واکاوی جسم در شاهنامه و ایلیاد(تطبیق رستم و آخیلوس؛ اساطیر افسانه‌ای ایران و یونان)
محورهای موضوعی : شعر
معصومه نمرودی ژاله
1
,
احمدرضا کیخافرزانه
2
*
,
مصطفی سالاری
3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
کلید واژه: جسم, حماسه, قدرت بدنی, رستم, آخیلوس,
چکیده مقاله :
معروف‌ترین اثر حماسی فارسی، شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی و مشهورترین حماسه یونان باستان ایلیاد و اودیسه سروده هومر شاعر نابینای یونان است. در این تحقیق به بررسی جسم در شاهنامه و پهلوان نامی آن رستم و تطبیق با آخیلوس پرداخته شده است و قدرت بدنی و توان و نیروی این دو پهلوان با هم مقایسه شده است. این تحقیق به روش کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته و دو کتاب شاهنامه و ایلیاد بررسی شده و مطالب فیش برداری شده است. نتیجه حاصل از این تحقیق بیان می‌دارد که آخیلوس پهلوان اول ایلیاد با رستم تفاوت و شباهت‌هایی دارد از نظر قد و قامت، پیل پیکری و نیرومندی با هم شباهت دارند از لحاظ رویین تنی تفاوت دارند. همچنین در در مقایسه رستم و آخیلوس می‌بینیم که هر دو پهلوان به وسیله نیروهای فرا طبیعی حمایت می‌شوند. آخیلوس به وسیله خدایان و رستم به وسیله سیمرغ.
The most famous Persian epic is "Shahnameh" by Hakim Abolqasem Ferdowsi and the most famous ancient Greek epic "The Iliad and the Odyssey" which is composed by Homer – the blind Greek poet. The present research studies the body in "Shahnameh" and its hero Rostam in comparison with Achilles in which their physical strength and power have been compared. The method of the research is based on library and documentary means and two books "Shahnameh" and "Iliad" have been reviewed and the contents have been noted. The result of the study states that Achilles, the first hero of the Iliad, has differences and similarities with Rostam. It is also remarkable that Rostam and Achilles "both are supported by supernatural forces”; Achilles by the gods and Rustam by Phoenix.
اتابکی، پرویز. 1379ش، واژه‌نامه شاهنامه، چاپ اول، تهران: نشر فرزان روز.
اسلامی ندوشن، محمد علی. 1380ش، زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، تهران: انتشارات طوس.
اسمیت، ژوئل. 1383ش، فرهنگ اساطیر ایران و روم، ترجمه شهلا برادران خسروشاهی، بی جا: نشر روزبهان.
آبادی باویل، محمد. 1350ش، آیین‌ها در شاهنامه فردوسی، تبریز: دانشگاه تبریز.
برگ نیسی، کاظم. 1386ش، از دیباچه تا پادشاهی قباد، چاپ دوم، تهران: انتشارات فکر روز.
برن، راندا. 1387ش، راز، ترجمه سمیه موحدی فر، قم: انتشارات ملینا.
ثاقب فر، مرتضی. 1377ش، شاهنامه فردوسی و فلسفه تاریخ ایران، ج1، تهران: نشر قطره و معین.
جوادی آملی، عبدالله. 1377ش، حماسه و عرفان، قم: اسراء قلم.
حکیمی، محمود و کریم حسنی تبار. 1369ش، جهان بینی و حکمت فردوسی، بی جا: دفتر فرهنگ نشر اسلامی.
حمیدیان، سعید. 1372ش، درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، تهران: نشر مرکز.
دارائی، بهین دخت. 1372ش، پیام‌های پرورشی در شاهنامه فردوسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان.
رحیمی، مصطفی. بی تا، تراژدی قدرت در شاهنامه، تهران: انتشارات نیلوفر.
رزمجو، حسین. 1368ش، انسان آرمانی و کامل در ادبیات حماسی و عرفانی فارسی، بی جا: بی نا.
رستگار فسایی، منصور. 1369ش، بیست و یک گفتار درباره شاهنامه فردوسی، تهران: انتشارات نوید.
رستگار فسایی، منصور. 1379ش، فرهنگ نام‌های شاهنامه، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
زرین کوب، عبدالحسین. 1389ش، نامور نامه، چاپ سوم، تهران: سخن.
ژول، مول. 1375ش، متن کامل شاهنامه فردوسی، تهران: انتشارات بهزاد.
سرامی، قدمعلی. 1377ش، از رنگ گل تا رنج خار، تهران: انتشارات فرهنگی و هنری.
صفا، ذبیح الله. 1374ش، حماسه سرایی در ایران، تهران: انتشارات قدس.
کزازی، میر جلال الدین. 1381ش، نامه باستان(ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی)، ج2، تهران: انتشارات سمت.
گریمال، پیر. 1393ش، فرهنگ اساطیر یونان و روم، مترجم: احمد بهمنش، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
محجوب، محمد جعفر. 1371ش، آفرین فردوسی، تهران: انتشارات مروارید.
مینوی، مجتبی. 1372ش، فردوسی و شعر او، تهران: انتشارات توس.
