نقش احجار کریمه در مضمون‌سازی شعر شاعران سبک خراسانی
محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسیمریم دیانت خواه 1 , ابوالقاسم رادفر 2
1 - دانشجوی دکتری، زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب ، تهران ، ایران
2 - استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،تهران،ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
یکی از ویژگی‌های مهم شعری شاعران سبک خراسانی کاربرد واژگان و اصطلاحات علمی و بهره بردن از آن‌ها برای مضمون‌سازی است. شاعران سبک خراسانی آغازگر استفاده از علوم مختلف مانند نجوم، پزشکی، گیاه‌شناسی، جانورشناسی و کانی‌شناسی بوده‌اند. در این مقاله که به روش کتابخانه‌ای صورت گرفته است، واژگان، اصطلاحات، تشبیه‌‌ها، استعاره‌‌ها و مضامین ساخته‌شده با برخی احجار کریمه مانند الماس، پیروزه، درّ، زمزد، عقیق و یاقوت بررسی شده است و مسائل ادبی مطرح‌شده درباره‌ی این احجار کریمه در دیوان‌های رودکی، فردوسی، فرخی، عنصری، منوچهری، فخرالدین اسعد گرگانی، اسدی و ناصرخسرو تحلیل شده و با کتاب‌های علمی‌کانی‌شناسی از جمله: جواهرنامه‌ی نظامی (کهن‌ترین جواهرنامه به فارسی ـ نوشته‌شده در سال 592 ه. ق.)، جامع‌العلوم ستینی (کهن‌ترین دانش‌نامه‌ای که در آن علم الجواهر به صورت علمی‌مستقل یاد شده است)، عرایس الجواهر و النفایس الاطایبتألیف ابولقاسم عبدالله کاشانی و تنسوخ‌نامه ایلخانی و آثار دیگر تطبیق داده شده است. نتیجه‌ی حاصل از این پژوهش این است که شاعران سبک خراسانی تنها به رنگ و شکل ظاهری این کانی‌ها توجه داشته‌اند؛ اما از خواص طبی و شیمیایی آن‌ها صحبتی به میان نیاورده‌اند.
One of the important features of the poetry of Khorasani style poets is the use of vocabulary and scientific terminology and their utilization for theatricalization. Khorasani style poets began to use various sciences such as astronomy, medicine, botany, zoology and mineralogy. In this article, the vocabulary, terminology, similes, metaphors, and themes made with some of the Crimean-like craters (Diamond, Piroozheh, Zar, Zomar, Oghigh, Lal, and Ruby) are reviewed and the scientific and literary issues raised about This Crimean ruin is analyzed in the vaults of Rudaki Samarghandi, Ferdowsi Tusi, Farrokhi Sistani, Eleanori, Manouchehri Damghani, Fakhroudin Asad Gorgani, Asadi Tusi and Naser Khosrow Ghobadi, and with the ancient scientific books of ancient mineralogy, including military jewelery, the oldest jewel The letter is in Persian in 592 AH. Ah After Al-Jamir Abourihān Exterior, Jame Al-ulum (Sattani), the oldest encyclopedia in which the science of al-Jawahr is scientifically independent, is written by Abu al-Jawahir and Al-Nefais al-Ta'ayeb, written by Abolqasem Abdullah Kashani, and by the name of the Ilkhani script and other works. Has been adapted.
_||_