طراحی مدل تابآوری کالبدی شهر در مقابل زلزله با تأکید بر تئوری انتقادی و رویکرد نظریه داده بنیاد
محورهای موضوعی : آمایش محیطسارا توتونچی 1 , حسین بحرینی 2 * , منوچهر طبیبیان 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد، گروه شهرسازی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 - استاد، گروه شهرسازی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
کلید واژه: پایداری, تابآوری, تئوری انتقادی, زلزله, نظريه دادهبنياد, شهرستان دزفول.,
چکیده مقاله :
به رغم اهمیت تابآوری در دستیابی به توسعه پایدار شهری، تابآوری شهری تاکنون نتوانسته است کارآمدی و جنبه عملیاتی خود را آنگونه که باید، نمایان سازد. لذا این پژوهش با هدف ارتقاء تحققپذیری تابآوری شهری در محله قلعه شهر دزفول با تلفیق تئوری تابآوری و تئوری انتقادی انجام پذیرفت. اين مطالعه به روش کیفی و با استفاده از روششناسی نظريه دادهبنياد و مصاحبه نیمهساختاریافته با خبرگان انجام شد. تحلیل دادهها در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام پذیرفت و به ظهور 429 کد باز، 99 مفهوم در قالب 17 مقوله اصلی منجر گردید. نتایج نشان داد خطر وقوع زلزله، ناپایداری ساختاری، ضرورت حفظ و نگهداری از بافت محله و آسیبپذیری ساکنین محله قلعه، به عنوان شرایط علی موجب ضرورت یافتن ارتقا تابآوری کالبدی در محله قلعه گردیده است. ارتقاء تابآوری کالبدی در محله قلعه شامل چهار مؤلفه افزونگی، تنوع، اتصال و استحکام میباشد که در صورت بکارگیری راهبردهای آموزش و توانمندسازی مردم و مسئولین، افزایش ظرفیت نهادی، افزایش سرمایه اجتماعی، فرهنگسازی و اطلاعرسانی، مدیریت و برنامهریزی، بکارگیری اصول فنی و مهندسی و سیاستگذاری و تدوین قوانین در بستر مناسبی از عملگرایی و مشارکت شهروندان و با تأکید بر حمایت و سرمایهگذاری بخش دولتی و خصوصی و توسعه اقتصاد خلاق میتواند منجر به ظهور پیامد توسعه پایدار شهری گردد.
Despite the importance of resilience in achieving sustainable urban development, urban resilience has not been able to show its efficiency and operational aspect as it should. Therefore, this research conducted with the aim of promoting the realization of urban resilience in Ghaleh neighborhood of Dezful by combining resilience theory and critical theory. This study was conducted in a qualitative way using the methodology of grounded theory and semi-structured interviews with experts. Data analysis was performed during three stages of open, axial and selective coding and led to the emergence of 429 open codes, 99 concepts in the form of 17 main categories. The results showed that earthquake risk, structural instability, the need to maintain the texture of the neighborhood and the vulnerability of the residents of Ghaleh neighborhood, as causal conditions have led to the need to promote physical resilience in Ghaleh neighborhood. Improving physical resilience in Ghaleh neighborhood, if appropriate strategies are used in the context of pragmatism and citizen participation and with emphasis on public and private sector support and investment and the development of creative economics can lead to the emergence of the consequences of urban sustainable development.