. M., Munyoki, E., & Uliana, E. (2008). The effects of behavioural factors in investment decision-making: a survey of institutional investors operating at the Nairobi Stock Exchange. International Journal of business and emerging markets, 1(1), 24-41.
Welch, I. (2000). Views of financial economists on the equity premium and on professional controversies. The Journal of Business, 73(4), 501-537.
Yang, C., & Wu, H. (2019). Chasing investor sentiment in stock market. The North American Journal of Economics and Finance, 50, 100975.
Yuan, Y. (2015). Market-wide attention, trading, and stock returns. Journal of Financial Economics, 116(3), 548-564.
Zahera, S. A., & Bansal, R. (2018). Do investors exhibit behavioral biases in investment decision making? A systematic review. Qualitative Research in Financial Markets, 10(2), 210-251.
Zaiane, S. (2015). Behavioral biases of individual investors: the effect of anchoring. Eurasian Journal of Social Sciences, 3(1), 13-19.
Zia, L., Ilyas Sindhu, M., & Haider Hashmi, S. (2017). Testing overconfidence bias in Pakistani stock market. Cogent Economics & Finance, 5(1), 1289656.