سطح بندی و سنجش میزان توسعه یافتگی منطقهای استان چهارمحال و بختیاری و مقایسه تطبیقی نتایج (TOPSIS، ELECTRE و VIKOR)
محورهای موضوعی : آمایش محیطزهرا السادات سعیده زرآبادی 1 , محمد رضا شامی 2 * , سید علیرضا حسینی 3
1 - (دکتری شهرسازی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات تهران)
2 - (کارشناس ارشد رشته برنامهریزی منطقهای، دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات تهران)
3 - (کارشناس ارشد رشته برنامهریزی منطقهای، دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات تهران)
کلید واژه: رتبهبندی, VIKOR, ELECTRE, استان چهارمحال و بختیاری, تکنیک TOPSIS, سنجش توسعه یافتگی,
چکیده مقاله :
نابرابری در بهرهمندی از امکانات و عوامل توسعه در مناطق گوناگون پهنه یک سرزمین مانعی جهت رشد و توسعه همه جانبه بهشمار آمده، فلذا در فرآیند برنامهریزی و مدیریت کشورهای در حال توسعه، موضوع کاهش نابرابری و ایجاد تعادل در روند توسعه مناطق مختلف از اهمیت برجستهای برخوردار است. آشکار است که توسعه متعادل و متوازن فضاهای جغرافیایی، مستلزم بررسی دقیق و همه جانبه مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و شناخت بهتر نیازهای جامعه و بهبود آنهاست. تکنیکهای ارزیابی چند شاخصه یکی از روشهای مؤثر جهت شناخت و ارزیابی چندین گزینه بر اساس تعدادی معیار با درجه اهمیت متفاوت است. لذا این روش از کارایی بالایی جهت رتبهبندی و تعیین سطوح توسعه در بین مناطق مختلف بهشمار میآید. این روش شامل تکنیکهای متفاوتی است که در این مقاله با بهرهگیری از سه تکنیک TOPSIS، ELECTRE و VIKOR و با استفاده از شاخصهایی در حوزههای اقتصادی، جمعیتی، آموزشی، فرهنگی-مذهبی، بهداشتی-درمانی و زیرساختی، سطوح توسعه یافتگی در بین شهرستانهای استان چهارمحال و بختیاری مورد ارزیابی قرار گرفته است. استفاده از سه تکنیک علاوه بر ایجاد امکان مطالعهی تطبیقی، رتبهبندی نهایی را از دقت بالاتری برخوردار میسازد. نتایج این پژوهش نشان میدهد شکاف زیادی بین شهرستانهای استان چهارمحال و بختیاری و توسعهای نامتعادل مابین آنها با توجه به شاخصهای مورد استفاده وجود دارد و مناطق همجوار با استان اصفهان از وضعیت بهتری برخوردار هستند. بر این اساس شهرستان شهرکرد نسبت به شهرستانهای دیگر، توسعه یافتهترین و شهرستانهای لردگان، بروجن، کیار، فارسان، کوهرنگ و اردل به ترتیب در ردههای بعدی قرار دارند.
Nowadays, achievement to comprehensive development in settlements is concerns for regional planners and moving toward sustainable development is final goal for them. Since that social justice is basic concepts of sustainable development so in regional planning process, identifying of existing situation and getting environmental abilities and potentials of regions is very important. It is so clear that thorough study of economic, social, cultural issues and better understanding of community needs are basic for balanced development in geographical areas. Multiple attribute decision making (MADM) techniques are one of the effective methods for identifying and evaluating many alternatives based on some criteria with different degrees of importance so this is a High performance technique in order to evaluation of regional development and classification. This method include some technique which we have used three of them simultaneously in this article. They are TOPSIS, ELECTRE and VIKOR. By analyzing the quantitative indices in six categories economic, demographic, educational, cultural-religious, health and infrastructure criteria we have determined levels of development among counties in Chaharmahal va Bakhtiari province. Using three techniques In addition to providing comparative study, we will have a high accuracy in regionalization. We can conclude the counties in this province are suited in various levels of development and those which are adjacent to Isfahan province are more developed. The order of developed counties is: Shahrekord, Lordegan, Borujen, Kiar, farsan, Kouhrang, Ardal.