بررسی تطبیقی جلوههای عشق در اشعار غالب دهلوی و صائب تبریزی
محورهای موضوعی : تطبیقی (با ویژگی ادبی و هنری)
محمد طالبی
1
,
طاهره صادقی تحصیلی
2
*
,
محمد خسروی شکیب
3
,
سعید زهره وند
4
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.
3 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.
4 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.
کلید واژه: عشق, عرفان, سبک هندی, صائب تبریزی, غالب دهلوی, مقایسه تطبیقی,
چکیده مقاله :
یکی ازگستردهترین و مهمترین مباحث ادبیات عرفانی و غنایی، عشق و مفاهیم آن است. بسامد بسیار این مضمون در متون ادب فارسی، اهمیت آن را نشان میدهد. از قرن ششم که مفاهیم عرفانی با اشعار و غزلیات سنایی به عرصه شعر و ادب فارسی وارد شد عارفان و شاعران بزرگی همچون عطار، مولانا، سعدی و حافظ، آموزهها و مفاهیم عاشقانه و عرفانی را به طور گسترده در آثار خود به کار بردند. در این جستارکه با شیوهی توصیفی تحلیلی نوشتهشده، جلوههای مختلف عشق در اشعار صائب تبریزی و غالب دهلوی، با رویکرد تطبیقی بررسی و تحلیل شدهاست. صائب تبریزی در قرن یازدهم و غالب دهلوی در قرن سیزدهم از سرآمدان شعر سبک هندی در ایران و شبه قارۀ هند هستند. یافتههای تحقیق نشان میدهد: صائب تبریزی و غالب دهلوی علاوه بر بهرهمندی از آموزههای اسلامی، عرفانی و آیین هندو از شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نیز تأثیر پذیرفتهاند. هر دو شاعر به مفاهیم مشترک و کلاسیک عشق همچون: وحدت وجود، تقابل عقل و عشق، فطری بودن، شجاعت و گرهگشایی و تسلیم و رضا اشاره کردهاند. در شعر صائب توجه به مفاهیم اجتماعی عشق، فلسفه رنج، عشق و شعر همچنین وطن نمود چشمگیری دارد که از وجوه افتراق شعر او با غالب دهلوی محسوب میشود. اما غالب در تبیین عشق، بیشتر به جنبههای فردی، درونی و روحی خود اشاره دارد.
One of the most extensive and important topics of mystical and lyrical literature is love. The high frequency of this theme in Persian literary texts shows its importance. Since the sixth century, when mystical concepts entered the field of Persian poetry and literature with Sanaee poems and sonnets, mystics and great poets such as Attar, Molana, Saadi and Hafez, used this concept. In this essay, which is written with a descriptive and analytical method, different manifestations of love in the poems of Saeb Tabrizi and Ghaleb Dehlavi have been investigated and analyzed with a comparative approach. Saeb Tabrizi in the 11th century and Ghalib Dehlavi in the 13th century is among the leaders of Indian style poetry in Iran and the Indian subcontinent. The findings of the research show Saeb Tabrizi and Ghaleb Dehlavi, in addition to benefiting from Islamic, mystical and Hindu teachings, were also influenced by social, political and cultural conditions. Both poets have mentioned the common and classic concepts of love such as: unity of existence, opposition of reason and love, innateness, courage and unraveling knots, submission and satisfaction. In Saeb's poetry, attention to the social concepts of love, philosophy of suffering, love and poetry, as well as homeland is a significant manifestation, which is considered to be one of the differences between his poetry and Ghaleb Dehlavi. But often in the explanation of love, it refers to its individual, inner and spiritual aspects.