بررسی تطبیقی استعمارستیزی در شعر سید اشرف الدّین حسینی و بهار
محورهای موضوعی : شعر
رضا موسی آبادی
1
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، ایران)
مهدی نوروز
2
(استادیار و عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، ایران)
بتول فخر اسلام
3
(استادیار و عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، ایران)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
پدیده استعمار از پدیده‌هایی است که همواره کشورها و ملت‌های مشرق زمین با آن مواجه بوده‌اند؛ لذا انسان‌های آگاه و توانمند به‌ویژه هنرمندان و ادیبان، با سلاح شعر به مبارزه با استعمار و استعمارگران می‌پرداختند. با توجه به اینکه شگردهای استعمار، گوناگون و مختلف است؛ لذا شگردهای مبارزه با آن نیز بایستی گوناگون و مناسب باشد. در این مقاله بر اساس مکتب ادبی اروپای شرقی و به روش کتابخانه‌ای، به بررسی تطبیقی دیدگاههای ملک الشعراء بهار و سیّد اشرف الدّین حسینی در باب پدیده استعمارستیزی در اشعار آن‌ها پرداخته می‌شود. پژوهش‌های صورت‌گرفته در این مقاله نشان می‌دهد که هر دو شاعر، به شکل‌های گوناگون به معرفی پدیده استعمار پرداخته‌اند و برای مبارزه با آن، شگردهای مشابهی نیز داشته و راهکارهایی نیز ارائه نموده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از آگاه‌کردن مردم و غفلت‌زدایی، دعوت به اتّحاد و مقابله با استعمار، تحقیر استعمار با زبان طنز، نکوهش و محکوم نمودن استعمارگران، برانگیختن مردم و بازگشت به هویت فرهنگ اسلامی.
Colonialism is one of the phenomena which most orient countries and nations have always been faced with; thus attentive and capable human especially artists and literary men had fought colonization and colonialists by the weapon of poetry. Since colonization maneuvers are various, thus the fighting methods should be different, diverse and appropriate. The present article studies anti – colonialism phenomenon based on literary school of East Europe and surveys Maleko-Sho'arā Bahār and Seyed Ashrafedin Hosseini’s viewpoint about anti – colonialism in their poetries comparatively with the librarian method. The researches of the article show both poets versed about anti – colonialism in various ways and offered similar maneuvers to fight it which the most important ones are informing people, inviting them to unity and integration, contemning by satire and motivating people to returning to Islamic culture.
آجودانی، ماشاء اللّه. 1382ش، یا مرگ یا تجدد، چاپ اول، تهران: نشر اختران.
آرین پور، یحیی. 1382ش، از صبا تا نیما، جلد 2، چاپ هشتم، تهران: زوار.
بهار، محمد تقی. 1380ش، دیوان اشعار استاد محمد تقی بهار(ملک الشعراء)، به کوشش چهرزاد بهار، تهران: توس.
جمال الدین، محمد سعید. 1386ش، ادبیات تطبیقی پژوهشی در ادبیات عربی و فارسی، ترجمه سعید حسام پور و حسین کیانی، شیراز: دانشگاه شیراز.
راوندی، مرتضی. 1374ش، تاریخ اجتماعی ایران، جلد 8، تهران: انتشارات نگاه.
روزبهانی، سعید. 1386ش، جلوه‌های آرمانی در شعر ملک الشعراء بهار، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
علی بابایی، داود. 1384ش، جامعه، فرهنگ و سیاست در اشعار سید اشرف الدین گیلانی، تهران: امید فردا.
فیاض، مهدی. 1386ش، بهار و شعر سیاسی، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
محمدی، حسنعلی. 1372ش، شعر معاصر ایران از بهار تا شهریار، تهران: اختران.
ملک زاده، مهدی. 1383ش، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، جلد 1و2و3، چاپ اول، تهران: انتشارات سخن.
میرانصاری، علی. 1377ش، اسنادی از مشاهیر ادب معاصر ایران، دفتر دوم، تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
نمینی، حسین. 1363ش، جاودانه سید اشرف الدین گیلانی، تهران: کتاب فروزان.
نیکو همت، احمد. 1361ش، زندگی و آثار بهار، چاپ دوم، تهران: گروه انتشاراتی آباد.
یاحقی، محمد جعفر. 1375ش، چون سبوی تشنه، تهران: جامی.
مقالات
کیانی، حسین و میرقادری، سید فضل اللّه. 2009م، «تعهد اجتماعی در شعر معروف رصافی (مطالعه موردی زن در شعر شاعر)»، مجله فکر و ابداع، الرقم 55، القاهرة، رابطه الأدب الحدیث، صص38-1.
_||_
Ajdani, Masha Allah ,(1382). Either death or modernity, First Edition,Tehran: Akhtaran Publishing.
Arianpour, Yahya,(1382). From Saba to Nima, Vol. 2, Eighth Edition, Tehran: Zwar.
Bahar, Mohammad Taghi,(1380). The Divan of Poems by Professor Mohammad Taghi Bahar (Malek al-Sha'ra'a), In the endeavor of Chaharzad Bahar,Tehran: Toos.
Jamaloddin, Mohammad Sa'id (2007). Comparative Literature Literature in Arabic and Persian Literature, Translated by Saeed Hesampour and Hossein Kiani, Shiraz: Shiraz University.
Ravandi, Morteza (1374). Iranian social history. Volume 8 Part II. Tehran: Publication of the Negah.
Roozbehani, Saeed (1386). Ideal effects in the poem of Malek al-Sha'ra'a Bahar. Tehran: Human Sciences Research and Development Institute.
Ali Babaei, Davood (1384). Society, culture and politics in the poems of Seyyed Ashrafdin Gilani. Tehran: Omid Tomorrow.
Fayyaz, Mahdi (1386). Bahar and Political Poetry, Tehran: Institute for Human Sciences Research and Development.
Mohammadi, Hasan Ali (1372). Contemporary Iranian poetry from Bahar to shahriar. Tehran: Akhtaran.
Malekzadeh, Mehdi (1383). History of Constitutional Revolution of Iran. Volume 1, 2 and 3. First Edition. Tehran: Sokhan Publications.
Miranassari Ali (1377). Documents from the Celebrities of Contemporary Iranian Literature. Second Office. Tehran: National Documentation Organization of Iran.
Nemini, Hussein (1363). Immortal Seyyed Ashrafdin Gilani. Tehran: Foruzan Book.
Niko Hemmat, Ahmed (1361). Life and spring effects. second edition. Tehran: Abad Publishing Group.
Yahaghi, Mohammad Ja'far (1375). Because the sooty soy, Tehran: Jami.
Articles
Kiani, Hossein and Mirghadari, Seyed Fazlollah. (2009). "Social commitment in famous poetry of Rassafi (female case study of poet poetry)", Journal of Thought and Innovation. Al-Raghmah 55, Al-Qa'rahah: Relation to the Hadith, pp. 38-1.