نوشین، عبدالحسین. 1363ش، فرهنگ شاهنامه فردوسی، تهران: انتشارات دنیا.
ولف، فریتس. بی تا، فرهنگ شاهنامه فردوسی، تهران: انتشارات اساطیر.
هدایت، محمود. 1382ش، شاهنامه ثعالبی، تهران: بی‌نا.
همیلتون، ادیت. 1387ش، سیری در اساطیر یونان و روم، مترجم: عبدالحسین شریفیان، تهران: انتشارات اساطیر.
یاحقی، جعفر. 1369ش، بهین نامه باستان(خلاصه شاهنامه فردوسی)، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
مقالات
بازگیر، مهناز. 1382ش، «جسم و روح در مثنوی مولوی»، کیهان فرهنگی، شماره 203، صص66- 67.
جلالی، علیرضا. زمستان 1384ش، «مقایسه قصیده عینیه ابن سینا با بیژن و منیژه فردوسی»، پیک نور، شماره12.
زرقانی، سید مهدی. 1378ش، «انسان در شعر سنایی»، کیهان فرهنگی، شماره 161.
_||_
Atabaki, Parviz. 2000, Shahnameh Dictionary, First Edition, Tehran: Farzan Rooz Publishing.
Eslami Nodouoshan, Mohammad Ali, 2001, The Life and Death of Heroes in Shahnameh, Tehran: Toos Publications.
Schmidt, Joël, 2004, Larousse Greek and Roman Mythology, translated by Shahla Baradaran Khosroshahi: Roozbehan Publishing.
Abadi Bavil, Mohammad, 1971, Traditions in Ferdowsi’s Shahnameh, Tabriz: University of Tabriz.
Bergnaysi, Kazem. 2007, From Introduction to the Kingdom of Ghobad, Second Edition, Tehran: Fekr e Rooz Publications.
Byrne, Rhonda. 2008, Secret, translated by Somayeh Movahedifar, Qom: Melina Publications.
Saqeb Far, Morteza, 1998, Ferdowsi’s Shahnameh and Philosophy of Iranian History, Vol. 1, Tehran: Qatreh and Moin Publishing.
Javadi Amoli, Abdollah 1998, Epic and Mysticism, Qom: Asraa Qalam Press
Hakimi, Mahmoud and Karim Hassani. 1990, Ferdowsi Worldview and Wisdom, Islamic Publishing Culture Office.
Hamidian, Saeed, 1993, An Introduction to Ferdowsi Thought and Art, Tehran: Markaz Publishing.
Daraei, Behin Dokht. 1993, Educational Messages in Ferdowsi Shahnameh, Islamic Azad University, Zanjan Branch.
Rahimi, Mustafa, The Tragedy of Power in Shahnameh, Tehran: Niloofar Publications.
Razmjoo, Hossein 1989, The Ideal and Complete Man in Persian Epic and Mystical Literature,
Rastegar Fasaei, Mansour. 1990, Twenty-one speeches about Ferdowsi's Shahnameh, Tehran: Navid Publications.
Rastegar Fasaei, Mansour. 2000, Shahnameh Dictionary, Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies.
Zarrinkoob, Abdol Hossein 2010, Namvar Nameh, Third edition, Tehran: Sokhan Press.
Jules, Mohl. 1996, full text of Ferdowsi’ Shahnameh, Tehran: Behzad Publications.
Sarami, Ghadam Ali. 1998, From the Color of Flowers to the Suffering of Thorns, Tehran: Cultural and Artistic Publications.
Safa, Zabihollah. 1995, Epic writing in Iran, Tehran: Ghods Publications.
Kazazi, Mir Jalaleddin 2002, Ancient Letter (Editing and Reporting Ferdowsi’s Shahnameh), Volume 2, Tehran: SAMT Publications.
Grimal, Pierre. 2014, Greek and Roman Mythology, translated by Ahmad Behmanesh, Tehran: University of Tehran Press.
Mahjoub, Mohammad Jafar 1992, Afarine Ferdowsi, Tehran: Morvarid Publications.
Minavi, Mojtaba 1993, Ferdowsi and his poetry, Tehran: Toos Publications.
Noushin, Abdol Hossein 1984, Ferdowsi’s Shahnameh Culture, Tehran: Donya Publications.
Wolff, Fritz. Glossory of Ferdowsi’s Shahnameh, Tehran: Asatir Publications.
Hedayat, Mahmoud 2003, Tha'alabi’s Shahnameh, Tehran Press
Hamilton, Edith. 2008, Greek Way/ Roman Way Mythology, translated by Abdolhossein Sharifian, Tehran: Asatir Publications.
Yaahaqi, Jafar 1990, Behin Nameh Baastan (Summary of Ferdowsi’s Shahnameh), Mashhad: Astan Quds Razavi Publications.
Articles
Bazgir, Mahnaz. 2003, "Body and soul in Rumi's Mathnavi", Kayhan Farhangi, No. 203, pp. 66-67.
Jalali, Alireza, Winter 2005, "Comparison of Ibn Sina's odes with Bijan and Manijeh by Ferdowsi", Peyk e Noor, No. 12.
Zarghani, Seyed Mahdi, 1999, "Human in Sanai’s Poetry", Kayhan Farhangi, No. 161.